حجت الاسلام دکتر حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران با دعوت رسمی مقامات بلندپایه ایتالیا وفرانسه صبح امروز در صدر هیاتی بلندپایه عازم رم شد. به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اگزیم نیوز حجت الاسلام دکتر حسن روحانی  رییس جمهوری،  صبح امروز فرودگاه مهرآباد تهران را با بدرقه رسمی علی اکبر ولایتی مشاور بین الملل رهبر انقلاب و اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهوری به مقصد رم ترک کرد. دکتر روحانی طی سفر به ایتالیا پس از استقبال رسمی، ملاقات هایی با رییس جمهور، نخست وزیر و سایر مقامات بلندپایه این کشور خواهد داشت. همچنین دیدار با تعدادی از سرمایه گذران و صاحبان صنایع بزرگ ایتالیا نیز در برنامه سفر به رم پیش بینی شده است.

حضور در واتیکان و ملاقات و گفت و گو با پاپ و نیز نخست وزیر واتیکان از دیگر برنامه های رییس جمهوری در مرحله اول سفر دکتر روحانی به اروپا است. روحانی چهارشنبه 7 بهمن ماه و پس از اتمام برنامه ها در ایتالیا، رم را به مقصد پاریس ترک می کند. رییس جمهوری در سفر خود به پاریس و پس از استقبال رسمی از سوی رییس جمهور فرانسه، با وی دیدار و گفت و گو خواهد کرد و هیاتهای عالیرتبه دو کشور نیز مذاکرات مشترک خواهند داشت. ملاقات و گفت و گو با مدیرکل یونسکو ، بازوی فرهنگی سازمان ملل متحد از دیگر برنامه های دکتر روحانی در پاریس است.

همچنین دیدار با تعدادی از سرمایه گذران، مدیران اقتصادی و صاحبان ارشد صنایع بزرگ فرانسه برنامه ریزی شده است. ملاقاتهای دوجانبه و چندجانبه، نشست و مصاحبه با سردبیران ارشد رسانه های اروپایی، ایتالیایی و فرانسوی، دیدار با نخبگان و اندیشمندان، نشست مشترک با صاحبان صنایع و سرمایه گذاران از سایر برنامه های پیش بینی شده برای رییس جمهوری در این سفر 4 روزه است. همزمان با سفر رییس جمهوری، نشست های تخصصی و ملاقات هایی نیز میان سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی بخش خصوصی دو کشور انجام خواهد شد. 

پیشینه روابط خارجی ایران و ایتالیا

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی اگزیم نیوز به لحاظ تاریخی، قدمت روابط ایران با منطقه ای که اینک دولت ایتالیا را تشکیل می دهد به دوره اشکانی برمی گردد. در این زمان، امپراتوری ایران با ونیز روابط تجاری برقرار کرد. امروزه، در ونیز، ایرانشناسان زیادی وجود دارند و باقیمانده آثار ایرانی نیز در آنجا به وفور یافت می شود. ایران و ایتالیا از جمله کشورهایی هستند که از قدمت تمدنی کهن برخوردار هستند و به نظر می رسد که این مسئله خود در قالب یک نیروی کششی مثبت در مناسبات دو کشور جلوه گر است. آغاز روابط نوین ایران و ایتالیا به دوره ناصرالدین شاه برمی گردد. ناصرالدین شاه طی سفر خود به اروپا در ساردینیا توقف کرد و در آنجا یک موافقتنامه تجاری به امضا رساند. مدتی پس از آن، قرارداد مودت میان دو کشور منعقد شد.

تعداد زیادی موافقتنامه تجاری، اقتصادی، امنیتی، فرهنگی طی سالیان گذشته با ایتالیا به امضا رسیده است که تعدادی از آنها مربوط به دوران بعد از انقلاب می شود. قسمت اعظم موافقتنامه هایی که قبل از انقلاب به امضا رسید، عمدتاً اقتصادی و سیاسی بود.

به طورکلی، روابط مدرن ایران و ایتالیا حدود ١٢٠ سال قدمت دارد. در طول این مدت، ایران ٤٤ سفیر و کاردار به ایتالیا اعزام کرد و دولت ایتالیا نیز تقریباً به همین تعداد نماینده بلندپایه سیاسی در ایران داشت و روابط دیپلماتیک میان دو کشور همواره برقرار بوده است. ایتالیا در ادوار مختلف یکی از کشورهای مهم برای ایران در روابط تجاری، اقتصادی و سیاسی محسوب شده است.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ایتالیا از نخستین کشورهایی بود که همکاری خود را با ایران آغاز کرد. بنا به دلایل خاص روانی با توجه به نظامی كه در ایتالیا حاکم است، ایران همواره تحت هر شرائطی توانسته است به همکاری خود با ایتالیا تداوم بخشد. روابط دو کشور تقریباً هیچگاه دستخوش نوسانات شدید نبوده و به عبارت دیگر مشکل خاصی این روابط را تهدید نکرده است.

ایتالیا همواره روابط اقتصادی و تجاری بسیار عالی با ایران در زمان پیش از تحریم ها داشته است بطوری که این کشورنخستین شریک تجاری ایران بود و مبادلات تجاری میان دو کشور در سال 2011 میلادی به بیش از 7میلیارد یورو می رسید، در حالی که امروز به کمی بیش از یک میلیارد یورو کاهش یافته است و باید گفت که تقریبا تمام شرکت های بزرگ ایتالیایی در بازار ایران حضور داشتند.

ایتالیا یکی از کشورهای اروپایی است که دارای روابط دو جانبه به نسبت ویژه ای با ایران در مقایسه با دیگر دولتهای اروپایی است. ویژگی این روابط دوجانبه آسیب پذیری کمتر آن از نوسانات مقطعی میان ایران و اتحادیه اروپا بوده است. در دوران پس از انقلاب اسلامی و بخصوص در طول دوره جنگ تحمیلی که همزمان با اقدام دولتهای غربی در اعمال برخی تحریمهای اقتصادی و سیاسی علیه ایران بود، ایتالیا نه تنها سطح روابط خود را با ایران حفظ کرد بلکه حتی در مقاطعی به توسعه آن اهتمام ورزید.

 اکنون نیز با توجه به گشوده شدن فصلی جدید از روابط ایران با کشورهای خارجی ایتالیا به عنوان یک شریک قدیمی می تواند در تجارت خارجی ایران دارای جایگاه ویژه باشد و دو لتمردان کشورمان در سفر به ایتالیا به دنبال گسترش روابط هستند. 

سال 2013 با به صفر رسیدن حجم یکی از اصلی ترین اقلام وارداتی کشور ایتالیا از ایران (یعنی مواد سوختی و نفت) بدلیل اعمال تحریم های نفتی از سوی اتحادیه اروپا (از اول جولای 2007) و گاز (از اول دسامبر 2012)، تراز تجاری ایتالیا در رابطه با ایران برای اولین بار مثبت شد.
با توجه به آمار مبادلات اقتصادی ایران و ایتالیا از سال 2013 میلادی تا کنون، صادرات و واردات دو کشور در حال حرکت به سوی توازن نسبی است. در جدول تراز تجاری دو کشور، ایران سال 2013 با واردات یک میلیارد و 56 میلیون یورویی از ایتالیا در مقابل صادرات بیش از 137 میلیون یورو واردات هفت برابری داشته است. در حالی که در سال 2014 واردات از ایتالیا در همین میزان تقریبا ثابت مانده یعنی یک میلیارد و 156 میلیون یورو و در مقابل 440 میلیون یورو به این کشور کالا صادر شده است که حاکی از افزایش بیش از دو برابری صادرات ایران به ایتالیا است.
در شش ماهه اول 2015 نیز طبق آمار؛ واردات ایران از ایتالیا بالغ بر 563 میلیون یورو بود که این رقم معادل دو برابر صادرات به این کشور یعنی 251 میلیون یورو است. بررسی آمار اعلام شده نشان می دهد میزان واردات از ایتالیا در این مدت تغییری نکرده، اما صادرات ایران نسبت به سال 2013 تقریبا 5؛2برابر شده است.

تلاش ایران و فرانسه برای  احیای روابط گذشته

ایران و فرانسه که اولین تماس‌هایشان به قرن سیزدهم باز می‌گردد دو تمدنی هستند که هرکدام تاریخ و فرهنگی فوق العاده غنی و کهن دارند و جنبش‌های ترجمه متقابل از آثار دانشمندان، شعرا و نویسندگان دو کشور نماد ارتباطات عمیق بین این دو ملت بزرگ است. نگاهی سریع به تاریخ روابط دوجانبه ایران و فرانسه به روشنی نشان می‌دهد که به رغم فراز و فرودها، افکار عمومی دو کشور نگاهی مثبت به هم دارند. در زمینه مبادلات تجاری با ایران، فرانسه که زمانی با حدود 6 میلیارد یورو، بطور متوسط رتبه چهارم یا پنجم را داشت اکنون حدود 500 میلیون یورو مبادلات سالانه با کشورمان دارد  رتیه ای ذورقمی را به خود اختصاص داده و به راحتی بازار ایران را به رقبای اروپایی و آسیایی و حتی آمریکایی خود واگذار کرده است.

 در این میان باید گفت که شرکت های بزرگ نفتی فرانسه پشت درهای ایران براس حضور در کشورمان تلاش می کنند و دیگر شرکت های بزرگ فرانسوی هم درپی  حضور در بازار جذاب  ایران در حال رایرنی هستند و از ایرباس گرفته تا غول های خودرو ساز پژو سیتروئن و رنو همگی به دنبال حضور در بازرخودروی ایران هستند و سفر رئیس جمهوری به فرانسه می تواند افزون بر گسترش روابط سیاسی جهشی  قابل توجه در روابط اقتصادی دو کشور را به همراه داشته باشد.

دوران پسا تحریم  فرصت مناسبی برای تحقق برنامه ریزی  های ایران برای رسیدن به چشم انداز افق 1404 به شمار می رود و در این مسیر افزون بر کشورهای آسیائی اکنون اروپایی ها در حال تعریف کردن پروژه های بسیار گسترده ای در ایران هستند. ولی این مسئله برای آنها مستلزم ساخت و ساز و ایجاد زیرساخت های لازم در ایران بوده و آنها قصد تبدیل کردن ایران به یک پایتخت سرمایه گذاری را دارند.