عبدالناصر همتی با حضور در برنامه گفت و گوی ویژه خبری سه شنبه شب شبکه دو سیما درباره اجرای سیاست عملیات بازار باز افزود: پس از ساماندهی بازار ارز و ایجاد ثبات نسبی در آن، به وظیفه مهم و اصلی بانک مرکزی یعنی اعمال سیاست‌های پولی برای کنترل تورم پرداختیم.

وی با تاکید بر اینکه کنترل تورم از اهداف اصلی بانک مرکزی است، ادامه داد: اکنون وقت آن است که بر روی کنترل بازار پول تمرکز کنیم.

همتی با اشاره به اینکه بیشتر کشور‌های جهان، سیاست‌های پولی و کنترل نقدینگی و تورم خود را از طریق عملیات بازار باز انجام می‌دهند، اضافه کرد: این عملیات، ابزار مهمی در ساختار بانک‌های مرکزی جهان است.

وی با تشریح عملیات بازار باز گفت: با توجه به عوامل و متغیر‌های اقتصادی، تورم انتظاری را پیش بینی می‌کنیم و بر مبنای آن باید سود کوتاه مدت بانکی را به گونه‌ای تنظیم کنیم که بتواند به سود بانکی و تورم، جهت دهد.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: اگر بتوانیم هدفی را برای تورم انتظاری، تدوین کنیم از طریق خرید و فروش اوراق خزانه داری کل کشور می‌توانیم در بازار پول تاثیر بگذاریم و سود سپرده‌های کوتاه مدت بین بانکی را تنظیم کنیم.

همتی با اشاره به اینکه اجرای این سیاست به لوازمی نیاز دارد، افزود: یکی از آن‌ها این است که بازار اوراق خزانه داری ما کم عمق نباشد. اکنون این بازار بسیار کم عمق است و باید کمک کنیم تا عمق بیشتری پیدا کند.

وی با بیان اینکه اکنون میزان مبادله اوراق و خرید و فروش آن در بازار کم است، اضافه کرد: بیشتر بدهی‌های دولت، قابل نقد شدن نیست در حالی که در همه جای دنیا این بدهی‌ها به صورت اوراق وارد بازار سرمایه و در آن جا مبادله می‌شود.

همتی افزود: بانک مرکزی باید بتواند از طریق ورود به این بازار، نقدینگی بانک‌ها را کنترل کند.

رئیس کل بانک مرکزی اضافه کرد: بیش از یک سال است که داریم روی این موضوع کار می‌کنیم و هماهنگی‌های لازم نیز از قبل انجام شده است.

همتی در پاسخ به این پرسش که آیا نرخ سود سپرده‌های بانکی با اجرای عملیات بازار باز، تغییر می‌کند؟ گفت: نرخ سود سپرده فعلی، متعادل شده است. سود بین بانکی ما حدود ۸ و نیم درصد است در حالی که پارسال این رقم به ۲۰ و نیم درصد رسیده بود و اکنون ۲ واحد درصد کاهش یافته است.

وی با اشاره به اینکه اکنون تقریباً سود سپرده‌های بانکی در همه بانک‌ها بیش از ۲۰ درصد نیست، افزود: فعلاً بر روی نرخ سود سپرده ها، تمرکز نداریم و نمی‌خواهیم ثبات بازار را به هم بزنیم.

همتی با بیان اینکه چهارشنبه، نخستین حراج اوراق را داریم، ادامه داد: یکی از تاثیرات مداخله بانک مرکزی این است که نرخ این اوراق، بی جهت بالا نرود.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه در اوج فشار، نقدینگی را در حدود نرخ میانگین یک دهه گذشته نگه داشتیم‏ تاکید کرد: اجازه نمی‌دهیم نقدینگی به صورت بی رویه افزایش یابد.

همتی افزود: اکنون نسبت بدهی‌های دولت به GDP در کشور ما ۳۲ درصد است در حالی که این رقم در بسیاری از کشور‌ها بیش از ۱۰۰ درصد است.

وی تصریح کرد: دولت در شرایطی که مشکل دارد اوراق را می‌فروشند و در شرایطی که وضعش بهتر شد، اوراق را می‌خرد.

همتی با اشاره به اینکه شرایط کنونی کشورمان سخت است، اضافه کرد: ضمن مقاومت، تلاش می‌کنیم راه‌های بهتری را به دولت نشان دهیم، اما با اقداماتی که در حال انجام است بساری از مشکلات حل می‌شود.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا بانک‌ها در جذب سپرده‌های مردم به آسانی عمل می‌کنند، اما در پرداخت تسهیلات، سخت می‌گیرند؟ گفت: بانک‌ها از ابتدای امسال تاکنون حدود ۶۲۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده اند.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: ۷۵۰ هزار نفر به میزان ۲۴ هزار میلیارد تومان وام قرض الحسنه ازدواج دریافت کرده اند و ۸۷۱ شرکت دانش بنیان هم حدود ۸ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان در ۹ ماه امسال از بانک‌ها تسهیلات گرفته اند.

همتی ادامه داد: حدود ۲۸ هزار میلیارد تومان به بنگاه‌های کوچک و متوسط تسهیلات پرداخت شده و ۷۱ درصد از وام‌هایی که به بخش صنعت پرداخت شده، سرمایه در گردش است.

وی اضافه کرد: ۱۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات برای اشتغال پایدار اختصاص داده شده که حداقل برای ۳۲۸ هزار نفر اشتغال ایجاد کرده است.

همتی ادامه داد: با تسهیلاتی که به کمیته امداد پرداخت شده است حدود ۸۵ هزار نفر توانمند شده اند.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه مردم در شرایط کنونی ناشی از تحریم‌ها تحت فشار هستند، گفت: امیدواریم با اقداماتی که انجام می‌دهیم از این فشار‌ها کم شود.

وی با بیان اینکه صادرات غیرنفتی ما در ۶ ماه نخست امسال مثبت شده است، افزود: این نشان می‌دهد تولید در کشور افزایش یافته است.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: در ۹ ماه امسال میزان صادرات ۳۱ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار و میزان واردات ۳۱ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار بوده است و بر این اساس، صد میلیون دلار مازاد تجاری داشته ایم که با وجود همه مشکلات، این یک پیروزی بزرگ برای کشور ماست.

عبدالناصر همتی با اشاره به اینکه ثبات کنونی بازار ارز، ناشی از یکسری اقدامات پیچیده بوده است، افزود: اقداماتی در بخش‌های ریال، ارز، نقل و انتقال آن و راه‌های تهاتری انجام شد تا تجارت خارجی را به ثبات برسانیم.

وی با بیان اینکه ثبات نرخ ارز از نرخ ارز مهم‌تر است، گفت: همه هدف ما این است که اقتصاد را پیش بینی پذیر کنیم و هدف از اجرای عملیات بازار باز هم پیش بینی بازار پول است.

همتی اضافه کرد: وظیفه بانک مرکزی این است که متغیر‌های کلان اقتصادی را برای خروج از رکود و افزایش رشد، پیش بینی پذیر کند و این را انجام خواهیم داد.

رئیس کل بانک مرکزی درباره افزایش نرخ ارز نیمایی به کانال ۱۲ هزار تومان گفت: اکنون ارز نیمایی بین ۱۱ هزار و ۵۰۰ تا ۱۱ هزار و ۷۰۰ تومان است و میانگین آن در هفت ماه گذشته تغییری نداشته است.

همتی افزود: از ابتدای امسال تاکنون حدود ۲۰ میلیارد دلار صادرات غیر نفتی در سامانه نیما عرضه شده است که این رقم خوبی محسوب می‌شود و بیش از ۳۲ میلیارد دلار تأمین ارز واردات داشته ایم.

وی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه امسال تقویت اقتصاد در اولویت نخست قرار دارد، اضافه کرد: این مسیر را در تجارت خارجی، صادرات، تولید و تأمین آن توسط بانک مرکزی ادامه می‌دهیم.

رئیس کل بانک مرکزی در زمینه ترخیص خودرو‌های خارجی در گمرکات کشور هم گفت: بانک مرکزی برای واردات خودرو‌های خارجی، ارز تخصیص نمی‌دهد و اعلام کردیم تا تاریخ ۱۶ مرداد هر تعداد خودرو وارد شده در کشور تعیین تکلیف می‌شود و بعد از آن دیگر اجازه واردات نخواهیم داد.

همتی افزود: شرکت‌هایی که پیش فروش انجام دادند حتماً ارز آن را دریافت کردند و این شرکت ها، مجزا هستند.

وی تاکید کرد: در شرایطی که کارخانه‌های ما مواد اولیه نیاز دارند، واردات خودرو معنایی ندارد.

همتی گفت: کمیسیون تلفیق، لایحه‌ای را برای واردات خودرو‌های هیبریدی تصویب کرد که این واردات نیازمند ارز است، اما اکنون کشور اولویت‌های دیگری دارد و بانک مرکزی برای سال آینده و سال‌های بعد باید ذخیره ارزی داشته باشد.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: ذخایر ارزی ما نسبت به یک دهه گذشته بی سابقه است، ولی این مقدار را وارد بازار نخواهیم کرد، زیرا این ذخایر راهبردی کشور و پشتوانه بانک مرکزی است.

وی با تاکید بر اینکه کسی نمی‌تواند در بازار ارز، تأثیر جدی بگذارد، ادامه داد: اگر بانک مرکزی بخواهد جدی وارد شود ظرف یک روز همه کسانی که ارز را با نرخ بالا خریداری کرده اند زیان می‌کنند.

همتی درباره پنج بانکی که قرار شد با بانک سپه ادغام شوند، گفت: این بانک‌ها دارایی‌هایی دارند که باید ارزیابی شوند و کارشناسان رسمی دادگستری در حال انجام این کار هستند.

وی ادامه داد: این بانک‌ها زمین، ملک و شرکت‌هایی دارند و در زمانی که تحویل بانک سپه می‌شوند مجمع فوق العاده انتقال تشکیل می‌شود و اسم آن‌ها تغییر می‌کند.

همتی اضافه کرد: ادغام دو بانک به زودی انجام خواهد شد و سه بانک دیگر نیز تا پایان سال انجام می‌شود و در حال حاضر بیش از ۶۰ درصد سهام این بانک‌ها به بانک سپه منتقل شده است و هم اکنون جزو بانک سپه محسوب می‌شوند و تا پایان سال تابلوی بانک سپه در این بانک‌ها نصب خواهد شد.

رئیس کل بانک مرکزی درباره اصلاح ساختار نظام بانکی هم گفت: برخی بانک‌های ناتراز داشتیم که با مجوز از سران قوا و تأیید مقام معظم رهبری، این بانک‌ها کنترل شده اند و اضافه برداشت، متوقف شده است و به تدریج در حال برطرف کردن مشکلات آن‌ها هستیم.

وی ادامه داد: تعدادی از بانک‌ها دارای تخلف بودند و بازار را به هم می‌زدند که با اخذ مجوز، هیأت مدیره آن‌ها تغییر کرد.

همتی گفت: با پیشنهاد رئیس جمهور و بحث در ستاد اقتصادی، احتمالاً شرکت‌های وابسته به بانک‌ها را به یک هلدینگ واگذار کنیم و این هلدینگ به نمایندگی از این بانک‌ها اقدام به فروش شرکت‌ها کند.

وی افزود: با هماهنگی که در مجموعه وجود دارد و حمایت نهاد‌های نظارتی و کمک قوه قضاییه و جلساتی که با سران داریم در شش ماه آینده در سیستم بانکی تحولی اتفاق خواهد افتاد.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه برای کاهش تورم نیازمند زمان هستیم، گفت: اگر نقدینگی را اضافه کنیم باید حقوق را معادل آن افزایش دهیم و پول چاپ کنیم که همین موجب ایجاد تورم ۴۰ تا ۵۰ درصدی خواهد شد و یکبار دیگر قدرت خرید مردم پایین می‌آید.

وی افزود: به تدریج باید با رشد اقتصادی و کاهش مشکلات از حالت رکورد تورمی خارج و به سمت رونق با تورم کمتر حرکت کنیم، اما در این شرایط امکان جبران همه این‌ها وجود ندارد و دولت حداکثر تلاش را در این زمینه انجام داده است.

همتی اضافه کرد: همه تلاش دولت این است که چهار دهک طبقات پایین جامعه را به صورت موقت کمک کند تا بتوانیم شاخص‌های اصلی اقتصاد را احیا کنیم، اما انجام این کار در طول یک سال انتظار زیادی است.

وی همچنین با بیان اینکه نرخ رشد نفتی در حال حاضر منفی و نرخ رشد غیرنفتی ما نیم درصد مثبت است، گفت: این مقدار کم است، اما برای ما مثبت بودن آن مهم است.

همتی ادامه داد: پارسال نرخ رشد غیرنفتی, ۴ و نیم درصد منفی بود و نرخ رشد صنعت و معدن و کشاورزی، مثبت شده و نرخ رشد خدمات ما مقداری منفی بوده است.

وی اضافه کرد: امیدواریم تا پایان سال، این نیم درصد هم بیشتر شود و سال آینده به خاطر اینکه اثر شوک کاهش صادرات نفت از بین می‌رود نرخ رشد، بهبود پیدا خواهد کرد.

همتی ادامه داد: در شرایط فعلی، بودجه‌ای که تنظیم می‌شود و با مدیریتی که خواهد شد سعی می‌کنیم آثار منفی آن را به حداقل برسانیم و این بودجه موجب می‌شود اقتصاد غیرنفتی رشد بیشتری پیدا کند و وابستگی ما به نفت به حداقل ممکن برسد.

رئیس کل بانک مرکزی درباره حذف صفر از پول ملی هم گفت: این در دستور کار مجلس قرار دارد و فوریت آن تصویب شده و ۳ سال زمان برای اجرای آن لازم است.

وی اضافه کرد: ۸۵ درصد از اسکناس‌های چاپ شده ۱۰ هزار تومانی، ۵۰ هزار تومانی و صد هزار تومانی است و نقش اسکناس‌های پایین‌تر تقریباً از بین رفته است.

همتی درباره رمز پویا گفت: این کار بسیار بزرگی بود که همکاران ما در واحد آی. تی انجام دادند. توانستیم رمز پویا را بر مبنای اس. ام. اس حل کنیم و از ۸ بهمن ظرف یک هفته همه بانک‌ها به این شبکه وصل خواهند شد که در حال حاضر بعضی از بانک‌ها متصل هستند و هر بانک، یک نرم افزار را طراحی کرده است.

وی اضافه کرد: کسانی که در ۲۴ ساعت، کمتر از صد هزار تومان جا به جایی پول دارند نیازی به رمز پویا ندارند و رمز ثابت، پاسخگو است، ولی بیش از صد هزار تومان از ۱۵ بهمن می‌توانند از طریق نرم افزار یا اس. ام. اس تراکنش‌های خود را انجام دهند.

همتی درباره اجرا نکردن بانک‌ها در طرح بخشودگی جرائم وام‌های زیر صد میلیون تومان هم گفت: نزدیک به ۵ هزار میلیارد تومان را اجرا کردیم و با مجوز مجلس تا سقف مورد نظر را انجام داده ایم و حدود هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان باقی مانده که در این مورد میان دیوان محاسبات و بانک مرکزی و بانک‌ها اختلاف نظر وجود داشت که حل شده است و انجام خواهند داد و ۸۰ درصد آن اتفاق افتاده است.

وی با اشاره به اینکه حمایت از تولید در اولویت نخست برنامه‌های کلی بانک مرکزی قرار دارد، افزود: هفته آینده طرح ”گام“ را شروع خواهیم کرد و این طرح یکی از طرح‌های ابتکاری بانک مرکزی است.

همتی با اشاره به اینکه این طرح از هفته آینده آغاز می‌شود، اضافه کرد: در این طرح بانک ها، گواهی اعتباری را اختصاص می‌دهند که سقف آن را در حدود ۶۰ تا ۷۰ هزار میلیارد تومان پیش بینی کرده ایم و به تدریج به تولیدکنندگان و کسانی که به مواد اولیه نیاز دارند پرداخت خواهد شد.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه اجرای طرح ”پیشران“ را نیز آغاز کردیم، گفت: با اجرای این طرح، میزان تسهیلات در آذر حدود ۱۵ هزار میلیارد تومان نسبت به آبان افزایش پیدا کرد و علت اصلی آن اختصاص صد هزار میلیارد تومان به طرح‌های ”پیشران“ بوده است.

وی افزود: اقتصاد غیرنفتی با رونق تولید رشد می‌کند و در این صورت کاهش وابستگی به نفت، قطعی خواهد بود و کشور نسبت به فشار‌های خارجی بیمه خواهد شد.