ارزش صادرات غیرنفتی سه ماهه نخست امسال 10.4 میلیارد دلار اعلام شده، و برای سال های 94- 1392 به ترتیب 41.8، 50.6 و 42.4 میلیارد دلار ثبت شده است. همچنین مجموع ارزش واردات به منظور تامین نیازمندی های تولید در دوره 39 ماهه این گزارش رقم 153.8 میلیارد دلار را نشان می دهد که نسبت به صادرات اختلاف 8.6 میلیارد دلاری دارد. بررسی میزان واردات در دوره سه ساله یاد شده نشان می دهد سال 1393 با سهم 34.8 درصدی بالاترین میزان را در این دوره داشته است. ارزش واردات سه ماهه ابتدایی امسال 9 میلیارد دلار بوده و در سال های 1392 تا 1394 به ترتیب 49.7، 53.6، 41.5 میلیارد دلار واردات داشتیم.

تمرکز بر واردات کالاهای سرمایه ای و واسطه ای

واقعیتی که در بررسی آماری دوره یادشده به آن می توان دست یافت، تمرکز واردات کشور بر کالاهای سرمایه ای و واسطه ای بوده که پیامد صادرات مجدد را به همراه داشته است. وزارت صنعت، معدن و تجارت در دوره مورد ارزیابی، تسهیل تامین مواد اولیه واحدهای تولیدی نظیر مواد پتروشیمی، آلومینیوم و فولاد را از طریق صنایع بالادستی و واردات اجرا کرده است.

ظرفیت سازی برای تولید فولاد، سیمان، مس و طلا

دولت یازدهم در مدت فعالیت خود (نیمه دوم سال1392 تا پایان 1394 و سه ماهه نخست 95) 36 طرح را با اشتغال حدود هشت هزار و 500 نفر با حجم سرمایه گذاری حدود 110 هزار میلیارد ریال ( 11 هزار میلیارد تومان) راه اندازی کرد.
بهره برداری از این طرح ها ظرفیت تولید سیمان را به میزان سه میلیون تن، زنجیره فولاد (کنسانتره تا شمش ) 23 میلیون تن، زنجیره مس ( کنسانتره تا شمش ) 510 هزار تن، طلا هفت تن و پتروشیمی 720 هزار تن افزایش داده است.
 

آمار پروانه های اکتشاف، گواهی کشف، پروانه بهره برداری

وزارت صنعت، معدن و تجارت در آمار منتشره خود آورده است: شمار پروانه های اکتشاف صادر شده در دوره این گزارش به رقم سه هزار و 105 فقره رسید، علاوه بر این تعداد دو هزار و 195 گواهی کشف ماده معدنی صادر و آمار پروانه های بهره برداری از معادن رقم دو هزار و 198 فقره اعلام شد. رقم مجوز برداشت در حوزه معدن نیز سه هزار و 16 فقره بود .
 

 آزاد سازی پهنه های معدنی

براساس سیاست حضور فعال بخش خصوصی در حوزه معدن در سال 1392 از مجموع 100 درصد پهنه های معدنی، تاکنون 80 درصد آنها آزاد شده است تا توسط مردم اکتشاف و بهره برداری شود. آزادسازی 16 هزار محدوده اکتشافی بلوکه شده به مساحت بیش از 150 هزار کیلومتر مربع و فراخوان برای مشارکت بخش خصوصی در دوره زمانی تعیین شده از دیگر اقدام های صورت گرفته در این بخش است.
 

 اکتشاف در 170 هزار کیلومتر مربع از مساحت کشور

اکتشاف در 17 پهنه اکتشافی سراسری به مساحت 170 هزار کیلومتر مربع ( 10 درصد از مساحت کل کشور ) تا پایان سال 94 بخشی از دستاورد وزارتخانه مزبور در دوره مورد بررسی است .
برداشت اطلاعات ژئوفیزیک هوایی به میزان 55 هزار کیلومتر خطی در سال 93 و 150 هزار کیلومتر خطی در سال 94 به میزان کل زمان های قبلی صورت گرفت.
 

تهیه نقشه های یک 25 هزارم

تهیه نقشه های یک 25 هزارم زمین شناسی به تعداد 142 برگ نقشه در سال 1393 صورت گرفت ( درحالی که تا سال 1392 در مجموع 130 برگ نقشه تهیه شده بود ) و برای تهیه بیش از 200 نقشه جدید که تاکنون 40 نقشه به اتمام رسیده و بقیه در مراحل مختلف تکمیل قرار دارند، برنامه ریزی شد.
نقشه های یک 25 هزارم زمین شناسی در مطالعات اکتشافی و اجرای پروژه های مختلف عمرانی نقش اطلاعات پایه را ایفا می کنند و دستگاه های مختلف اجرایی خواستار تهیه آن هستند.
 

نقشه های زمین شناسی موضوعی و مخاطرات زمین شناختی

سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال 1394 اقدام به تهیه 99 برگ نقشه زمین شناسی موضوعی کرد و علاوه براین امر، تهیه 21 برگ نقشه زمین شناسی مربوط به مخاطرات زمین شناختی که در سال گذشته صورت گرفت، بخش دیگری از اقدامات این حوزه است.
 

اجرای طرح الگو برای ساماندهی معادن شن وماسه

اجرای طرح ساماندهی معادن شن وماسه در استان تهران به عنوان یک الگو ( باتوجه به واگذاری امور از استانداری ها به وزارت صنعت، معدن وتجارت) موجب آن می شود تا برنامه ریزی برای ساماندهی معادن شن و ماسه کل استان ها در دستور کار قرار گیرد.
علاوه براین ترغیب استفاده از شن و ماسه کوهی به جای شن وماسه رودخانه ای از دیگر سیاست های وزارت صنعت، معدن و تجارت است.
 

اجرای طرح کاداستر برای ثبت محدوده های معدنی

دولت یازدهم یکی از اقدام های مهمی که در بخش معادن انجام داد، راه اندازی کاداستر برای سیستمی و مکانیزه سازی صدور مجوز امور مربوط به ثبت و ضبط محدوده های اکتشافی و معدنی بود .
دست اندرکاران معادن براین باورند پیاده سازی طرح کاداستر معادن در سراسر کشور و بر خط شدن اطلاعات معدنی گامی مهم در این عرصه ارزیابی می شود.
 

تدوین بسته سیاستی خروج از رکود زنجیره فولاد و فلزات اساسی

موضوع خروج از رکود علاوه بر سیاست مهار تورم از برنامه های کلیدی دولت یازدهم در دوره سپری شده از فعالیتش محسوب می شود. هنگامی که اقتصاد جهانی از اواخر سال 1393 به وضعیت رکود تقاضای مواد خام و معدنی وارد شد، دولت یازدهم نیز اقدام های ضروری را برای سامان بخشیدن به امور به اجرا گذاشت.
برای این منظور تدوین بسته سیاستی خروج از رکود زنجیره فولاد و فلزات اساسی از راه مدیریت واردات و خرید دین محصولات واسطه ای به عنوان یک برنامه جدی در دستور کار قرار گرفت.
اجرای سیاست توسعه صادرات در بخش فولاد به عنوان یک برنامه اثرگذار مورد ارزیابی قرار گرفت، به گونه ای که در سال گذشته میزان صادرات فولاد خام به رقم 4.1 میلیون تن رسید که یک رکورد بی سابقه بود.
 

آمار تولید فولاد، سیمان و سنگ آهن

وزارت صنعت، معدن و تجارت آمار تولید سال گذشته فولاد خام را 16 میلیون و 713 هزار تن اعلام کرد. واحدهای سیمانی نیز پارسال میزان تولید خود را 58 میلیون و 697 هزار تن ثبت کردند و میزان تولید سنگ آهن نیز در سال 1394 به رقم 30 میلیون و 435 هزار تن رسید .
 براساس برنامه اکتشاف های جدید که در دولت یازدهم از سوی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) و زمین شناسی اجرا شده، تاکنون در مرحله مقدماتی 400 میلیون تن سنگ آهن، 500 میلیون تن زغالسنگ و 90 تن طلا کشف شده است. آمارهای پیشین که قبل از فعالیت دولت یازدهم اعلام شده بود، میزان ذخایر شناسایی شده معادن کشور را 57 میلیارد تن نشان داد که از این رقم حدود 37 میلیارد تن ذخیره قطعی و بقیه احتمالی است.