کشورهای چین، عراق، ترکیه، امارات و افغانستان به ترتیب بیشترین میزان واردات را از ایران در سال 1398 داشته‌اند و 73.5 درصد از مجموع کل صادرات ایران به این کشورها انجام شده است.

به گزارش خبرنگار اگزیم نیوز، براساس آمارهای گمرک، ایران طی سال 1398 حدود 41.4 میلیارد دلار (به وزن134 میلیون تن) صادرات کالایی )بدون نفت خام) داشته که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت ارزشی 7.4 درصدی (رشد وزنی 13.6 درصدی( را تجربه کرده است. طی این مدت 43.7 میلیارد دلار کالا نیز (به وزن 35.4میلیون تن) به وارد کشور شده که نسبت به سال 1397 با رشد ارزشی 1.3 درصدی (رشد وزنی 9.3 درصدی) همراه بوده است.

تراز تجاری کشور طی سال 1398 با کسری 2.4 میلیارد دلاری همراه بوده است. این در حالی است که در سال 1397، تجارت ایران مازاد 1.5 میلیارد دلاری را رقم زده بود.

متوسط قیمت صادراتی کشور در سال 1398 حدود 309 دلار به ازای هر تن بوده که نسبت به سال قبل از آن حدود 18.5 درصد کاهش را ثبت کرده است. متوسط قیمت وارداتی کالا نیز با کاهش 7.3 درصدی روبه‌رو بوده و معادل یک هزار و 237 دلار برای هر تن بوده است.

سهم 23 درصدی چین از صادرات کالاهای ایرانی

 آمارهای اعلام شده از سوی گمرک ایران نشان می‌دهند که در سال 1398 صادرات غیرنفتی ایران به چین بیش از 9 میلیارد و 520 میلیون دلار بوده است. 23 درصد از کل صادرات غیرنفتی ایران در سال گذشته به این کشور انجام شده و مقایسه آن با صادرات سال گذشته حکایت از افزایش 2.5 درصدی دارد.

صادرکنندگان ایرانی سال گذشته 9 میلیارد و 288 میلیون دلار کالا به چین صادر کرده بودند که امسال این رقم 232 میلیون دلار رشد یافته است.

در سال 98 همچنین 8 میلیارد و 992 میلیون دلار کالا از سوی صادرکنندگان ایرانی به کشور عراق صادر شده که 0.02 درصد بیش از سال 97 است. با وجودی که سهم عراق از مجموع صادرات غیرنفتی ایران 21.7 درصد است ولی بازرگانان ایرانی تاکید دارند از آنجایی که این کشور محصول نهایی و نه مواد خام از ایران وارد می‌کند لذا صادرات به آن ارزشمندتر است.

به نظر می‌رسد با اینکه ارزش صادرات ایران به عراق در سال 98 نسبت به سال 97 تغییر محسوسی نداشته، افزایش سهم آن در مقاصد صادراتی به دلیل تشدید تحریم‌های ایران و از دست رفتن برخی از مقاصد صادراتی در سال گذشته باشد.

 افزایش 111.9 صادرات به ترکیه

ترکیه سومین مقصد عمده صادرات کالاهای غیرنفتی ایران است. این کشور سال گذشته معادل 5 میلیارد و 46 میلیون دلار کالا از ایران وارد کرده و سهمی 12.2 درصدی از کل صادرات غیرنفتی ایران داشته است. با این حال مقایسه صادرات ایران به ترکیه در سال 98 با رقم 2 میلیارد و 381 میلیون دلاری در سال 97، حکایت از رشد 111.9 درصدی دارد.

 کاهش صادرات به امارات و افغانستان

صادرکنندگان ایرانی همچنین سال گذشته معادل 4 میلیارد و 501 میلیون دلار کالا به امارات صادر کرده و این کشور را تبدیل به چهارمین مقصد عمده صادرات کالاهای خود کردند. آمارهای گمرک نشان می‌دهد که 10.9 درصد از صادرات کالاهای ایرانی در سال گذشته به امارات صادر شده است ولی با این وجود در مقایسه با صادرات 5 میلیارد و 999 میلیارد دلاری سال 97، صادرات ایران در سال 98 به امارات 25 درصد کاهش یافته است.

با وجودی که صادرکنندگان رقمی معادل 2 میلیارد و 361 میلیون دلار کالا به افغانستان در سال 98 صادر کرده‌اند اما مقایسه این آمار با صادرات 2 میلیارد و 948 میلیون دلاری در سال 97 حکایت از کاهش 19.9 درصدی دارد. افغانستان سهمی 5.7 درصدی در صادرات ایران در سال 98 داشته ولی این رقم در سال 97 برابر با 6.6 درصد بوده است.

یکی از فعالین اقتصادی که خواست نامش فاش نشود، در گفت‌وگو با اگزیم نیوز دلیل کاهش صادرات به برخی از کشورهای همسایه از جمله افغانستان را الزام به بازگشت ارز حاصل از صادرات عنوان کرد و افزود: متاسفانه برخی از صادرکنندگان کالای خود را در گمرک کم اظهاری می‌کنند تا در زمان بازگشت ارز حاصل از صادرات، گرفتاری کمتری داشته باشند.

وی توضیح داد: افغانستان هنوز سیستم بانکی ندارد و بیشتر تجارت با ریال ایران یا از طریق صرافی‌ها انجام می‌شود و مقداری هم ارز از طریق همراه مسافر و چمدانی وارد ایران می‌کنند تا بتوانند خرید خود را انجام دهند.

با این وجود در سال‌های گذشته همواره هند از جمله کشورهای مهم و برتر در عمده مقاصد صادراتی کالاهای ایرانی بود که در 2 سال اخیر و به دلیل تبعیت از تحریم‌های آمریکا و محدودیت‌های نقل و انتقال ارز، جایگاه خود را در بین 5 کشور نخست صادراتی ایران از دست داده است.

محمد لاهوتی رییس کنفدراسیون صادرات ایران می‌گوید با وجودی که هند از جمع 5 کشور عمده مقاصد صادراتی خارج شده اما همچنان جزو مبادی اصلی وارداتی کشور قرار دارد و این موضوع بیشتر به دلیل تبعیت از تحریم‌های آمریکا در واردات از ایران است.

وی خواستار آن شد تا معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه در مذاکره با هند موانع صادرات به این کشور را بردارد تا تجار ایرانی بتوانند مانند گذشته کالاهای خود را در این کشور عرضه کنند.