به گزارش روز جمعه اگزیم نیوز، محمدعلی خاشی مدیرکل گمرک زاهدان در پاسخ به سوالی در خصوص علت دپو کالاهای اساسی به ویژه برنج در زاهدان، اظهار داشت: چهار عامل سبب انباشت کالا در گمرک زاهدان شد. اولین عامل مصوبه ۱۳ دی ماه سال گذشته در خصوص مالیات بر ارزش افزوده بود.

وی افزود: به این دلیل که زمزمه‌های ابلاغ قانون جدید ارزش افزوده که در آن مالیات بر ارزش افزوده واردات کالاهای اساسی از ۹ درصد به یک درصد کاهش می‌یافت، وجود داشت از چند ماه قبل یعنی از آبان ماه وارد کنندگانی که فرجه زمانی نیز داشتند نسبت به ترخیص کالاهای خود اقدام نمی‌کردند. این اتفاق شروع تجمع کالا در گمرک زاهدان بود.

ناظر گمرکات سیستان و بلوچستان تاکید کرد: واردات کالاهای اساسی از مناطق آزاد تا پیش از این مصوبه معاف از مالیات بر ارزش افزوده بود، اما با اجرای قانون جدید ارزش افزوده معافیت مناطق آزاد نیز حذف شد. این موضوع سبب شد تا افرادی که کالاهای خود را از میرجاوه به منطقه آزاد چابهار ترانزیت می‌کردند تا از معافیت ارزش افزوده استفاده کنند، دیگر این کار را انجام ندهند و کالاهای خود را از طریق گمرک زاهدان وارد کشور کنند که این موضوع خود عامل دیگری بود که باعث افزایش حجم کالا در زاهدان شد.

وی با بیان اینکه در ابتدای سال جاری نیز حقوق ورودی کالاهای اساسی به یک درصد کاهش یافت، گفت: این موضوع هم باعث شد تا حجم بیشتری از کالاهای اساسی وارد کشور شود. البته نرخ محاسباتی ارز در گمرک نیز به نرخ ETS افزایش پیدا کرد.

خاشی گفت: مورد دیگر این بود که معمولا هر ساله از اول مرداد ماه تا اول دی ماه ممنوعیت واردات برنج خارجی را به سبب حمایت از تولید داخل شاهد بودیم، اما از حدود یک ماه قبل زمزمه اینکه امسال این ممنوعیت اعمال نخواهد شد، وجود داشت در نتیجه حجم سفارشات برای واردات افزایش قابل توجهی داشت.

افزایش ۴ برابری ورود محموله‌های برنج به گمرک زاهدان/ ۱۵۰ هزار تن برنج تنها در ۴ ماه وارد شد

مدیرکل گمرک زاهدان اظهار کرد: تا سال گذشته ورود کالا با ناوگان ریلی حجم کمی داشت اما تغییرات مقرراتی باعث شد تا ورود کالا از طریق زمینی و ریلی به شدت افزایش پیدا کند. بنابراین در حال حاضر حجم بسیار زیادی برنج به گمرک رسید. امروز که صحبت می‌کنیم، حدود چهار برابر سال گذشته شاهد ورود کالا هستیم.

وی با اشاره به اینکه در سال ۱۳۹۹ کل واردات برنج انجام شده از طریق گمرک چابهار و زاهدان برابر با ۱۵۰ هزار تن بوده است، گفت: طی سال گذشته مجموع واردات برنج از طریق گمرکات استان برابر با ۴۰۰ هزار تن بوده است و این در حالی است که ظرف چهار ماهه امسال، ۱۵۰ هزار تن برنج تنها وارد گمرک زاهدان شده است. این عدد جدای از سایر گمرکات استان است.

این حجم برای گمرک زاهدان بسیار سنگین است. انبارهای مسقف ما ۱۴ هزار و ۴۰۰ متر مربع است که ظرفیت استاندارد آن حدود ۲۰ هزار تن است. انبارها نیز از شهریور سال ۱۳۹۹ تحویل شرکت انبارهای عمومی شده است. پیش از آن نیز در اختیار تعاونی گمرک بوده است. در حقیقت حدود ۶ سال است که مسئولیت انبارها دیگر با گمرک نیست.

دپوی برخی محموله‌های برنج به دلیل عدم تایید ثبت سفارش‌های ویرایش شده/ پنج انبار جدید برای تخلیه ۶۰۰ کامیون بار در نظر گرفته شد

خاشی در خصوص عدم امکان ویرایش ثبت سفارش‌ها گفت: در برخی موارد گفته شد که بخشی از محموله‌های برنج ثبت سفارش نداشته‌اند اما کالاهایی که ثبت سفارش نداشته باشد امکان ورود از مرز را نخواهند داشت. در واقع واردکنندگان ابتدا باید ثبت سفارش خود را در نقطه صفر مرزی ارائه کنند تا بتوانند کالا را وارد کشور کنند.

وی افزود: نکته این است که از حدود ۲۵ روز قبل تغییر ارزشی در خصوص ثبت سفارش برنج توسط وزارتخانه مربوطه رخ داده است. براین اساس ارزش برنج در ثبت سفارش از ۱۰۰۰ دلار به ۱۳۰۰ دلار افزایش یافته است. این اتفاق سبب شده تا برخی واردکنندگان که ثبت سفارش ۱۰۰۰ دلاری دریافت کردند و باید بارهای خود را با همان ۱۰۰۰ دلار ترخیص می‌کردند، برای کسب منفعت بیشتر، به سامانه ثبت سفارش مراجعه کنند و ویرایش ثبت سفارش را انجام دهند.

این مقام مسئول گمرک با بیان اینکه در حال حاضر این ویرایش‌ها در انتظار تایید هستند و با وجود گذشته زمان طولانی همچنان تایید نشدند، گفت: تا زمانی تایید ثبت سفارش‌ها انجام نشود امکان طی تشریفات گمرکی نیز وجود نخواهد داشت و این موضوع خود به عامل دیگری برای افزایش برنج‌های دپو شده تبدیل شد.

وی تاکید کرد: البته حدود ۱۰ تا ۱۵ واردکننده داریم که با چنین مشکلی مواجه هستند و این افراد بین ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ تن محموله دارند که حجم زیادی نیست. در همین رابطه کتبا به انبارهای عمومی اعلام کردیم که در مقابل کالاهایی که از انبارها بارگیری می‌شود، کالاهایی که در فضای باز قرار دارد و امکان ترخیص آنها در حال حاضر وجود ندارد را به انبارهای مسقف منتقل کنند.

از سوی دیگر حدود ۶۰۰ کامیون که در صف تخلیه بودند که در این مورد نیز با هماهنگی‌های انجام شده پنج انبار مسقف را در اختیار گرفتیم. حدود سه انبار تا به این لحظه تکمیل شده‌اند و در دو انبار دیگر نیز در حال تخلیه برنج‌ها هستیم.

ناظر گمرکات سیستان و بلوچستان گفت: سرعت ترخیص و تشریفات را نیز افزایش دادیم و تا زمانی که کامیون خالی وجود داشته باشد تشریفات مربوط به ترخیص کالا انجام می‌شود، با وجود این، تلاش‌های تمام‌وقت همکاران، حجم ورودی کالا علی‌الخصوص محموله‌های برنج بیشتر از کالاهای خروجی از این گمرک است، برای مثال در یک روز ۱۵۰۰ تن کالاهای مختلف که مهمترین آن برنج است وارد گمرک زاهدان می‌شود اما با وجود تمام تمهیدات به‌دلیل نبود کامیون و... حدود ۹۰۰ تن برنج ترخیص می‌شود. در حقیقت معمولا بیش از ۱۰۰ کامیون در روز وجود ندارد که بخواهیم کالای بیشتری بارگیری کنیم.

ترخیص بخش زیادی از برنج‌های دپو شده در فضای باز

خاشی با تاکید بر اینکه بخش اعظم برنج‌هایی که در محوطه گمرک بوده است بارگیری و ترخیص شده است، گفت: بخشی هم که به دلیل بحث تغییر ویرایش باقی مانده بود را به انبارها منتقل کردیم. البته همچنان بخشی از کالاها در فضای باز باقی مانده است. این افراد قبض انبار دریافت کرده‌اند و به این دلیل که جزو موجودی انبار انبارهای عمومی محسوب می‌شوند، براساس قاعده نباید بدون تشریفات از انبار خارج شوند،

اما برای آنکه این مشکل حل شود ما به صاحبان کالا اعلام کردیم که بروند فضایی را خارج از گمرک پیدا کنند، سپس این انبار بازرسی خواهد شد و بعد از انتقال محموله انبار مربوطه پلمپ می‌شود.

خسارت ۳۰۰ تا ۵۰۰ تن برنج دپو شده در محوطه انبارهای زاهدان

وی در پاسخ به سوالی در خصوص برآورد خسارت رسیده به محموله‌های برنج گفت: تمام بارهایی که در محوطه گمرک بوده در معرض آب قرار نگرته است چرا که بخشی از محموله‌های برنج تحت پوشش سایه‌بان‌ها و بر روی سکوی انبارها قرار داشتند که به آنها آسیبی نرسیده است،

اما در خصوص کالاهایی که در کف محوطه گمرک قرار داشتند برآورد، اولیه حاکی از این است که یک یا دو ردیف آب دیده است. براین اساس احتمال می‌رود که بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ تن برنج از این محل خسارت دیده باشند. ضمن اینکه در استانداری ابلاغ شده است که متولی که شرکت‌های انبارهای دولتی است برای بحث پرداخت خسارت مسئول است.

عدم توجه شرکت انبارهای عمومی به ۳ اخطار پی در پی گمرک

این مقام مسئول گمرک در پاسخ به سوالی در مورد علت آبگرفتگی محموله‌های برنج گفت: اولین اخطار هواشناسی را ما ۱۶ تیر ماه دریافت کردیم. یعنی ۲۰ روز پیش از بارندگی‌ها ما مستقیم هشدارهای لازم را به نماینده شرکت انبارهای عمومی اعلام کردیم. هشدارهای دیگری نیز در تاریخ ۲۸ تیر ماه و یک روز هم پیش از بارندگی اخطارها اعلام شده است.

وی ادامه داد: از اسفند سال گذشته نیز پی در پی به شرکت‌های انبارهای عمومی اعلام کردیم که انبارها کافی نیست. ضمن اینکه اسفند ماه سال گذشته درخواست کردیم که دیگر ثبت سفارش برای گمرک زاهدان داده نشود اما این موضوع مورد تایید مسئولین استانی قرار نگرفت.

امکان انتقال کالا به گمرکات مقصد وجود داشت

خاشی در مورد پیشنهاد ارائه شده از سوی گمرک برای جلوگیری از خسارت به محموله‌های برنج گفت: پیشنهاد ما این بود که صاحبان کالا، به جای گمرک زاهدان کالای خود را به گمرکات مقصد و یا مسیر مقصد کالا ببرند چرا که حدود ۹۵ درصد برنج‌هایی که به زاهدان می‌آید مقصدشان تهران، مشهد و یا سایر شهرها است. در نتیجه هزینه حمل و نقل اضافی به صاحبان کالا تحمیل نمی‌شد.

از روزی که این اتفاق رخ داده نیز بسیاری از واردکنندگان کالاهای خود را از مرز میرجاوه به گمرک مقصد منتقل می‌کنند. این امکان وجود داشت که پیش از این اتفاق این کار انجام شود که متاسفانه این اقدام انجام نشد.

وی افزود: پیش از بارندگی‌هایی که اتفاق افتاد برخی صاحبان کالا اصرار داشتند که با وجود تکمیل شدن ظرفیت انبارها با ارائه تعهد محموله آنها در محوطه تخلیه شود و اگر خسارتی وارد شد مسئولیت به عهده خودشان باشد. مستندات تعهداتی که ارائه کردند نیز موجود است. اما در حال حاضر که خسارت‌هایی وارد شده و جوی نیز در کشور به وجود آمده این افراد نیز به دنبال دریافت خسارت هستند.

عدم پذیرش انتقال محموله‌های برنج به شهرهای دیگر به دلیل احتمال طولانی شدن فرایند ترخیص

مدیرکل گمرک زاهدان در خصوص علت عدم پذیرش انتقال محموله‌ها به گمرکات مقصد از سوی صاحبان کالا گفت: البته باید توجه داشت که در زاهدان ترخیص برنج یک رویه بسیار متداول است. در حقیقت کار تخصصی در زاهدان مربوط به فرآیند ترخیص برنج است. فرآیند دریافت استاندارد و بهداشت آن نیز در سریع‌ترین زمان ممکن جواب می‌دهند. دغدغه‌ای که صاحبان کالا داشتند این بود که پاسخ مجوز بهداشت محموله‌های برنج در زاهدان یک روزه و مجوز استاندارد نیز ۵ تا ۶ روزه صادر می‌شود،

اما این فرآیند در شهرهای دیگر ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشد اما در برای انجام آزمایشات تجهیزات پیشرفته وجود دارد و رویه نیز مشخص است. در نتیجه صاحبان کالا به این نتیجه رسیدند که اگر در محوطه محموله خود را تخلیه کنند بهتر است تا اینکه بخواهند آن را به شهر دیگری منتقل کنند و تصور این حجم آب را نمی‌کردند.

ضرورت توجه جدی به زیر ساخت‌های گمرکات مرزی/ پس از گذشته ۳۰ سال اقدامی در حوزه زیرساخت نشده است

ناظر گمرکات سیستان و بلوچستان با بیان اینکه باید از نظر زیرساختی به گمرکاتی مانند زاهدان رسیدگی شود، گفت: گمرک زاهدان در سال ۱۳۷۲ ساخته شده است و پس از آن هیچ اقدامی در حوزه زیر ساخت‌ها صورت نگرفته است. پس از گذشت ۳۰ سال به دنبال این هستیم تا زیرساخت‌های جدید ایجاد شود اما محدودیت‌های اعتباری وجود دارد.

وی تاکید کرد: این اتفاق تلنگری می‌شود تا به گمرکات مرزی توجه بیشتری شود. این گمرکات مبدا واردات هستند و باید بهترین زیر ساخت‌ها را داشته باشند. در صورتی که بتوانیم ۲۰ هزار متر انبار دیگر در زاهدان بسازیم، برای مدت‌های زیادی گمرک زاهدان بیمه خواهد شد.

در گمرک زاهدان تخلیه و بارگیری برنج کاملا به صورت دستی صورت می‌گیرد و تجهیزات موجود برای کالاهای مخصوص به خود استفاده می‌شود و تجهیزات کافی برای استفاده در تمامی موارد وجود ندارد. بنابراین در این حوزه نیز نیاز به تامین تجهیزات داریم.