روند رو به رشد بهای دلار در بازار تهران نشان داد ثبات این ارز مهم نیز می تواند دستخوش تلاطمات شود. در این میان یکی از چالش های جدی را در نتیجه نوسانات و افت و خیزهای ارز دیده و از پتانسیل های بالایی برای تأثیرپذیری روند صعودی دلار برخوردار است بخش تجاری کشور است. کارشناسان می گویند افزایش نرخ ارز به همان نسبت که به صادرات کشور کمک می کند می تواند روی واردات اثری منفی بر جای بگذارد و این در حالی است که بخش قابل توجهی از واردات ما به مواد اولیه و ماشین آلات اختصاص دارد که می توانند به افزایش بهای تولید منجر شوند. در این میان بررسی آمارهای صادرات غیرنفتی نشان می دهد در چهارمین ماه از سال جاری میزان صادرات در نتیجه رشد بهای ارز تقویت شده است.
به عقیده فعالان تجاری کشور، نکته دیگر رقابت منفی بر سر صادرات است. به عبارت ساده تر افزایش قیمت ارز و ایجاد انگیزه های صادراتی باعث می شود شرکت های داخلی از روش های معقول و غیرمعقول دست به بازاریابی بزنند. در نتیجه میزان صادرات با روش هایی از جمله ارایه تخفیف های قیمتی مواجه می شود که عملا مزیت قیمت ارز را از بین می برد. با این حال با عبور از شرایط ویژه کشور در بخش ارز که از تک نرخی شدن آن در آینده ای نه چندان دور خبر می دهد احتمالا بازار در یک دوره کوتاه با رشد قیمت ارزهای معتبر به خصوص دلار روبرو می شود و پس از آن شاهد ثبات در این بازار خواهیم بود.
در این بین نکته مهم دیگر آن است که نرخ بازار ارز تابع میزان عرضه و تقاضا، انتظارات مردمی، حجم تجارت جهانی کشور و بهبود درآمدهای نفتی است که نحوه مدیریت بازار ارز و انتظارات بر عهده بانک مرکزی است. از طرفی بانک مرکزی برای تنظیم بازار با مدیریت خود میتواند سمت و سویی به بازاربدهدبه طوریکه با توجه به شرایط اقتصادی یک نرخ مناسب را میپذیرد که در شرایط مختلف و با توجه به شوکهای مختلف رویه متفاوتی را خواهد داشت. این در شرایطی است که اهداف مقام پولی در بازار برای دستیابی به نرخ مناسب بسیار مهم است و از این موارد میتوان به نرخ تورم، رشد و توسعه اقتصادی اشاره کرد.
ندری با تاکید بر اینکه فاصله نرخ بازار آزاد و بین بانکی فاصله زیادی است، گفت: به نظر میرسد با توجه به آنکه دولت به دنبال تک نرخی کردن ارز است اما با توجه به شرایط اقتصادی حاکم دسترسی به این هدف کار سختی باشد.
یکی از مواردی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته، اثر افزایش نرخ ارز بر واحدهای صنعتی است. مطابق بررسیهای این پژوهش افزایش بهای ارز از ابتدا با رشد مواد اولیه وارداتی و در نتیجه افزایش هزینههای بنگاهها صورت میگیرد. همچنین این افزایش میتواند منجر به رشد درآمد صادراتی و رقابت پذیر کردن بنگاهها در بازارهای جهانی میشود.
پژوهش حاضر معتقد است که نگرانی اثر افزایش نرخ ارز از طریق افزایش هزینههای واردات وجود ندارد: زیرا با بررسی بنگاههای صنعتی بیش از 10 نفر در سال 89 تا 92، اثر رشد نرخ ارز در صنایعی مانند صنعت تولید وسایل نقلیه موتوری که از ناحیه افزایش هزینههای واردات آسیب پذیرند، سهمی کمتر از 5 درصد در ارزش افزوده کل صنعت داشتند. اما افزایش نرخ ارز و کاهش نسبی قیمت کالاهای داخلی، باعث افزایش قدرت رقابت در بازارهای جهانی میشود که این امر میتواند سبب افزایش تقاضا برای کالاهای داخلی و رشد سهم بازار تولیدکنندگان داخلی شود. همچنین فعالیتهایی که درآمد صادراتی دارند از این افزایش قیمت ارز میتوانند بهصورت آنی بهره ببرند، زیرا بدون تغییر در میزان تقاضا، میزان درآمدهای آنها میتواند افزایش یابد.
نظر شما