در 5 سال اخیر بازار ارز کشور با تلاطماتی رو به رو بوده که این مسائل موجب افزایش 3 برابری قیمت ارز در کشور شد. این موضوع تاثیر مستقیمی بر سایر بازارها داشت و موجب شد تا قیمت بسیاری از کالا ها در ادامه تورم ارزی افزایش یابد. در سال 91 همزمان با اوج گرفتن مشکلات در بازار ارز مسئولان دولتی برای کنترل بازار مرکز مبادلات ارزی را تاسیس کردند و همین موضوع موجب شد تا ارز 3 نرخی شود؛ این رخداد انتقادهای فراوانی را از سوی کارشناسان به همراه داشت و آنها معتقد بودند که ارز در کشور باید تک نرخی شود.
هرچند تاسیس مرکز مبادلات ارزی در کشور موجب شد تا حدودی بازار ارز کنترل شود اما با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری باز هم نوسانات در بازار ارز افزایش یافت و نرخ دلار در بازار آزاد تا 3500 تومان نیز افزایش یافت. با روی کار آمدن دولت یازدهم مسئولان دولتی اعلام کردند کنترل بازار ارز از اولویت های مهم اقتصادی دولت است و از سیاست تر نرخی شدن ارز سخن گفتند و ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد که برنامه دولت این است که ارز را تک نرخی کند. این در شرایطی است که در دهه ۷۰ و ۸۰ ارز در اقتصاد کشور تک نرخی شد و تقریبا تا چند سال گذشته تک نرخی بود اما در پی افزایش نرخ تورم ارز هم مشمول تورم شد و به دلیل پیاده نشدن تورم بر روی نرخ ارز، به تدریج فاصله نرخ ارز در بازار آزاد و ارز دولتی افزایش یافت و در نتیجه شاهد از بین رفتن نظام تک نرخی ارز در اقتصاد بودیم.
دکتر سعید اسلامی بیدگلی درباره آثار افزایش نرخ ارز و حرکت به سمت یکسان سازی ارزی با خبرنگار اگزیم نیوز گفتگو کرده است.
اسلامی بیدگلی تشریح کرد: آثار سیاست های اقتصادی و نوسان متغیرها در ابعاد کوتاه مدت و بلندمدت قابل بررسی است. تاکنون به دلیل وجود نظام چند نرخی ارز در کشور عده ای از فعالان حوزه کسب و کار از رانت برخوردار بوده اند.
وی افزود: با ایجاد نظام تک نرخی ارز رانت این عده از بین می رود و علاوه بر متضرر شدن این گروه، آسیبی که متوجه آنهاست به بخش های اقتصادی سرایت خواهد کرد و سیستم اقتصادی را با اختلال مواجه می کند.
این کارشناس ارشد مسائل مالی و اقتصادی در ادامه گفت: اجرای این نظام در کوتاه مدت کار آسانی نیست و به دلیل حجم قوانین متناقض و استثناهای قانونی، ابداع راه فرار برای سیاست های جدید اعم از ارز تک نرخی قابل پیش بینی خواهد بود.
وی افزود: اگر این سیاست اجرایی شود و پایدار بماند، حرکت ارز به سمت افزایش خواهد بود. به این معنی که با توجه به تعدیل ارز براساس فاصله تورم داخلی و خارجی انتظار می رود روند تغییر ارز صعودی باشد.
اسلامی بیدگلی همچنین گفت: فضای رقابتی در اقتصاد با اجرای نظام ارز تک نرخی تقویت می شود و بازارهای اقتصادی به سمت یک بازار کامل حرکت خواهند کرد. عدم کارایی و رقابت پذیری در بازارهای اقتصادی موجب بروز ناکارایی در کل سیستم اقتصادی می شود.
وی افزود: رانت های ارزی باید از تمام نهادهای اقتصادی از خصوصی ها تا حاکمیتی ها برچیده شود؛ ارز تک نرخی این رانت ها را از بین می برد و در بلندمدت موجب ایجاد کارایی و بهره وری در بخش های اقتصادی خواهد شد.
تک نرخی شدن ارز می تواند به عنوان راهکاری اثر بخش از به وجود آمدن رانت در واردات به کشور تاثیرگذار باشد. عضو کمیسیون واردات اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران نیز پیش از این در گفتگو با پایگاه خبری تحلیلی اگزیم نیوز اظهار کرده بود: در دوارن پسا تحریم روابط کشورمان با دیگر کشورها دارای شرایط خاصی خواهد شد و در این مسیر می توان با تک نرخی کردن قیمت ارز از هرگونه فساد و یا رانت احتمالی جلوگیری کرد.
نظر شما