به گزارش روز شنبه اگزیم نیوز از شادا، کاهش وابستگی بودجه دولت به منابع نفتی (به‌عنوان یک سرمایه بین‌نسلی) و اتکای بودجه دولت به منابع پایدار و غیر تورمی مالیاتی یکی از سیاست‌های کلان و راهبردی کشور در دهه‌های گذشته و مصرح در استان بالادستی بوده است.

اگرچه در دهه‌های گذشته تلاش‌های خوبی برای ارتقای نظام مالیاتی کشور انجام‌گرفته و اما در سنوات اخیر حرکت تحولی نظام مالیاتی شتاب بیشتری گرفت و دستاوردهای کم‌نظیری در این عرصه رقم خورده است.

از جمله مهم‌ترین این دستاوردها می‌توان به رشد سهم مالیات در تأمین منابع مالی دولت، شناسایی مودیان جدید مالیاتی، توسعه پایگاه‌های داده‌ای و هوشمندسازی و کاهش مداخلات انسانی در فرایندهای مالیات ستانی اشاره کرد که این دستاوردها با افزایش برای معافیت‌ها و آگاهی ۷ و ۵ واحد درصدی نرخ مالیات فعالیت‌های تولیدی در دو سال گذشته محقق شده است.

یکی از دستاوردهای حاصل شده، شناسایی چشمگیر مودیان جدید مالیاتی است؛ با اقدامات صورت‌گرفته برای جلوگیری از فرار مالیاتی از طریق ثبت‌نام مودیان فاقد پرونده مالیاتی، شناسایی و ساماندهی پذیرنده‌های بانکی و تشکیل پرونده برای مودیان استفاده‌کننده از ابزارهای پرداخت فاقد پرونده مالیاتی، برخط کردن و تکمیل سامانه سوت‌زنی مالیاتی و سایر اقدامات صورت پذیرفته، تعداد مودیان مالیاتی از ۵ میلیون و ۶۲۹ هزار نفر به ۱۱ میلیون ۷۱۹ هزار مودی در تیرماه سال ۱۴۰۳ رسیده است.

علاوه بر این نسبت درآمدهای مالیاتی به هزینه‌های جاری دولت از ۴۱ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۵۶ درصد در سال ۱۴۰۲ و نسبت درآمدهای مالیاتی به منابع عمومی بودجه از ۳۰ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۴۱.۴ درصد در سال ۱۴۰۲ افزایش‌یافته است.

براین‌اساس می‌توان اشاره کرد که نسبت درآمدهای مالیاتی (مالیات و عوارض سهم شهرداری‌ها) به تولید ناخالص داخلی از ۵.۸ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۷.۷ درصد در سال ۱۴۰۲ افزایش‌یافته است.

این گزارش نشان می‌دهد که از مهم‌ترین و اصلی‌ترین اقدامات صورت‌گرفته در جهت هوشمندسازی اجرای نظام پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان است. پس از تصویب قانون تسهیل تکالیف مودیان با نگاه به ارتقای سطح شفافیت داده‌ها و اطلاعات مالی مودیان مالیاتی در یک روند تدریجی تعداد اشخاص صادرکننده صورت‌حساب الکترونیکی نوع یک و دو از تعداد ۱۳۷ هزار و ۸۷۲ مودی در سال ۱۴۰۲ به بیش از ۱۹۳ هزار مودی در شش‌ماهه اول سال ۱۴۰۳ و تعداد کل صورت‌حساب‌های ارسالی از مجموع ۴۹ هزار و ۶۸۰ مورد از ابتدای سال ۱۴۰۲ به یک میلیون و ۲۵۷ هزار صورت‌حساب در دوره اول سال ۱۴۰۳ رسیده است.

فراهم‌کردن امکان استفاده و برخورداری از تسهیلات فرم تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم برای گروه‌های بیشتری از اصناف و مشاغل در سال عملکردی ۱۴۰۲ از تعداد حدود ۸ میلیون مودی، نزدیک به ۷ میلیون نفر از آنها از ظرفیت تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم استفاده کرده‌اند. این تبصره به معنای محاسبه سیستمی مالیات بدون نیاز به نگهداری اسناد و مدارک، عدم نیاز به مراجعه به ادارات مالیاتی و عدم نیاز به حسابرسی توسط ممیزان مالیاتی است که این رقم نسبت به سال عملکردی ۱۴۰۱ محدود حدود یک میلیون مودی افزایش‌یافته است.

تعیین محل هزینه‌کرد مالیات برای مودیان مالیاتی

در همین حال یکی از مهم‌ترین مواردی که می‌تواند به شفافیت و جامعه‌پذیر کردن امر مالیات ستانی در جامعه منجر شود و در نتیجه تمکین مالیاتی و افزایش درآمدهای مالیاتی را به دنبال داشته باشد، آن است که آحاد مردم نسبت به مالیات پرداختی خود احساس شفافیت و رضایت خاطر داشته و خود را به‌عنوان مودی مالیاتی در فرایند پیشرفت و آبادانی کشور سهیم بدانند. با پیگیری‌های سازمان امور مالیاتی و همکاری سازمان برنامه‌وبودجه کشور برای اولین‌بار در سال جاری امکان تعیین محل هزینه‌کرد مالیات برای مودیان مالیاتی حوزه اصناف و مشاغل فراهم شده است.