روزنامه فایننشال تایمز شب گذشته در گزارشی به یک بررسی جامع از کانال مالی ویژه اتحادیه اروپا که برای تداوم همکاری ها با ایران در قالب برجام تاسیس شده پرداخت و این اقدام را یک موفقیت برای اروپا و ایران تفسیر کرده ولی گفته است نتیجه بخشی آن به اقدامات بعدی بستگی دارد.

به گزارش اگزیم نیوز به نقل از فایننشال تایمز، المان، فرانسه و انگلیس با راه اندازی کانال مالی ویژه تلاش کرده اند تا مانع از مسدود شدن دریچه های تجاری ایران و اروپا شوند و به این ترتیب برجام را به رغم تهدیدهای آمریکا حفظ کنند و به این ترتیب خروج آمریکا از این توافق نامه را کم اثر نمایند.

به همین دلیل با ابتکار عمل در راه اندازی این مکانیزم مالی که از آن به  SPV یاد می شود در سطح اول مراودات بشردوستانه در حوزه غذا و دارو را برای ایران تشهیل کردند.

بنا بر این گزارش آمریکا با خروج از برجام از صنعت نفت تا بانک مرکزی را تحریم کرده است و این موضوع مراودات بین المللی را برای تجار ایران سخت خواهد کرد و شرکت های بزرگ اروپایی نیز که با آمریکا مراودات گسترده دارند ناچار به رعایت مفاد تحریم ها هستند با این حال راه اندازی SPV می تواند ضرب بخشی از این موضوع را بگیرد به عنوان مثال شرکت های کوچک که تبادلات خاصی با آمریکا ندارند و یا شرکت هایی که از نفت ایران استفاده می کنند می توانند وجوه مربوطه را در این صندوق واریز کرده و واردکنندگان نیز از همین محل ما به ازای کالاهای وارداتی را بپردازند که در این صورتی استفاده از ساز و کارهایی مثل سوییفت متوقف می شود.

بر این اساس راه اندازی اینستکس هرچند هنوز مبهم است اما هنوز در ابتدای راه است و مقامات دو طرف یعنی هم مقامات جمهوری اسلامی ایران و هم اروپایی ها معتقدند نباید انتظار زیادی از آن داشته باشند. اروپایی ها محتاطانه قدم برمی دارند و روی تامین کالاهای اساسی مثل غذا و دارو که تحت معافیت های تحریم هستند اقدام می کنند با این حال معتقدند این ساز و کار برای آن که عملیاتی شود نیاز به مدتی زمان دارد.

اروپا اعلام کرده تلاش می کند تا منافع اقتصادی برجام حفظ شود اما این موضوع به دلیل تحریم ها با احتیاط پیش خواهد رفت.

اتحادیه اروپا سال گذشته تلاش کرد تا با قوانینی تحریم های آمریکا علیه شرکت های اروپایی را بی اثر سازد. به عنوان مثال استفاده از قوانینی تنبیهی برای شرکت هایی که به خاطر تحریم آمریکا از مراوده با ایران خودداری می کنند یکی از این نمونه ها بود. البته شرکت های کوچک از این قوانین و امکانات استفاده می کنند ولی شرکت های بزرگ بعید است بتوانند از تحریم ها سرپیچی کنند.

از سوی دیگر ایران هرچند به رفتار اروپا در قبال برجام معترض است و آن را ناچیز می داند با این حال از تصمیماتی که اروپا در این رابطه اتخاذ کرده استقبال می کند و از طرفی از تقابل اروپا با رفتارهای تحریمی آمریکا نیز استقبال می کند.

از طرفی تلاش اروپا برای حفظ برجام برای دولت ایران نیز مفهوم خوبی دارد به این معنا که ارزش های برجام از منظر اروپا را گوشزد می کند و نشان می دهد این قرارداد برای دنیا از اهمیت بالایی برخوردار است. نکته دیگر که فایننشال تایمز به آن اشاره می کند رفتار آمریکا در قبال اینستکس است.

واشنگتن هرچند نسبت به هر اقدامی در برابر تحریم ها حساس است اما در برابر اینستکس فشار خاصی وارد نکرده است که بیشتر دلیل آن محدود بودن حوزه عملیات این ابزار است اما اگر فعالیت های SPV گسترش یابد آمریکا در برابر آن واکنش نشان خواهد داد.

در حال حاضر پیش بینی می شود کشورهای چین و هند که از بزرگترین خریداران نفت ایران هستند همچنان به فعالیت خود ادامه دهند در حالیکه روسیه تجارت با ایران را نیز در دستور کار دارد و برخی کشورها از جمله ترکیه و ... نیز با ایران مراودات خود را ادامه می دهند که استفاده از SPV می تواند زمینه فعالیت های این کشورها را نیز هموار سازد و همین امر در اینده به بروز تهدیدهای جدید از سوی آمریکا منتهی می شود. بنابراین اروپا باید از هم اکنون ابزارهای لازم را برای جلوگیری از اثرگذاری آمریکا اماده کند.