به گزارش اگزیم نیوز سال 97 بازار ارز نوسان های بسیاری را تجربه کرد اما در ماه های پایانی سال با تغییر سکاندار بانک مرکزی، بازارساز توانست جهش های نرخ ارز را که  به بی ثباتی ارزی و اقتصادی منجر شده بود مهار کند اما در ادامه تصمیم گرفت بازار متشکل ارز را راه اندازی کند و نخستین گام ها را برای عملیاتی کردن این بازار بردارد.

براین اساس نخستین جلسه هیات مدیره بازار متشکل ارزی نیز در هفته گذشته برگزار شد؛ قرار است در نخستین گام برای راه اندازی این بازار، همه صرافی های مجاز و بانک های عامل از درگاهی که اعلام می شود، نسبت به اخذ کد کارگزاری بازار متشکل ارزی اقدام کنند.

به نظر کارشناسان این بازار می تواند بی ثباتی بازار ارز را کاهش داده و سازوکاری شفاف و قابل رصد را برای معاملات انواع ارز ایجاد کند. فعالان بازار هدف برقراری این بازار را ایجاد کارایی اطلاعاتی معاملات عمده برای صرافان، تامین بخشی تسویه صرافان در مقابل مداخلات قضایی داخلی و تحریم خارجی به ازای شفافیت آن( کاهش صرف ریسک معاملات)، کاهش واریانس نرخ نقدی، امکان مداخله ( خرید و فروش)منظم و بی فساد و پیوسته بانک مرکزی در نرخ بدون نیاز به افراد مشخص( یک جور عملیات بازار باز ارزی) و در بلند مدت جداسازی نحوه محاسبه نرخ دلار تهران از درهم در دبی( که ابزار اصلی تحریم امریکا در ١٣ ماه گذشته بوده است) می دانند.

در همین زمینه مجید شاکری تحلیلگر اقتصادی و کارشناس مسایل ارزی در گفتگو با اگزیم نیوز در مورد اثرگذاری بازار متشکل ارزی بر کنترل نرخ در بازار ارز اظهار داشت: در حال حاضر حجم مبادلاتی که از طریق کانال دوبی انجام می شود نسبت به سال 2017 کاهش بسیاری داشته که تدبیر بازارساز برای تشکیل بازار متشکل ارزی این شانس جدی را می دهد که به مرور زمان روش محاسبه تغییر پیدا کند و ابزار ارجاع ایجاد نرخ از دوبی به تهران منتقل شود که با این حساب مرجعیت دوبی در نرخ گذاری از بین می رود.

این کارشناس ارزی با تاکید براینکه تشکیل بازار متشکل ارزی به لحاظ نهادی یک اقدام مثبت برای اقتصاد ایران است، یادآورشد: این بازار می تواند در درازمدت این شانس محوریت را از دوبی بگیرد زیرا امکان تسویه واقعی دارد و به عبارتی پیشرانی محاسبه وجود دارد حتی اگر ریسک در بازار حواله باشد، در بازار نقد رخ می دهد که براین اصل نقد درهم به نقد ریال تبدیل می شود. اما نباید انتظار داشت که در زمان کوتاه بعد از راه اندازی بازار متشکل ارزی، تعیین نرخ از دوبی به تهران منتقل شود زیرا جابه جایی این نقش به مرور زمان نیاز دارد. در این زمینه یک موقعیت ممتاز برای تهران وجود دارد که ساعت کاری تهران از دوبی جلوتر است بنابراین این شانس وجود دارد که نرخ در تهران تولید شود و پس از آن دوبی تابع نرخ تهران شود و یا حداقل در محاسبات خود آن را لحاظ کند.

وی با اشاره به اینکه همواره یکی از ریسک های بانک مرکزی دخالت های بیرونی و داخلی در نرخ گذاری ارز و تغییر واریانس نرخ است، گفت: تشکیل بازار متشکل ارزی این امکان را می دهد که معاملات به صورت واقعی و در حجم بالا اتفاق می افتد و به صورت عملی جنسی از نرخ ارز در این بازار تولید می شود که موکول به معامله واقعی و در حجم بسیار زیاد است که این امر کمک می کند بعد از اینکه این نرخ به بازار ارجاع شد واریانس نرخ کم عمق کمتر شود.

به گفته شاکری دستاورد دیگر این بازار این است که مداخله واقعی به صورت پیوسته در یک روز به صورت ساعتی انجام و واکنش لازم به بازار ایجاد می شود زیرا نرخ بازار به دلیل موارد اداری و بازاری مکرر تغییر می کند، براین اصل این گسستگی موجب می شود که در موارد بسیاری سیاست های بانک مرکزی آشکار شود به خصوص در زماین که بخواهد مستقیم در بازار مداخله کند و این ریسک وجود دارد که نظارت دایمی می تواند خطر به وجود آمدن برخی مداخلات و مفاسد را از بین ببرد.

این تحلیلگر اقتصادی  با بیان اینکه یکی از مشکلات و ریسک‌های بزرگی که در شکل سنتی مداخله بانک مرکزی در بازار ارز وجود دارد این است که ممکن است عامل مداخله به فساد کشیده شود؛ عنوان کرد: وقتی دستگاه نظارتی به موضوع ورود می‌کند و عامل اصلی مداخله اعم از اینکه گناهکار بوده یا نبوده، حذف می‌شود، سایر عوامل مداخله در سطوح پایین‌تر نیز دیگر تمایلی به همکاری ندارند اما در بازار متشکل ارزی، بانک مرکزی خودش یک صندلی دارد و فضای لازم را برای جریان مثبت و سازنده ایجاد می کند.

شاکری تصریح داشت: این بازار در حقیقت به نفع صراف ها است چراکه تسویه آنان به راحتی صورت میگیرد ضمن اینکه این بازار ارتباطی با سامانه نیما که حواله ای است ندارد و فقط بازار نقد را پوشش می دهد. در این زمینه پیش بینی می شود با آمدن این بازار با سه نرخ به ترتیب قیمتی زیاد به کم خرده فروشی، متشکل و نیما در بازار به وجود بیاید که این تعدد نرخ تاثیر منفی بر اقتصاد ندارد.