مهسا برناکی- در آذرماه سال 94 با برقرای توافقنامه برجام، بانک های ایرانی یکی پس از دیگری به شبکه اطلاعاتی و ارتباطی بانکی سوئیفت متصل شدند و به این ترتیب حرکت رو به جلوی سیستم مالی و بانکی ایران در مسیر احیای مبادلات بانکی با جهان آغاز شد.

از آغاز تحریم تا برجام

به گزارش خبرنگار اگزیم نیوز با وجود آغاز تحریم های اقتصادی و سیاسی آمریکا علیه ایران در سال 1979، تحریم‌های بانکی در سال 2006 استارت خورد، در این مقطع خزانه‌داری آمریکا تسویه دلاری بانک‌های غیر‌آمریکایی را برای یک بانک منع کرد و در سال 2008 این قانون به تمامی بانک‌های کشورمان تسری یافت. در سال 2012 تحریم بانک مرکزی ایران آغاز شد و بانک‌هایی که با بانک مرکزی در انتقال منابع نفتی همکاری داشتند، هدف تحریم‌های آمریکا قرار گرفتند.

در نوامبر 2013 با آغاز زمزمه های برجام، تمامی فعالیت‌های تجاری، مالی، بانکی و خدماتی در متن برجام از تحریم خارج شدند که البته این موضوع شامل تحریم‌های قبل از برنامه هسته‌ای وتحریم‌های اولیه آمریکا قرار نشده است.

قدم های آهسته اروپا در روابط بانکی پساتحریم

پس از اجرایی شدن برجام بسیاری از شرکای تجاری ایران قبل از تحریم با هیات های تجاری و سیاسی بلندپایه به ایران سفر کردند و مذاکرات بسیاری در جهت ارزیابی اقتصاد ایران، احیای روابط تجاری و مالی و سایر عناوین صورت دادند. این مذاکرات که در آغاز ثمره قابل توجهی جز ایجاد باب آشنایی و آمد و شد برای ایرانی ها در پی نداشت، آهسته آهسته در حال به بار نشستن است.

با وجود تمایل و اشتیاق شرکت ها و بانکهای خارجی و بویژه شرکای اروپایی ایران برای بازگشت روابط به نقطه پیش از تحریم، موانعی بر سر این همکاری های مجدد وجود دارد؛ یکی از مهم ترین این موانع که از سرعت احیای روابط بانکی کشور در سطح بین المللی کاسته است، واهمه اروپایی ها از تکرار جریمه های آمریکا در اثر مبادله با ایران در زمان تحریم است. در زیر فهرستی از جریمه‌های عمده بانک‌های اروپایی و آسیایی به واشنگتن را که به دلیل برقراری روابط مالی با ایران اعمال شده است مشاهده می کنید؛

1- بانک HSBC به دلیل کار با ایران، سودان، برمه، عراق و مکزیک در سال 2013، جریمه به میزان یک میلیارد و نهصد میلیون دلار،

2- بانک آلمانی کومرتز بانک، جریمه به میزان یک و نیم میلیارد دلار در سال 2015 به اتهام کار با ایران،

3- دویچه بانک از آلمان در سال 2015 جریمه به میزان 258 میلیون دلار به اتهام کار با ایران و سوریه،

4- بانک فرانسوی پاریبا در سال 2014 به اتهام کار با موسسات تحت تحریم جریمه به میزان وحشتناک هشت میلیارد و نهصد میلیون دلار،

5- بانک انگلیسی استاندارد چارتر انگلیس به ترتیب در سال‌های 2012 و 2014 جهت کار با ایران، سوریه، برمه ، لیبی و سودان، جریمه به میزان ششصد و شصت و هفت میلیون دلار و همچنین سیصد میلیون دلار، که پرونده هنوز هم باز است.

6- بانک فرانسوی کردیت اگریکول در سال 2014 به اتهام کار با ایران و سودان، جریمه به میزان تقریبی یک میلیارد دلار،

7- بانک ژاپنی توکیو میتسوبیشی در سال‌های 2013 و 2014 به اتهام مربوط به کار با ایران بترتیب جریمه به میزان دویست و پنجاه میلیون دلار و سیصد و پانزده میلیون دلار.

8- بانک انگلیسی RBS به اتهام کار با ایران، سودان، برمه و کوبا در سال 2013 جریمه به میزان صد میلیون دلار،

9- بانک انگلیسی لویدز به اتهام کار با ایران، لیبی و سودان در سال 2009 در دو مقطع جریمه به میزان سیصد و پنجاه و دویست و هفده میلیون دلار،

10- بانک انگلیسی بارکلیز در سال 2010 به اتهام کار با ایران، لیبی و کوبا جریمه به میزان حدود سیصد میلیون دلار،

11- بانک هلندی ABN/AMRO در سال 2010 به اتهام کار با ایران، لیبی و سودان جریمه به میزان پانصد میلیون دلار،

12- بانک سویسی کردیت سویس به اتهام کار با ایران در سال 2009 , جریمه به میزان پانصد و سی و شش میلیون دلار،

13- بانک سوئیسی UBS در سال 2006 به اتهام کار با ایران، کوبا و لیبی، جریمه به میزان چهار صد و چهل میلیون دلار،

14- بانک هلندی ING در سال 2012 به اتهام کار با ایران و کوبا، جریمه به میزان حدود صد و هفتاد میلیون دلار.

با نگاهی مختصر به لیست بلندبالای تحریم های آمریکایی می توان دریافت که ریسک احیای روابط با ایران تا چه میزان برای شرکای سابق کشورمان حائز اهمیت است.

اگرچه ارسال سیگنال های اطمینان بخش از سوی آمریکا که در چندماهه گذشته از برجام شنیده شده می شود، تا حدی از واهمه شرکای تجاری ایران کاسته است اما همچنان بانک های بزرگ و مطرح دنیا به روابط سابق خود با ایران برنگشته اند.

در همین راستا، چندی پیش وزیر امورخارجه آمریکا گفت: واشنگتن تلاش می کند امکانی را فراهم کند تا بانک های آمریکایی بتوانند در زمینه هایی که پس از توافق هسته ای ممنوعیتی برای آنها وجود ندارد، با ایران مبادلات مالی داشته باشند.

همچنین روز گذشته شبکه اسکای نیوز از دیدار مقامات بانکهای بریتانیایی با جان کری وزیر خارجه آمریکا طی هفته جاری درباره تحریمهای ایران خبر داد.

بانک‌های بریتانیا بعد از دعوت برای ملاقات با «جان کری» درباره برداشتن تحریم‌های ضد ایرانی گفت‌وگو خواهند کرد. شماری از بانک‌های بزرگ بریتانیا در این ملاقات حضور خواهند داشت تا شرایط برداشته شدن تحریم‌های اقتصادی علیه ایران را بررسی کنند.

برخی از بانک‌های بریتانیایی خواستار داد و ستد با ایران هستند اما درباره تبعات هرگونه توافقی با ایران که می‌تواند با خشم واشنگتن مواجه شود،‌ نگرانند.

منابعی به اسکای نیوز خبر دادند، بسیاری از اعضای انجمن بانکداران بریتانیا گفته‌اند برقراری ارتباط نزدیک‌تر با ایران آسان نیست. اما کارشناسان بریتانیا از اینکه به دلیل عدم حمایت سفارت این کشور در تهران از رقبای فرانسوی، آلمانی و ایتالیایی خود در ارتباط با ایران عقب مانده‌اند، شکایت می‌کنند.

سایر موانع احیای مبادلات بانکی

با کمی تامل می توان دریافت که عوامل خارجی مانند احتیاط شرکای تجاری کشور تنها دلیل روند کند احیای روابط بانکی نبوده است. در این میان مشکلات ساختاری زیادی به چشم میخورد؛ گرچه مشکلات ساختاری و کاستی های نظام مالی و بانکی ایران به دوران تحریم محدود نمی شود اما نکته قابل توجه این است که این مشکلات سالها مانند آتش زیر خاکستر مغفول واقع شده و در دوران تحریم بدلیل وارد شدن فشار مضاعف به بدنه بانکی کشور شعله ور شده اند.

عدم به روزرسانی قوانین و روش های استاندارد بین المللی در سیستم بانکی یکی از موارد فوق است که وضع تحریم ها به آن دامن زده است. عدم تعدیل نسبت کفایت سرمایه بانکهای کشور براساس مقررات بین المللی بال نیز مورد مانع دیگری در مسیر بانکداری بین الملل ایران است. بدهی های کلان دولت به سیستم بانکی، رکود اقتصادی و ریسک بالای سرمایه گذاری نیز موانع موجود دیگر در این مسیر هستند که برقراری کامل و موثر روابط بین المللی بانکی و تجاری ملزم به رفع آنها و فراهم آوردن بسترهای استاندارد و روان تجارت بین الملل خواهد بود.

بانك های اتریشی مراوده با نظام بانكی ایران را از سرگرفته اند

به گزارش اگزیم نیوز، سفیر اتریش در ایران گفت: بانك های اتریشی پس از توافق برجام در حال آغاز مراودات بانكی در ایران هستند و بانك صادرات و واردات این كشور نیز دوباره صادرات به ایران را ضمانت می كند.

فریدریش اشتیفت عصر دوشنبه كه در جریان سفر به استان ایلام در نشست فرصت های سرمایه استان ایلام شركت كرد، افزود: شركت های اتریشی در زمینه های صنایع سنگین ، انرژِی ، صنایع غذایی ، اتوماسیون و غیره دارای تخصص و تجربیات گسترده ای هستند.

وی ابراز امیدواری كرد كه 2 كشور ایران و اتریش بتوانند همكاری های خود را در این زمینه ها گسترش دهند.

سفیر اتریش در ایران گفت: بسیار خوشبین هستیم در ماه های آینده روند مبادلات تجاری و بازرگانی میان دو كشور با سهولت و سرعت بیشتری دنبال شود.

اشتیفت ادامه داد: پیام ها و سیگنال هایی از سوی كشورهای آمریكایی و اروپایی برای سرمایه گذاری در ایران مخابره می شود.

علاقمندی هلند برای روابط بلندمدت مالی و بانکی با ایران

پیش تر، "هنگ کامپ" وزیر اقتصاد، انرژی و کشاورزی هلند نیز طی سخنانی در جمع خبرنگاران اظهار داشت: ما بسیار علاقه مندیم، در شرایط پس از برجام، یک رابطه بلند مدت مالی، بانکی و اقتصادی با ایران داشته باشیم و در این ارتباط شرکت های هلندی بسیار شایق هستند.

وی با اشاره به عدم وجود منع قانونی و نیز علاقه مندی شدید بانک های ملی و بین المللی هلندی برای حضور در ایران، اظهار داشت: در این راستا ما از ارتقای روابط بانک های مرکزی دو کشور استقبال می کنیم.