مهم ترین ارکان و مؤلفه هایی که باید در چارچوب نوین بانکداری نسل ۴.۰ مد نظر قرار گیرند، در دو طبقه ارکان زیرساختی و ستون های اصلی بانک دیجیتال دسته بندی شده اند. چارچوب مذکور دارای  ۶ ستون اصلی،» بانکداری امنی چنل « « بانکداری رسانه های اجتماعی « ،» بانکداری هوشمند « ،» بانکداری باز «،» بانکداری ماژولار » و« بانکداری در بستر بلاکچین «است. این ستون ها روی ارکان زیرساختی «پذیرش و آمادگی دیجیتال «، «فرهنگ دیجیتال» ،»  «رگولاتوری و تنظیم مقررات « و » سرمایه ی انسانی « ،» قابلیت ها و فناوری ها « ،» تجربه  مشتری« بنا شده اند و سقف و روح حاک بر آن را «استراتژی دیجیتال» به خود اختصاص داده است.

در عصر دیجیتال، پیش از آنکه بدانیم به کدام سو باید حرکت کنیم، لازم است در مورد  موقعیت کنونی و میزان آمادگی دیجیتال موجود اطمینان حاصل  کنیم. بنابراین پیش نیاز ورود به فضای بانکداری نسل  ۴.۰ را  «پذیرش و آمادگی دیجیتال» تشکیل داده است. در گام بعدی فرهنگ دیجیتال قرار گرفته است که «مشتری محوری، چابکی و انعطاف پذیری، طرز فکر و ذهنیت دیجیتال، مشارکت و همکاری، فرهنگ باز، داده محوری در تصمیم گیری و نوآوری» از مهم ترین مشخصه های آن هستند. به عبارتی بانکداری دیجیتال از توسعه ی فرهنگ دیجیتال آغاز می شود.

بانکداری یکپارچه یا همه کاره (بانکداری امنی چنل(

در بانکداری امنی چنل، ارتباط با مشتری در هر زمان، هر مکان و بر روی همه کانالها به شیوهای یکنواخت انجام می پذیرد. همچنین در این شیوه مشتری و فعالیت هایی که انجام میدهد محور نحوه ارائه سرویس هایی است که به وی ارائه می شود. بر این اساس، شیوه سرویس دهی به هر مشتری بر اساس فعالیت هایی  که در کلیه درگاهها انجام داده است شخصی سازی می شود. در نتیجه در این شیوه نه تنها به درخواست های صریح مشتری پاسخ داده می شود؛ بلکه علایق و نیازهای ضمنی وی نیز حدس زده می شود.

بانکداری ماژولار

در بانکداری «ماژولار»، معماری سازمان در تمام سطوح کسب وکار، خدمات، سیستم ها و سامانه ها از مجموعه ای از ماژول ها و اجزای سازنده ی مجزا با قابلیت استفاده ی مجدد (مشابه با ساختار لگوها) تشکیل شده است که چابکی بانک و سرعت اجرای تغییرات را بسیار بالا می برد.

بانکداری رسانه اجتماعی

شبکه های اجتماعی به عنوان یکی از بسترهای مهم ترویج و حتی فروش محصولات و خدمات کسب و کارهای مختلف قابل استفاده هستند. این بستر فرصت مناسبی را برای بانک ها به وجود می آورد تا از یک سو در مسیر انتقال به مدل کسب و کار اجتماعی و هماهنگی با بازارهای در حال ظهور قرارگیرد و از سوی دیگر با تجزیه و تحلیل حجم زیاد داده های مشتریان، رفتار مشتری را سنجیده و به ارایه محصولات و خدمات بهتر ، شخصی سازی شده و جدید بپردازند.

بانکداری باز

در این مدل، داده ها و اطلاعات بانکی بین اعضای مختلف اکوسیستم بانکداری با مجوز مشتری به اشتراک گذاشته می شوند و این موضوع فرصت ها و تهدیدهای مختلفی را برای سیستم بانکداری سنتی ایجاد می کند. بر اساس تحول ایجاد شده ناشی از مدل بانکداری باز، بانک ها بخشی از فعالیت خود در زنجیره ارزش بانکداری را به سایر بازیگران واگذار کرده و از جایگاه مدیریت بانک به جایگاه مدیریت اکوسیستم تغییر وضعیت می دهند. در واقع اگر زنجیره ارزش اصلی در فعالیت های بانکداری را شامل تدارک زیرساخت فنی، تامین سرمایه و منابع مالی، تولید محصولات و خدمات بانکی و مالی و ارایه آن ها در بازار و فروش در نظر بگیریم، در مدل بانکداری سنتی همه فعالیت های زنجیره توسط خود بانک انجام می شد اما در بانکداری باز، بازیگران جدید در حوزه ی ارایه تسهیلات، خدمات پرداخت و انتقال وجه، تامین سرمایه، مدیریت مالی شخصی و نیز امور بازاریابی و خدمات مشتری پدید آمده اند و با استفاده از تکنولوژی های دیجیتال و ابزارهای تحلیل داده، سعی در بهبود ارزش افزوده برای مشتریان دارند.

بانکداری هوشمند و بانکداری شناختی

بانکداری هوشمند از توسعه بستر کلان داده با جمع آوری، یکپارچه سازی و استخراج داده های ساخت یافته و غیرساخت یافته ی مشتریان و سایر داده های مفید آغاز شده و هوش مصنوعی و تحلیل های پیشرفته مبتنی بر داده ها را در بر می گیرد. لازم به ذکر است که با بلوغ سیستم ها و الگوریتم های مبتنی بر هوش مصنوعی، بانکداری شناختی به عنوان نسل نوین تجزیه و تحلیل های پیشرفته با قابلیت یادگیری، جایگزین بانکداری هوشمند خواهد شد.

بانکداری بر بستر بلاکچین

فناوری بلاکچین، اولین پلتفرم دفتر کل توزیع شده است که مبادله ارزش (هر آن چیزی که دارای اهمیت و منافع مالی و غیر مالی است مانند اطلاعات) مبتنی بر بستر اینترنت را فراهم کرده است. تا پیش از معرفی ارزهای دیجیتال و رمزنگاری شده، انتقال و تبادل ارزش بدون اجازه و پشتیبانی یک واسطه (مانند موسسات مالی، نهادهای قانونی و دولتی) امکانپذیر نبود. در واقع فناوری یاد شده، امکان انتقال ارزش را بدون واسطه ایجاد کرده است. بلاک چین با ترکیب پایگاه های داده مشترک و قابلیت رمزنگاری، این امکان را به طرف های مختلف می دهد که بتوانند به طور همزمان به چند دفتر کل دیجیتالی به روز که دستکاری آن غیر ممکن است، دسترسی یابند. ذکر این نکته ضروری است که فناوری بلاکچین می تواند کارکرد صنایع بزرگ و حوزه فعالیت های عمده همچون «بیمه، امنیت سایبری، پیش بینی، اینترنت اشیاء، خیریه، سلامت، بانک ها و درگاه های پرداخت» را متحول  کنند. به طور کلی زمینه های کاربرد فناوری بلاک چین را می توان در چهارگروه عمده «پول دیجیتال، قراردادهای هوشمند، اوراق بهادار و ثبت و نگهداری سوابق»، دسته بندی کرد.  فناوری بلاک چین با توجه به ماهیت آن، می تواند ابزارهای مورد نیاز نظام بانکی را برای توسعه و بهبود فعالیت ها و ارائه خدمات و محصولات در اختیار موسسات مالی قرار داده و روند تحقق بانکداری دیجیتال را تسهیل و تسریع کند. بنابراین به کارگیری این فناوری در صنعت بانکداری کشور دارای مزایایی همچون «شفافیت، امنیت و کنترل، عدم نیاز به واسطه، عدم قطعی سیستم، یکپارچگی و تغییرناپذیری و کاهش هزینه نگهداری» است. بر اساس تحلیل های بین المللی در مورد فناوری های نوظهور، فناوری بلاکچین در حال خروج از مرحله انتظارات غیرواقعی است و به تدریج وارد فاز پیاده سازی وسیع می شود.

اکوسیستم بانکداری دیجیتال

رمز موفقیت؛ ساخت یک اکوسیستم بهتر می باشد، نه یک بانک بزرگتر. طراحی اکوسیسیتم و مدلهای نوین کسب و کار در اولویت اول قرار دارد. در ساخت اکو سیستم مبنتی بر بانکداری دیجیتال پلتفرم پرداخت دیجیتالی قلب این اکو سیستم بوده و مدل بانکداری و اکوسیستم بانکداری در حوزه هایی مانند «بانکداری خرد ، بانکداری شرکتی ، بانکداری اختصاصی و مدیریت سرمایه» تغییر خواهد  کرد.

•  موسسات فین تک به عنوان شرکا نه به عنوان رقبا با بانکها همکاری خواهند   کرد.

 • بانک ها با بکار گیری Open API’s برای مدرن سازی دارایی ها و داده های دیجیتالی بهره خواهند برد.

• بانک ها با تغییر جهت مدل کسب وکاری خود بصورت زیرساختی برای فین تکها خواهند بود.

• بانک ها سرمایه گذاری گسترده ای در حوزه امنیت سایبری برای کاهش تهدیدات سایبری خواهند کرد.

• بانک ها برای ایجاد چابکی و انعطاف پذیری، به طور فزاینده ای خود را با خدمات ابر عمومی تطبیق می دهند.

• بانک ها در حال آزمون خدمات واقعیت افزوده برای افزایش تجارب مشتریان هستند.

• بانک ها با همکاری یکدیگر در حال فهم و شناسایی موردهای کاربرد فناوری دفاتر کل توزیع شده هستند.

• بانک ها با هدف افزایش کارایی و بهره وری در اتوماسیون رباتیک فرایندها سرمایه گذاری می کنند.

• بانک ها با به کارگیری ابزارهای احراز هویت بیومتریک بدنبال مبارزه با سرقت هویت و کلاه برداری هستند.

مدل نوین اکوسیستم بانکداری که توسط شرکت IBM در سال  ۲۰۱۶  طراحی شد، به اجزای اصی لی بانکی داری دیجیتال اشاره دارد. ویژگی این مدل آن است که دیدگاهی فراگیر و روشن از ایجاد یک اکوسیستم بانکداری دیجیتال در اختیار بانکداران قرار می دهد. این اکوسیستم از پنج لایه اصیی تشکیل شده است. «لایه داده ها،  فعالیت های کلیدی، توانمندسازها یا قابلیت ها، زیرساخت ها و در نهایت ابزارها و محصولات ، تشکیل دهنده»،  اجزای اصلی این مدل هستند. داده ها به عنوان هسته اصلی این اکوسیستم، محوریت خلق یک مدل اثربخش متناسب با واقعیت های عصر دیجیتال را دارا است.