بودجه سال 1395 کل کشور در روزهای اخیر در شرایطی در مجلس شورای اسلامی در حال بحث و بررسی است که به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی اگزیم نیوز جز درآمدهای ناشی از هدفمندی یارانه ها که بدون تغییر نسبت به گذشته باقی مانده است در سایر موارد شاهد رشد احکام بودجه هستیم. به تحلیل و بررسی اگزیم نیوز منابع کل کشو ر در لایجه بودجه سال جاری در مقایسه با بودجه مصوب سال گذشته رقمی در حدود 12.59 درصد افزایش یافته است و منابع عمومی بودجه نیز با رشدی به همین میزان از 274 تریلیون تومان به 307 تریلیون تومان رسیده است.

این در حالی است که درامدهای اختصاصی دولت با 5 درصد رشد در لایجه پیشنهادی جدید به 39.9 تریلیون تومان رسیده است. در این بین بودجه جاری دولت با 18.67 درصد رشد و منابع عمرانی با بیش از 25 درصد افزایش روبرو شده اند. بر این اساس بودجه جاری به 197  تریلیون و بودجه عمرانی به 59 تریلیون تومان رسیده که نشان می دهد بودجه عمرانی به زحمت به 30 درصد بودجه جاری می رسد. در این بین بودجه شرکت های دولتی با 13.31 درصد رشد به 681 تریلیون تومان رسیده است. در بخش درآمدهای ناشی از فروش نفت با فرض صادرات 2 میلیون و 250 هزار بشکه در روز انتظار می رود کشور درآمدی به میزان 68 تریلیون تومان را کسب کند که این رقم 28 درصد از سال گذشته بالاتر است. درآمدهای مالیاتی نیز 14.77 درصد رشد را تجربه کرده و به 101 تریلیون تومان رسیده است.

در این بین بررسی ها نشان می دهند برخی بندهای بودجه با این توجیه که می توانند به افزایش تورم و یا رکود دامن بزنند مورد انتقاد فعالان اقتصادی هستند. لاهوتی عضو اتاق بازرگانی و رییس کنفدراسیون صادرات می گوید افزایش مالیات به میزان 15 درصد می تواند به تشدید شرایط رکودی دامن بزند. وی معتقد است البته در سال های قبل دولت هیچگاه نتوانسته درآمدهای خود را از محل مالیات درست و کامل تأمین کند اما عزم دولت برای دریافت این میزان مالیات از نگاه انقباضی وی در شرایط رکودی فعلی حکایت دارد. اقتصاددانان نیز معتقدند دولت در شرایط رکودی باید از اهرم مالیات برای رونق استفاده کند و با توجه به این که در سال 94 رکود به شدت تشدید شد و همچنین دولت در تدارک رشد اقتصادی 6 درصدی است بهتر بود شرایط را برای کاهش مالیات و یا تحرک در مسیر منطقی تری در این عرصه فراهم می کرد.

بررسی ها نشان می دهند بخش مهمی از حوزه تولید با خطر ورشکستگی روبرو هستند. به عنوان مثال در حوزه فولاد در سال گذشته آنطور که رییس اتحادیه بازاریان فولاد و تیرآهن می گوید 15 تولیدکننده ورشکست شده اند و این موضوع در بخش پایین دستی پتروشیمی نیز دیده می شود. این در حالی است که افزایش مالیات عامل مهمی در تشدید شرایط رکودی در سال جاری خواهد بود. به گفته لاهوتی بخشی از درآمدهای مالیاتی مربوط به مالیات بر ارزش افزوده است که این رقم در سال گذشته 29 هزار و 800 میلیون تومان بوده که تنها 13 هزار میلیارد تومان آن محقق شده است. این یعنی 50 درصد مالیات بر ارزش افزوده محقق نشده است که بخواهیم آن را در سال جاری افزایش دهیم. آن هم در شرایطی که نرخ تورم در سال جاری 11.5 درصد پیش بینی شده است ولی قرار است مالیات بر ارزش افزوده 50 درصد افزایش داشته باشد.

در این بین آنطور که مقایسه دو داده مهم بودجه یعنی بودجه عمرانی و جاری نشان می دهد هزینه های جاری کشور در بودجه به 197 تریلیون تومان رسیده که در مقایسه با 5 سال پیش حدودا 3 برابر شده است. این در حالی است که هزینه های عمرانی رشدی 25 درصدی را تجربه کرده که نشان می دهد رشد بودجه های جاری با سرعت بسیار بالاتری صورت گرفته است. نگاهی به آمارهای واقعی تر نشان می دهند از 47 تریلیون تومانی که سال گذشته به عنوان بودجه عمرانی در نظر گرفته شده در حدود 50 درصد آن محقق نشده و در نظر گرفتن رقم 59 تریلیون تومان برای بودجه عمرانی پیش بینی منطقی نیست.

لاهوتی در این زمینه معتقد است: نکته دیگر در بودجه کسری عملیات دولت است که دولت برای تأمین کسری در نظر دارد مازاد سرمایه‌ای را بیش از 46 درصد و مازاد تراز مالی را بیش از 38 درصد افزایش دهد که این آثار مخربی برای اقتصاد به دنبال خواهد داشت. وی همچنین گفت: دولت حدود 11.5 هزار میلیارد تومان برای واگذاری شرکت‌های دولتی پیش بینی کرده است اما این میزان برای واگذاری نیست بلکه برای واگذاری‌های صورت گرفته در سال‌های گذشته است که دولت می‌خواهد اقساط آن را وصول کند. با توجه به اینکه ما این دولت را عاقل می‌دانیم انتظار داریم موضوع خصوصی‌سازی را پررنگ‌تر کند و تعداد بیشتری از سهام شرکت‌های دولتی را به بخش خصوصی واگذار نماید.