به گزارش اگزیم نیوز، اکبر ترکان در خصوص ظرفیت های همکاری تجاری میان ایران و افغانستان افزود: با وجود معادن غنی و نیروی کار سخت کوش که در افغانستان وجود دارد و جمعیت بزرگ که در ایران به سخت کوشی و مهارت های حرفه ای معروف اند و بخشی بزرگ از صنعت های ایران در دست نیروی افغان قرار دارد، اما این کشور در صنعت رشد نکرده است.
وی با اشاره به آب مورد نیاز در صنایع اظهار کرد: ظرفیت های آبی افغانستان بسیار قابل توجه است و با این ذخایر آبی چرا این کشور به سمت صنعتی شدن حرکت نکند و ما باید به عنوان کشورهمسایه در حد توان برای صنعتی شدن افغانستان کمک کنیم.
مشاور رئیس جمهوری تصریح کرد: من ازصنعت گران ایران دعوت می کنم که برای آینده روابط ما با افغانستان به موضوع صنعت در این کشور فکر کنند و در بخش هایی که در افغانستان ظرفیت وجود دارد، در این کشور تولید کنند.
ترکان از صنعتگران ایرانی خواست تا با تجاران افغان برای فعال کردن صنعت در این کشور مشارکت کنند.
وی در این باره افزود: بازرگانان افغان نیز از نظر توانمندی مالی، ظرفیت خوبی دارند که باید به سمت صنعت کشانده شوند و بازرگانان دو کشور باهم آنچه را که می شود نه تنها برای مصرف داخل افغانستان، بلکه برای صادر کردن به جهان دراین کشورتولید کنند.
ترکان گفت: در کشاورزی مقوله ای به نام «آب مجازی» مطرح است. آب مجازی به معنی آن است که کشورهایی که کم آب هستند آن دسته از محصولات کشاورزی را بکارند که نیاز به آب کمی دارند و محصولاتی را که به آب فراوان نیاز دارند، از کشورهای پرآب وارد کنند.
وی گفت: به طور مثال هر یک کیلوگرم گوشت قرمز 17 مترمکعب آب نیاز دارد و هر یک کیلو گوشت سفید 4 مترمکعب آب لازم دارد و کشور کم آب باید گوشت سفید تولید کند و گوشت قرمز را از کشور پر آب وارد کند.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران افزود: افغانستان نسبت به ایران پر آب است و تولید محصولات پرآب در این کشور مقرون به صرفه است و ایران هم می تواند در تولید این محصولات و صادرات آن به کشورهای روسیه و آسیای میانه با افغانستان همکاری کند. این کار بستر همکاری های دوجانبه را توسعه می بخشد.
ترکان یادآور شد: تجارت بین ایران و افغانستان باید اصلاح و مساله توازن تجارت میان طرفین باید حل شود و با روند کنونی که افغانستان دارای واردات زیاد و صادرات کم دارد، تجارت ببین دو کشور شکننده خواهد بود.
وی تاکید کرد: باید منافع دو طرف در مبادلات تجاری تامین شود و افغانستان شاهد منافع خود در تجارت باشد و اگر بازرگانان ایران می خواهند تجارت با افغانستان پایدار باشد، باید تولید در این کشور را راه بیندازند.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران گفت: افغانستان ظرفیت های معدنی مناسبی دارد که در برخی از آنها دارای رتبه های اول و بالای جهانی است. در لیتیم رتبه اول جهانی را دارد که فلز بسیار ارزشمند و کمیاب است. در مس، آهن و روی در رتبه های بالای جهانی قرار دارد. نزدیک به ذخایر ایران، سنگ آهن دارد، اما ایران در تولید فولاد در رتبه های بالا قرار دارد و افغانستان هنوز جایگاه خود را در این بخش پیدا نکرده است.

تجارت 1.8 میلیارد دلاری افغانستان با ایران 
«عبدالستار مراد» وزیر اقتصاد افغانستان نیز در این مراسم گفت که تجارت سالانه این کشور با ایران به یک میلیارد و 800 میلیون دلار رسیده و این رقم ایران را به عنوان شریک اول تجاری کشورمان جایگزین پاکستان کرده است.
وی افزود: صادرات افغانستان در برابر واردات از ایران بسیار ناچیز و درحدود 45 میلیون دلار است و برای پایدار ماندن مبادلات تجاری باید در این رابطه توازن ایجاد شود.
وی افزود: ما به گسترش رابطه با ایران افتخار می کنیم و راه آهن هرات - خواف را در آینده به تمامی نقاط مرزی افغانستان در آسیای میانه وصل می کنیم و از طریق قزاقستان به چین امتداد خواهد یافت و این خط آهن را به ایران وصل خواهیم کرد که اجرای این طرح بزرگ، تجارت را میان دو کشور و منطقه گسترش خواهد داد.
وزیر اقتصاد افغانستان درعین حال تصریح کرد: زمانی که امنیت بهبود پیدا کند، تجارت و صنعت نیز در افغانستان شکوفا خواهد شد و ما نیاز داریم ایران درشرایط حساس کنونی مانند گذشته درکنار افغانستان بایستد و در رشد تجارت با ما همکاری کند.
مراد گفت: آمریکا، ترکیه و هند تعرفه گمرکی صدها قلم از کالاهای افغانستان به صفر رسانده و یا بسیار کاهش داده اند و تجارت خود را با ما افزایش داده اند و ایران نیز برای رشد تجارت و توان رقابت با آنها، این تسهیلات را فراهم کند.
وی در این زمینه از مشاور رئیس جمهوری و دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران خواست تا دستور دهند در این زمینه اقدامات لازم به عمل آید تا شاهد رونق و افزایش بیشتر تجارت میان دو کشور باشیم.
وزیر اقتصاد افغانستان افزود: چابهار کوتاه ترین راه برای افغانستان و دروازه مهم برای این کشور است که ما را به دریای هند خواهند رساند و کابل برای شکوفایی بندرچابهار برنامه ریزی کرده و سهم خود را در اجرای فاز دوم طرح توسعه چابهار و اسکله شهید بهشتی این بندر ادا خواهد کرد.
«محمدرضا بهرامی»، سفیر ایران در کابل نیز در آئین گشایش این نمایشگاه گفت که چابهار مسیر روشنی را در بخش تجارت برای افغانستان و منطقه ترسیم کرده است و هر سه کشور افغانستان، ایران و هند باید موضوع اجرای توافق نامه بندر ترانزیتی چابهار را پی گیری کنند.
وی، گلایه های بازرگانان افغانستان را مبنی بر نامتوازن بودن تجارت بین دو کشور را درست دانست و افزود: ما هم باور داریم پدیده ای پایدار است که منافع دو طرف در آن وجود داشته باشد و اگرهمه طرف ها منافع خود را در آن نبینند استمرار نخواهند داشت و انتقال خط تولید به افغانستان می تواند تجارت بین دو کشور را متوازن بسازد.