به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، یکی از نشانه های دگرگونی در فضای اقتصادی کشور بویژه در دوران پساتحریم، در بورس کشور خود را نشان می دهد.
گرچه رشد 89 درصدی حجم و 48 درصدی ارزش معاملات بورس کالا در آخرین هفته سال 13٩٤ نسبت به هفته پیش از آن در ادامه صعود شاخص های بورسی در ماه های گذشته برمی گردد اما داده های مربوط به معاملات بخش نفت و پتروشیمی در بورس کالای ایران از احتمال تحول در این زمینه خبر می دهد. 
در آخرین هفته پارسال 38 هزار و 945 تن انواع محصولات پتروشیمی به ارزش بیش از یک هزار و 177 میلیارد ریال و 146 هزار و 151 تن انواع فرآورده های نفتی به ارزش بیش از 738 میلیارد ریال در تالار معاملات بورس کالای ایران معامله شد.
البته این روند به کاهش نگرانی های بازیگران این عرصه درباره تحولات آتی این بازار بویژه با توجه به روند رو به رشد قیمت محصولات نفتی و پتروشیمی نیز برمی گردد. 
خبرگزاری انگلیسی «رویترز» نهم فروردین ماه اعلام کرد: قیمت نفت در معاملات امروز بازار آسیا پس از افت هفته گذشته، دوباره رو به افزایش گذاشت.
برخی کارشناسان از مواردی مانند افت قیمت نفت تا مرز 23 دلار و کاهش بهای اتیلن تا مرز 830 دلار، افت حجم صادرات مجتمع های پتروشیمی، کاهش ظرفیت تولید در بسیاری از مجتمع ها، کمبود نقدینگی و فقدان کشش در بازار داخل به عنوان عوامل نگران زا در بخش نفت و پتروشیمی نام می برند.
در همین پیوند «جواد رضایی» کارشناس بازار پتروشیمی، هشتم فروردین ماه به بورس کالا گفت: با ورود سیگنال های مثبت به بازار پتروشیمی، معاملات محصولات در دو هفته آخر سال 1394 روندی افزایشی داشت و به این ترتیب رکود از بازار پتروشیمی رخت بربست.
وی پیش بینی کرد با توجه به افزایش قیمت نفت و اتیلن در بازارهای جهانی، احتمال ادامه بهبود روند بازار پتروشیمی که در اواخر سال گذشته شکل گرفت، در سال 1395 زیاد است.
به نوشته نهم فروردین ماه رویترز، قیمت کنونی نفت نزدیک به ٥٠ درصد نسبت ماه ژانویه امسال میلادی رشد کرده است. 
افت تولید نفت در آمریکا و افزایش مسافرت ها در آغاز فصل بهار، از مهمترین عوامل این رشد به شمار می آیند. 
حمایت کلامی عراق از برنامه تولیدکنندگان نفت برای مهار افزایش تولید، دیگر عامل موثر در رشد قیمت نفت است. 
پیشتر سخنگوی وزارت نفت عراق اعلام کرده بود این کشور توافق مطرح شده را برای تثبیت تولید نفت خام در سطح ماه ژانویه می پذیرد. 
وزیران انرژی روسیه، عربستان، قطر و ونزوئلا شانزدهم فوریه (بیست و هفتم بهمن 1394) در دوحه توافق کردند سطح تولید خود را مشروط به استقبال دیگر تولیدکنندگان در سطح ماه ژانویه ثابت نگه دارند تا جلو مازاد عرضه نفت خام را در بازار بگیرند و به بهبود قیمت های جهانی نفت خام کمک کنند.

** تلاش های ایران برای افزایش تولید فراورده های نفتی و پتروشیمی
پارسال جمهوری اسلامی ایران همسو با تلاش های دیپلماتیک در عرصه لغو تحریم های هسته ای، دگرگونی هایی در سیاست های کلان تولید و فرآوری محصولات نفتی در پیش گرفت.
در همایش بین المللی رونمایی از مدل نوین قراردادهای نفتی ایران که هفتم و هشتم آذرماه 1394 در تهران برگزار شد، 137 شرکت بین المللی از کشورهای مختلف شرکت کردند.
شانزدهم اسفندماه 1394روزنامه انگلیسی «تلگراف» نوشت: با لغو تحریم ها، صادرات نفت ایران می تواند از یک میلیون و 100 هزار به سه میلیون بشکه در روز افزایش یابد. میانگین صادرات نفت ایران در اواسط دهه 1990 میلادی که تحریم ها سبک تر بودند، سه میلیون بشکه در روز بود. 
ایران در اوایل دهه 1970 روزانه پنج میلیون بشکه نفت به بازارهای جهانی عرضه می کرد. 
به نوشته این رسانه، رسیدن دوباره ایران به چنین سطحی، اهمیت ایران در صادرات نفت را دو برابر کویت می کند و میلیاردها دلار برای اقتصاد ایران به ارمغان می آورد؛ هر چند موجب پیچیده تر شدن سیاست های سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) نیز می شود.
شامگاه بیست و ششم دی ماه با انتشار گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره انجام تعهدات هسته ای ایران در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، اجرای تعهدات طرف مقابل (گروه 1+5) یعنی روند لغو تحریم های هسته ای غرب علیه تهران آغاز شد. 
بر پایه برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که بیست و سوم تیرماه بین جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+5 (انگلیس، فرانسه، آمریکا، روسیه و چین به همراه آلمان) با حضور اتحادیه اروپا نهایی شد، باید در ازای کاهش برخی فعالیت های اتمی تهران، تحریم های هسته ای علیه این کشور لغو شود.
وزارت نفت نیز فردای آن روز با دستور به شرکت ها برای افزایش تولید و آماده باش پایانه های نفتی، طرح افزایش 500 هزار بشکه ای صادرات نفت خام را کلید زد.
پس از تشدید تحریم ها، صادرات نفت خام ایران از بیش از دو میلیون بشکه نفت خام در روز به سقف یک میلیون بشکه کاهش یافته بود.
در نتیجه تحریم، بسیاری از مشتریان، از خرید نفت ایران منع و فقط کشورهای ترکیه، چین، هند، کره جنوبی و ژاپن مجاز به تداوم واردات نفت از ایران شدند.
با این همه پارسال افزایش تعاملات ایران با کشورهای دیگر تا آنجا رسید که بیستم بهمن ماه معاون وزیر نفت پس از فرستادن نخستین محموله نفتی به سوی اروپا اعلام کرد از امروز برای یک میلیون و 600 هزار بشکه نفت در روز بازار داریم.
از سوی دیگر در بخش فراوری محصولات نفتی و پتروشیمی گام هایی برداشته شد؛ تا آنجا که وزیر نفت بیست و دوم اسفندماه 1394 گفت: با راه اندازی مرحله نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس تا پایان نیمه نخست سال 1395 و تولید 12 میلیون لیتر بنزین یورو4 در روز، ایران در تولید بنزین خودکفا می شود. 
آنگونه که «سیدمسعود هاشمیان» قائم مقام معاون امور بین الملل وزیر نفت، شانزدهم اسفندماه اعلام کرد «بر اساس برنامه ششم توسعه پیش بینی شده است 10 میلیارد دلار در بخش پالایشگاهی سرمایه گذاری شود و قرار است در بخش پتروشیمی نیز 80 میلیارد دلار سرمایه جذب شود».
در همین پیوند، مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران نهم فروردین ماه امسال از حفر 188 حلقه چاه نفت و گاز به وسیله ناوگان این شرکت در سال 1394 در مناطق نفتخیز خشکی و دریایی کشور خبر داد که نسبت به سال پیش از آن 28 حلقه بیشتر بود.
همچنین معاون مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران در همین روز گفت: شرکت ملی حفاری ایران در هفته نخست سال 13٩٥، حفاری پنج هزار و ٤٤٨ متر از چاه های نفت و گاز را در کارنامه کاری خود ثبت کرد.
روشن است که افزون بر دگرگونی های بازار نفت و محصولات پتروشیمی در عرصه بین المللی، راهبرد کلان جمهوری اسلامی ایران با توجه به تاکید رهبر معظم انقلاب در سیاست های ابلاغ شده «اقتصاد مقاومتی» مبنی بر کاهش وابستگی به خام فروشی نفت و توجه به فرآوری آن، بر آینده صنایع نفتی و پتروشیمی کشور موثر خواهد بود و افقی روشن را پیش روی آن قرار داده است.