مهسا برناکی- تورم تک رقمی، تثبیت طولانی مدت بازار ارز و کنترل فضای هیجانی در بازارهای پولی و مالی فاکتورهایی هستند که نشان می دهند زمینه های یکسان سازی نرخ ارز فراهم شده است. اعطای مجوز به بانک های کشور برای ورود به بازار ارز آخرین اقدام دولت در راستای تک نرخی شدن ارز و به عبارتی موثرترین عامل برای تحقق این تحول به شمار می آید. تحولی که می تواند علاوه بر کاهش هزینه ها و ریسک های مبادلاتی به رونق و رشد تجارت بین الملل بویژه صادرات غیرنفتی منجر شود.

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی اگزیم نیوز، چندی پیش عضو شورای گفتگوی دولت و بخش‌خصوصی از تصمیم جدید ارزی بانک مرکزی در راستای یکسان‌سازی نرخ ارز خبرداد و افزود:گشایش اعتبار نیز زین پس با ارز آزاد از سوی بانکها مجاز می شود و نرخ صرافی ملاک عمل قرار خواهد گرفت. رضی آقامیری گفت: بر اساس تصمیم جدید بانک مرکزی، امکان گشایش اعتبار با ارز آزاد از سوی بانکها برای تولیدکنندگان بخش صنعت آغاز شده و هم اکنون، افرادی که می‌خواهند گشایش اعتبار کنند، اجازه باز کردن ال‌سی با ارز آزاد را خواهند داشت.

دکتر احمد مجتهد، مدرس اقتصاد دانشگاه علامه و رئیس پیشین پژوهشکده پولی و بانکی در این باره به اگزیم نیوز گفت: پیش از این بخشی از فعالیت های ارزی و نقل و انتقال منابع طریق ارز مبادله ای انجام می شد؛ ارز مبادله ای عمدتاً در قالب واردات کالاهای خاص که طبق مجوز ثبت سفارش شده بودند تخصیص می یافت.

وی افزود: برخی عوامل مانند نگرانی از سوء استفاده بانکها موجب شده بود آنها در مبادله ارز آزاد با محدودیت و ممانعت دولت مواجه شوند. درحال حاضر و بعد از اعطای مجوز به سیستم بانکی، فعالان این حوزه بجای صرافی ها از کانال رسمی بانک ها برای مبادله ارز تجاری استفاده می کنند.

عضو هیات مدیره بانک سامان ادامه داد: به این ترتیب روند کارهای ارزی آسان تر می شود؛ همچنین باتوجه به غیرقابل اعتماد بودن برخی از صرافی ها و عدم توانایی آنها برای انتقال وجوه با حجم بالا، ورود بانک ها به این عرصه اقدام مفیدی تلقی می شود.

مجتهد تصریح کرد: حسن ورود بانک ها به بازار ارز و گشایش ال سی با نرخ آزاد در چند بخش قابل بررسی است.

کاهش ریسک نقل و انتقال پول

وی افزود: اولین حسن این اقدام کاهش شدید ریسک نقل و انتقال پول است. ریسک های مختلفی که در اثر امکان عدم پراخت (ریسک نکول) و سوء استفاده صرافی و واسطه های انتقال منابع ایجاد می شد، با ورود بانک ها کاهش محسوسی را تجربه خواهد کرد.

کاهش هزینه انتقال پول

رئیس پیشین پژوهشکده پولی و بانکی معتقد است: دومین اثر گشایش ال سی با ارز آزاد در بانک ها کاهش هزینه نقل و انتقال پول است. برخی صرافی ها درصد های بالایی برای انتقال وجوه می گرفتند اما کارمزد بانکی برای این کار کمتر از یک درصد خواهد بود.

بازگشت ارزهای صادراتی و تقویت ریال

مجتهد در ادامه گفت: با اعطای این مجوز بانکها قادر خواهند بود منابع ارزی حاصل از صادرات را به داخل کشور برگردانند.

وی افزود: نگه داری پول های صادرکنندگان در بانک های خارجی به دلیل نگرانی از ریسک نگه داری این منابع در بانک های ایرانی و مشکلات تبدیل ارز به ریال بوده است که در حال حاضر این نگرانی از بین رفته و صادرکنندگان می توانند ارزهای صادراتی خود را در حسابهای داخلی نگه داشته و هر زمان که بخواهند به نرخ روز ارز در بازار آزاد معادل ریال دریافت کنند.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: بیش از چند میلیارد دلار منابع ارزی صادراتی در خارج از کشور نگه داری می شود. ورود بخشی از این منابع به داخل، عرضه ارز در بازار را افزایش می دهد و موجب تقویت ارزش ریال خواهد شد.

سهولت واردات با اعتبار اسنادی

این مقام مسئول در سیستم بانکی بیان کرد: تاکنون به دلیل حاکم بودن محدودیت های دوران تحریم، مبادلات تجاری و بویژه واردات ایران بصورت پرداخت نقدی و با نگهداری پول در خارج از کشور انجام می شد.

احمد مجتهد افزود: ورود بانک ها به بازار آزاد ارز در ادامه گشایش های پساتحریم در سیستم بانکی موجب شده است روال سابق به مبادلات برگردد.

به گفته رئیس پیشین پژوهشکده پولی و بانکی، بانک های خارجی با اعتباری که به بانک های ایرانی می دهند، منابع لازم برای واردات را تامین می کنند و بعد از انجام فرایند واردات تسویه صورت می گیرد. این امر باعث صرفه جویی در ارز می شود و توانایی واردات کالاهای واسطه ای و صنعتی را به نفع واردکنندگان و همچنین به سود بانک ها افزایش می دهد.

مجتهد ادامه داد: سود بانک ها از اعتبارات اسنادی به این دلیل خواهد بود که آنها چندین برابر منابع خودشان از منابع بین المللی استفاده خواهند کرد.

بانک ها وارد حریم صرافی ها شده اند؟

کارشناس ارشد مسائل بانکی و اقتصادی در پاسخ به این سوال به خبرنگار اگزیم نیوز گفت: بانک ها وارد حوزه صرافی نشده اند بلکه این صرافی ها بوده اند که به دلیل پاره ای مشکلات و محدودیت ها تاکنون در جایگاه بانک ها فعالیت داشتند.

مجتهد تاکید کرد: در شرایط فعلی بانکها می توانند به جایگاه اصلی خودشان بازگردند. وظیفه اصلی صرافی ها انقال منابع خرد است که با تعداد کمی از کارمندان صرافی قابل انجام است در حالی که بانک ها می توانند میلیاردها تومان سرمایه را در سطح داخلی و بین المللی جا به جا کنند. لذا جایگاه صرافی ها به دلیل مشکلات زمان تحریم فراتر از آنچه که باید، رشد یافته بود.

وی افزود: با ایجاد عرصه رقابت بین بانک ها و صرافی ها، درآمد صرافی ها کمتر خواهد شد. عضو هیات علمی دانشگاه علامه معتقد است، انتقال مبادلات ارزی از صرافی به بانک ها نوعی صرفه جویی ارزی به حساب می آید.

رونق تجارت در بستر متغیرهای واقعی اقتصاد

به گزارش اگزیم نیوز و براساس تحلیل فوق، نتایج عمده گشایش اعتبارات اسنادی در بانک ها و شیفت مبادلات ارزی از صرافی به سیستم بانکی کاهش ریسک و هزینه مبادلات ارزی، ورود منابع ارزی صادراتی به بازار داخل و همچنین رونق صادرات و واردات خواهد بود. به نظر می رسد با واقعی تر شدن نرخ مبادلات ارزی علاوه بر موارد فوق تعدادی ثمرات جانبی نیز از این تصمیم و سیاست پولی منتج شود. افزایش شفافیت اقتصادی، تشویق صادرکنندگان، افزایش واردات فناوری، کالاهای سرمایه ای و صادرات محور و همچنین ورود اقتصاد به کانال غیردستوری مهم ترین گام هایی است که در مسیر یکسان سازی ارزی برداشته خواهد شد.

شواهد نزدیک شدن بازار به ارز تک نرخی

گفتنی است، تنها کمتر از یک سال از دوره چهارساله دولت یازدهم باقی مانده است و با توجه به اقدامات جدی صورت گرفته برای نزدیک شدن بازار به تعادل واقعی و ارز تک نرخی، به نظر می رسد این سیاست تا پایان سال جاری و نهایتاً اوایل سال آینده عملی شود. علاوه بر شواهد موجود، بسیاری از نهادهای تصمیم ساز مانند وزارت اقتصاد و بانک مرکزی وعده داده اند ارز تک نرخی تا پایان سال 95 محقق شود. ناگفته نماند، مسیر باثبات و همگرای ارز مبادله ای و آزاد طی دوره های اخیر نیز یک فاکتور قوی برای افزایش احتمال یکسان سازی ارز در سال جاری به شمار می آید.