مشاهدات میدانی اگزیم نیوز نشان می دهد بازار خرید و فروش خودرو که از اواخر سال گذشته وارد رکود شده بود هنوز شرایط رکودی را پشت سر می گذارد.

با این حال فروش فوری امروز دو شرکت بزرگ خودرویی تعیین کننده تحریکات آتی بازار خودرو خواهد بود بطوریکه می تواند به دلیل نگرانی از افت بیشتر قیمت، به افزایش عرضه و از طرفی کاهش تقاضا در روزهای آتی منتهی گردد چراکه تقاضا در حال حاضر نیز با این فرض که قیمت در روزهای آتی کاهش می یابد به تاخیر افتاده است.

سری به نمایشگاه های خودرویی نیز موید همین موضوع است که معاملات در این بازار به تعویق افتاده است. قیمت های اعلامی در بازار مطلوب مشتریان نیست و دلالان منتظرند بازار با روند افزایشی روبرو شود. از طرفی عده ای از کسانی که در ثبت نام های سال گذشته خودرو پیش خرید کرده بودند اکنون خودروهای خود را تحویل گرفته اند و همین موضوع عرضه را در بازار افزایش داده است.

میثم یک کاسب شغل ازاد است که سال گذشته 3 دستگاه خودروی ثبت نامی خریداری کرده بود. او می گوید خودروها اسفند ماه تحویل شده ولی از آن موقع تاکنون کسی حاضر به خرید نیست و حتی تخفیف هایی هم که مطرح می شود بسیار بالاتر از حد طبیعی است که این نشان می دهد بازار حالا حالاها قصد ندارد با کاهش روبرو شود.

علی که صاحب یک مغازه تعویض روغن است نیز می گوید 2 ماه است دو خودرو در پارکینگ متوقف کرده و با این که تا 3 میلیون تومان تخفیف تا الان در نظر گرفته اما باز هم خریداران حاضر به خرید نیستند.

وی می گوید سیاست آزادسازی قیمت توانست التهاب بازار را بخواباند اما اکنون شرایط برای خریداران مثل سابق نیست هرچند کسانی که در سال قبل و پیش از آزادسازی قیمت ها خریداری کردند منافع زیادی را عاید خود کرده اند.

با این حال متغیرهای مختلفی اتفاق افتاده که می تواند شرایط را معکوس سازد؛ به عنوان مثال تغییرات قیمت دلار می تواند یک عامل جدی غیرمستقیم باشد بطوریکه در روزهای اخیر که قیمت دلار ناگهان بالا کشید و کمی باعث رونق بازار خودرو شد اما پایدار نماند.

رفتار آمریکا در قبال سپاه نیز عامل هیجانی دیگری بود که انتظار می رفت روی بازارهای مختلف اثر بگذارد اما اتفاقی در حوزه خودرو رخ نداد. به گفته فروشندگان، این فقط خودروهای داخلی نیستند که با کاهش قیمت روبرو شده اند همچنین قیمت خودروهای خارجی نیز به شدت کاهش یافته است بطوریکه اگر قیمت یک دستگاه پژو 3 میلیون تومان کاهش یافته یک سراتو تا 30 میلیون تومان کاهش یافته است.

در این بین خودروسازان نیز گلایه دارند. بسیاری از آها معتقدند قیمت های کنونی هنوز نمی تواند زیان آنها را پوشش دهد و قیمت های فعلی تنها به نفع دلالان تمام شده است. کارشناسان هم معتقدند قیمت های کنونی اصلا قیمت های منطقی نیستند و اگر مرزها به روی واردات خودروهای مرغوب خارجی بسته نشده بود قطعا بازار خودرو نمی تواند چنین شرایطی را تجربه کند.

اما دولت از یک طرف اجازه نداد خودروی خارجی وارد شود و از طرفی سیاست هایی را در داخل اعمال کرد تا قیمت ها افزایش یابند. با این حال هنوز تولیدکنندگان می گویند قیمت ها به صرفه نیستند. این به این معنی است که ممکن است بار دیگر دولت اجازه دهد تا خودروسازها قیمت ها را بیشتر افزایش دهند و این در حالی است که طبعا باید اکنئن بازار تصمیم بگیرد قیمت چگونه تغییر کند و بازار اکنون تشخیص داده بازار نزولی باشد.

به عبارتی به نظر می رسد خودروسازها همچنان به بازار آزاد اعتقاد نداشته و خواستار دستکاری قیمت ها به نفع خودشان است.

البته افزایش هزینه‌های تولید (به‌دلیل مشکلات اقتصاد داخلی و بروز تحریم)، باعث می شود برنامه حمایتی دولت از صنعت خودرو نیز بار مالی به‌دنبال دارد و مجموعه این موارد، با قیمت تمام شده بالا همراه باشد؛ بنابراین احتمالا دولت بیش از حتی سال گذشته نسبت به قیمت‌گذاری خودرو حساسیت نشان خواهد داد.

سال گذشته مجوز افزایش قیمت خودروها در دو مرحله صادر شد؛ مرحله اول، افزایش قیمت ۳۰ درصدی خودروهای زیر ۴۵ میلیون تومان بود که خودروهای با موعد تحویل ابتدای شهریور تا انتهای دی‌ماه سال‌گذشته را شامل می‌شد.

بر این اساس، خودروسازان مجاز شدند ۳۰ درصد به قیمت محصولات پیش‌فروشی خود با موعد تحویل مذکور، اضافه کنند. در مرحله دوم نیز که باید از ابتدای بهمن به اجرا درمی‌آمد، خودروسازان مجاز بودند قیمت محصولات خود را در حاشیه بازار (پنج درصد زیر حاشیه بازار) تعیین کنند تا به نوعی شبه آزادسازی در بازار خودرو رخ دهد. اما هنوز مشکلات این حوزه به طور کامل حل نشده است.

 نکته دیگر این که در سال 97 تیراژ تولید در مقایسه با اعداد سال ۹۶ نزولی بوده است اما وزارت صنعت، تولید خودرو در سال‌جاری را یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه کرده است که از ارقام سال 96 همچنان پایین تر است بنابراین امسال هم نمی توانیم به سطح تولید دو سال پیش برسیم و این یک تهدید برای بازار محسوب می شود.

از طرفی با توجه به پیش بینی رشد هزینه های تولید خودرو و افزایش قیمت ها از سوی دیگر، احتمالا تقاضا همچنان کاهشی خواهد بود که این موضوع به رکود در این بازار دامن می زند.