مشاور بانکی اتاق بازرگانی ایران، در گفت‌وگو با "اگزیم نیوز" با بررسی اوضاع کنونی سیستم بانکداری کشور، به اثرات تصویب FATF پرداخت.

به گفته این کارشناس بانکی، یکی از مواردی که منجر به ورود بانکداری ایران به بانکداری نوین می‌شود، تصویب FATF است. این مسئله منجر می‌شود از بازل 1 نیز عبور کنیم و به بازل 2 و 3 وارد شویم. ضمن رعایت این موارد خواهیم دید که تعداد بانک‌ها و شعبات بانکی کاهش خواهد یافت.

محمدمهدی رییس‌زاده، گفت: شرایط کنونی اقتصاد کشور یک شرایط کاملا خاص است. بانک‌ها بخش مهمی از اقتصاد کشور محسوب می‌شوند. لذا نمی‌توانیم به صورت جزیره‌ای به آنها نگاه کنیم. وقتی وضعیت اقتصادی کشور مصداق رونق نیست و در حالت رکود قرار دارد، طبیعتاً بانک‌ها از این شرایط تاثیر می‌پذیرند؛ به عبارتی تا زمانی که فعالان اقتصادی ما رضایت‌شان در قبال وضعیت اقتصادی کشور جلب نشده، طبیعتاً بانک‌ها نمی‌توانند از این مقوله مجزا باشند.

او ادامه داد: یکی از این شاخص‌های بررسی عملکرد بانک ها، کفایت سرمایه است. در حال حاضر نظام بانکداری دنیا از سیستم بازل ۱ و ۲ و ۳ بهره می‌برد. این در حالی است که سیستم بانکی کشور شاید به طور کامل از بازل 2 هم بهره نبرده است. در مورد بازل 1 شاهد مباحثی همچون رعایت قوانین مربوط به پولشویی و FATF هستیم. بر این اساس می‌توان گفت به جهت تحریم و محدودیت‌های حاکم، تا حد زیادی از بانکداری دنیا عقب مانده‌ایم.

وی افزود: ما می‌دانیم قبل از تحریم‌ها، سیستم بانکی کشور جزو پیشرفته‌ترین سیستم‌های بانکی محسوب می‌شد. آنچنان که برخی از کشورهای همسایه جهت آموزش بانکداری به ایران مراجعه می‌کردند و در ایران دوره‌های آموزشی را پشت سر می‌گذاشتند. اما در ادامه ضمن تحمیل تحریم‌ها و مسائل دیگر، بانکداری کشور از موقعیت پیشین خود فاصله گرفت. آنچنان که مشکلات امروزه دامن گیر آن شده است. با توجه به پیشرفت‌هایی که در دنیا صورت گرفته، لازم است که ما نگاهمان را به سیستم بانکی و بانکداری تغییر بدهیم.

مشاور بانکی اتاق بازرگانی ایران تصریح کرد: یکی از مشکلات ما به ادغام برخی از بانک‌های کشور باز می‌گردد. ادغام این بانک‌ها به معنای ادغام حدوداً ۷ هزار شعبه در سراسر کشور خواهد بود. به نظر می‌رسد نرم‌افزاری که بتواند این ۷۰۰۰ شعبه را به یکدیگر متصل کند، هنوز در دسترس نیست. این یکی دیگر از مشکلات موجود در سیستم بانکداری کشور است که باید هر چه زودتر چاره‌ای برای آن اندیشید. در بانکداری نوین آنچه ما به عنوان شعبه می‌شناسیم، در حال برچیده شدن است. این در حالی است که هنوز در ایران شاهد تاسیس شعبات جدید بانک‌ها هستیم.

این کارشناس بانکی گفت: ما در اقتصاد کلان نیاز به نگرشی نو داریم. مشخصاً در این نگرش نو بازتعریفی از بانکداری خواهیم داشت؛ به عبارتی در خصوص نظام بانکداری نمی‌توانیم مجزا و جزیره‌ای تصمیم بگیریم. قانون پولی و بانکی کشور قانون بسیار مفیدی بود. این قانون در سال ۱۳۵۱ به تصویب رسید. بعدها و بعد از انقلاب قانون  بانکداری بدون ربا تصویب شد. به تبع آن آیین‌نامه مصوبه هیات وزیران به تصویب رسید. اما تا این لحظه که ما صحبت می‌کنیم، بسیاری از موارد نیازمند بازنگری است.

او ادامه داد: ما در اتاق بازرگانی مشغول بررسی این موضوع هستیم و نقطه نظراتی نیز در این رابطه مطرح شده است. البته اگر دوستان و عزیزانی که در مرجع تصمیم‌گیری قرار دارند عنایت لازم را به این پیشنهادات اتاق بازرگانی داشته باشند و مانند قانون تجارت با این پیشنهاد برخورد نشود نتایج خوبی حاصل خواهد شد.

وی ابراز داشت: سیستم بانکداری کشور یک سیستم کاملا خاص است عموم جامعه به آن حساس هستند. شاید اگر در شرایط عادی به سر می‌بردیم باید به سمت اصلاحاتی می‌رفتیم که در شرایط امروزی به هیچ وجه حتی به آن نگاه نمی‌کنیم. برخی مواقع شرایط، یک  شرایط نرمال است؛ ما در حال حاضر در شرایط نرمال نیستیم. بنابراین نباید با برخی از تصمیمات در جامعه تشنج ایجاد شود. عموم مردم به نوعی با بانک سر و کار دارند. پس نباید خاطر آنها را مشوش نمود.

رییس‌زاده در پاسخ به این سوال که آیا تصویبFATF  می‌تواند عاملی برای ممانعت از ایجاد تشنج در سیستم بانکداری کشور شود یا خیر، گفت: البته برخی از الزامات وجود دارد که صرفا مربوط به ایران نیست. عموم کشورها در رابطه با این الزامات، ملزم به رعایت مسائلی هستند؛ در برخی موارد اگر تصمیمات یک کلوپ را نپذیریم، به صورت خودکار نمی‌توانیم در آن کلوپ حضور داشته باشیم و دست به فعالیت بزنیم. به همین دلیل، فعالیت‌های ما تعلیق خواهند شد.

وی تصریح کرد: همین چند روز پیش جلسه FATF در ایتالیا برگزار شده بود. در آن جلسه برخی از تذکرات را به ایران یادآور شدند. آنها از ایران می‌خواهند که این کار ناتمام را به اتمام برساند. ممکن است البته در این میان اختلاف سلیقه‌ای هم وجود داشته باشد. به عنوان نمونه مبارزه با تروریسم. تعریف ایران از تروریسم غیر از تعریف اروپایی‌ها از تروریسم است. ما در زمان برگزاری جلسات می‌توانیم این دیدگاه‌ها را به یکدیگر نزدیک کنیم. ضمن اینکه می‌توانیم عضویت خود را نیز به تصویب برسانیم.

او ابراز داشت: مشخصا فرض محال، محال نیست. شاید طی یک اتفاقی و در یک ماه آینده، ما از تحریم‌ها خارج شویم. وقتی از تحریم‌ها خارج شدیم و سوئیفت برقرار شد و قرار بود که با کشورهای دیگر، مبادلات تجاری و بانکی داشته باشیم، بانکداری نوین جهان خواهان رعایت برخی از چارچوب‌ها از سوی ایران خواهد بود. در همین زمینه، بانکی که می‌خواهد با ما رابطه کارگزاری برقرار کند، با مشاهده نمودن عدم رعایت اصول بین‌المللی از سوی ایران، از همکاری با ما منصرف خواهد شد. پس حتی اگر تحریم‌ها رفع شود در این شرایط ما نمی‌توانیم با سایر کشورها و بانک‌ها رابطه داشته باشیم.

رییس‌زاده با اشاره به پتانسیل داخلی و توان متخصصین بانکی کشور گفت: یکی از مواردی که منجر به ورود بانکداری ایران به بانکداری نوین می‌شود، تصویب FATF است. این مسئله منجر می‌شود از بازل1 عبور کنیم و به بازل2 و 3 وارد شویم. ضمن رعایت این موارد خواهیم دید که تعداد بانک‌ها و تعداد شعبات بانکها کاهش خواهد یافت. به واسطه تحریم‌ها، سیستم بانکی کشور، مقدار لّخت و تنبل شده است. این در حالی است که ما متخصصینی داریم که در سیستم بانکداری بسیار خبره و با سواد هستند باید از این افراد استفاده کنیم تا سیستم بانکداری ما از وضعیت کنونی خارج شود.