عدم برخورداری کالای صادراتی از استاندارد مورد پذیرش از سوی کشور مقصد صادراتی یکی از عمده ترین دلایل ناکامی کالای ایرانی در بازار جهانی است. هرچند صادرات کالای بدون کیفیت و فاقد استاندارد از راه های مختلف امکان پذیر است اما خدشه ای که این دست کالا بر چهره برند ایرانی وارد می آورد، به راحتی قابل ترمیم نیست، از طرفی در شرایطی که اهمیت صادرات کالای غیر نفتی برای کشور بیش از گذشته محرز شده، همه تلاش نهادهای مرتبط با امر صادرات بر تسهیل روند صادرات متمرکز شده است.

صدور کالای استاندارد و دارای کیفیت مناسب در اعتبار بخشی به کشور در جامعه بین المللی نقش بسزایی دارد؛ کالای صادر شده از ایران به سایر کشورها سفیران اقتصادی هستند که می توانند  میزان اعتبار و جایگاه کشور را در خارج از مرزها تعیین کنند و در این میان رعایت شاخص های مد نظرخریدار در راس قرار می گیرد؛ سازمان ملی استاندارد به عنوان نهاد سیاستگذار در این حوزه همواره در پی طراحی ساز و کاری موثر در بخش استاندارد، برای تسهیل صدور کالای صادراتی بوده است.

زبان استاندارد یک زبان مشترک بین المللی است که بر اساس آن قواعد، اصول و مقررات یکسان در حوزه مطابقت کالا و خدمات رعایت شده است. فعالین تولیدی و صادراتی در پناه این زبان مشترک می توانند برای استمرا تعامل خود به تفاهم مشترکی دست پیدا کنند.در این میان گاها مطالبه کشور مقصد صادراتی با شیوه نامه های صادراتی کشور مغایرت دارد که این موضوع منجر به حذف کالایی خاص از سبد صادراتی کشور می شود که در شرایط فعلی و اهمیت  توسعه و رشد صادرات غیر نفتی و ارزآوری آن، خوشایند صادرات و تولید صادرات محور کشور نیست.  

به گزارش پایگاه خبری اگزیم نیوز، بهمن ماه سال گذشته معاونت نظارت بر اجرای استاندارد، بسته پیشنهادی حمایت از تولید داخلی استاندارد را به بنگاه های تولیدی و بسته بندی ابلاغ کرد؛ به گزارش پایگاه خبری اگزیم نیوز هدف از تدوین این شیوه نامه تعیین روش های انطباق کالاهای صادراتی مشمول رعایت مقررات استاندارد اجباری بود.

این شیوه نامه برای تمامی کالاهای صادراتی مشمول رعایت مقررات استاندارد اجباری کاربرد دارد و مسئولیت اجرای آن بر عهده دفتر ارزیابی کیفیت کالاهای صادراتی و وارداتی، ادارات کل استاندارد استان ها و شرکت های بازرسی کالا صلاحیت شده و نظارت بر حسن اجرای آن بر عهده معاونت ارزیابی کیفیت است.

پیش از این در مرداد ماه 1397، سازمان ملی استاندارد بسته پیشنهادی حمایت از تولید داخلی استاندارد را در راستای کمک به رفع چالش های پیش روی انجمن های صنفی،تولیدی و خدماتی را تدوین و منتشر کرد.

 در جریان صادرات کالای غیر نفتی به کشورهای مختلف،جامعه صادراتی با چالش تازه ای مواجه شد؛ کشورهای مقصد مهم صادراتی در مواردی خاص همچون مواد غذایی خواهان رعایت شاخص هایی بودند که برای مصرف داخلی کاربرد نداشت و به عنوان مثال کشور عراق از تولید کنندگان محصولات لبنی ایرانی درخواست تولید محصولاتی با لبنیات گیاهی می شد، حال آنکه استفاده از چربی گیاهی مطابق استانداردهای داخلی ممنوع بود. سازمان استاندارد برای حل این مساله اقدام به صدور گواهینامه ثبت کالای صادراتی کرد که طی آن صادرکنندگان این امکان را دارند که برای کالای صادراتی خود نشان ویژه صادرات(COER) دریافت کنند.

معاون مدیرکل دفترارزیابی کیفیت کالای صادراتی و وارداتی سازمان استاندارد کشور در گفتگو با خبرنگار اگزیم نیوز در اینباره گفت: طبق بند 12 یکصد و هفتمین اجلاسیه شورای عالی استاندارد، کالای صادراتی مشمول اجرای مقررات استاندارد اجباری، ب اساس استاندارد ملی ایران، استاندارد تعیین شده توسط کشور هدف، استاندارد بین الملی مورد قبول طرفین و یا بر اساس مشخصات فنی اظهار شده توسط مراجع قانونی کشور هدف مورد ارزیابی قرار می گیرد.

فرنگیس خدادادی گفت: برای تولید کالای صادراتی مطابق با استانداردهای بین المللی و یا استانداردهای کشور هدف صادراتی، این امکان فراهم شده که نشان استاندارد ویژه صادراتی بر روی کالاهای صادراتی درج شود.

وی افزود در صورتیکه دارنده گواهینامه ثبت کالای صادراتی، درخواست خود را مبنی بر درج " نشان ویژه استاندارد صادراتی" بر روی کالای صادراتی خود داشته باشد، می توان نشان استاندارد ویژه صادراتی را با مجوز اداره کل استان محل تولید بر کالای صادراتی خود حک کند.

خدادادی تصریح کرد: در داخل لوگوی استاندارد ایران، عبارت" coc " درج شده که مخفف عبارت Certificate of Conformity به معنی گواهی انطباق است، همچنین در ذیل لوگوی مذکور عبارت Only for Export  درج می گردد و برای درج آن شاخصه های مورد توافق بین کشور خریدار و فروشنده که مورد تایید اتاق بازرگانی کشور هدف و سفارت خانه این کشورها، انجام می گیرد.

وی  اهمیت این ساز و کار را از دو بعد تشریح کرد و گفت: با طراحی این لوگو اولا از ظرفیت های صادراتی کشور استفاده می شود و در گام بعدی کالای دارای این نشان در صورت بازگشت به کشور اجازه فروش را نخواهند داشت و به این ترتیب جلو فروش این محصولات که فاقد شاخص های استاندارد داخل کشور هستند گرفته می شود.

خدادادی یادآور شد: همانطور که اشاره شد، بر اساس این شیوه نامه، کالا بر اساس استاندارد یا مشخصات فنی مورد قبول کشور خریدار یا مجوز اداره کل استاندارد تهران و زیر نظر شرکت بازرسی کالا دارای صلاحیت تولید می شود و پس از تولید و انجام آزمون در صورت انطباق کالا با استاندارد یا مشخصات فنی مربوطه، گواهینامه بازرسی محصول صادر می گردد.

وی خاطر نشان کرد: در صورت درخواست متقاضی و احراز استمرار شرایط هنگام صدور ثبت اولیه گواهی کالای صادراتی و سوابق مثبت در کنترل های تصادفی در اداره های کل استاندارد استان ها، گواهینامه های صادره در سال های آتی تا یکسال تمدید می شوند.

به گفته معاون مدیرکل دفتر ارزیابی کیفیت کالای صادراتی و وارداتی سازمان استاندارد کشور، شرکت های بازرگانی و واحدهای تولیدی مد نظر این ابلاغیه قرار داشتند اما تا کنون عمده مطالبه انجام شده در این بخش از سوی خریدار کالای صادراتی بوده است.