مریم خورشیدی- معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی وزارت نیرو در نشست بررسی چالش‌ها و راهکارهای تحقق اهداف صادراتی صنعت برق کشور که اوایل آبان ماه جاری در حاشیه هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت برق ایران برگزار شد، پیش‌بینی کرد که تا سال ۱۴۰۴ میزان صادرات برق ایران به ۳۳میلیارد دلار برسد؛ این در حالی است که چالش هایی چون عدم رقابت پذیری از عمده ترین موانع دستیابی به اهداف پیش بینی شده در صنعت برق است.

سپهر برزی مهر در گفتگو با پایگاه خبری اگزیم نیوز در اینباره گفت: مطابق آمار گمرک جمهوری اسلامی متوسط ارزش هر کیلوگرم کالای صادراتی صنعت، حدود یک دلار و ارزش هر کیلوگرم کالای صادراتی صنعت برق بالغ بر هشت دلار است و این آمار بیانگر ارزش و مزیت این صنعت در اقتصاد کشور است و می تواند علاوه برمنافع اقتصادی، ما رابه لحاظ صادرات تجهیزات و انرژی برق به هاب انرژی منطقه بدل کرده و به لحاظ ژئو پلتیکی، به کشوری پایدار تبدیل کند؛ با تامین نیاز برق کشورهای منطقه دیگر هیچ کشور تصور تحرک و تهدید علیه ایران را در ذهن نمی پروراند.  

وی گفت: ضعف رقابت پذیری شرکت ها عمده ترین چالشی است که صنعت برق با آن دست به گریبان است؛ قیمت تمام شده تحت تاثیر بالا بودن هزینه مبادله در کشور در کنار چالش های روابط بین الملل و ضعف در ابعاد تکنولوژیکی باعث شده از سطوح رقابتی قابل توجه برای حضور موثر و مداوم فاصله داشته باشیم.

به گفته برزی مهر در سال نود افق ده ساله ای برای توسعه صادرات برق و خدمات فنی و مهندسی پیش بینی شد که طی آن بنا بود از 2 میلیارد دلار صادرات این حوزه  به 20 میلیارد دلار برسیم که با توجه به  شرایط پیش آمده محقق نشد.

دبیر سندیکای صنعت برق ایران اذعان داشت: نقش روابط سیاسی در توسعه صادرات انکار ناپذیر است و صنعت برق از عوارض تنش های سیاسی پیش آمده بی نصیب نمانده است؛ از آنجائیکه عمده صادرات صنعت برق، خدمات فنی و مهندسی است و این صادرات در قالب پروژه های میان مدت انجام می شود، تنش در تعاملات بین المللی منجر به عدم تمایل همکاری کارفرماهای خارجی با ما می شود و نتیجه این فرایند از دست رفتن فرصت هاست.

 برزی مهر در ادامه بیان داشت: در مقطعی کشور های همسایه در رینگ اول اهداف صادراتی ما در بخش برق و خدمات فنی و مهندسی قرار داشتند و در حال حاضر به دلیل ضعف و چالش منابع مالی کشورهایی چون عراق، پاکستان، سوریه که بیشترین نیاز را به برق دارند، این ظرفیت به نقطه ضعف بدل شده است.

وی به تاثیر منفی تحریم ها بر توسعه صادرات برق و خدمات فنی مهندسی اشاره کرد و گفت:  هراس از جریمه هایی که تحت تحریم های بانکی بر کشورهای هدف صادراتی وجود دارد، بسیاری از فعالیت های صادراتی صنعت برق را با مشکل مواجه ساخته است.

برزی مهر  گفت: خلا کسب اطلاعات از بازار در این بخش  به شدت احساس می شود؛ متاسفانه رویکرد سفارت خانه ها و  رایزن های ما اقتصادی نیست؛ در حالیکه انتظار می رود سفارت خانه های کشورهای هدف صادراتی، اطلاعات دقیقی از بازار در اختیار شرکت های ایرانی قرار دهند و اگر هر شرکت بخواهد راسا این اطلاعات را جمع اوری کند با هزینه های زیادی مواجه خواهدبود.

دبیر سندیکای صنعت برق ایران اظهار داشت: از طرفی شرکت های ما از داخل با مسائلی چون تخصیص ضمانت نامه نیز دست به گریبانند.

 وی گفت فعالین صنعت برق در مسیر فعالیت های خود با وزارت خانه هایی  چون وزارت نیرو، وزارت صنعت و امور خارجه در ارتباطند و همواره در یک بروکراسی داخلی بین این وزارت خانه ها، زمان را از دست می دهند؛ در واقع ما با یک پنجره واحد طرف نیستیم و این موضوع تاثیر منفی روی صادرات صنعت برق می گذارد.

برزی مهر تاکید کرد: رفع چالش های مطرح شده نیازمند عزم جدی در بازبینی مقرراتی است که به جای تسهیل توسعه تجاری، بر مشکلات موجود اضافه می کند که مهمترین آنها پیمان سپاری ارزی است؛ در حالی که برخی صنایع امکان برگرداندن ارز حاصل از صادرات خود را در محدوده زمانی اعلام شده ندارند؛ صنعت برق نیز از این قاعده مستثنی نیست و ممکن است پروژه های برقی تا یک سال بعد کسب درآمد منجر شود و یا  فروش به شکل اعتباری انجام شود؛ صدور این دست ابلاغیه ها بدون توجه به جزییات فعالیت های صادراتی، بی انگیزگی را در حوزه صادرات به دنبال خواهد داشت و تیر خلاصی بر تن صادرات خواهد بود.

 به گفته برزی مهر برزی مهر، جلسات متعددی با اتاق های بازرگانی، کمیسیون های اقتصادی مجلس، وزارت خانه های صمت  و نیرو و نیز سازمان توسعه پیرامون حل این مشکل داشته ایم که تا امروز به گشایشی ختم نشده است؛  وی گفت: احساس می کنم این مسائل باعث شده قدرت رقابت پذیری و مزیت های صادراتی ما در مقایسه با رقبای منطقه و فرا منطقه ای به شدت کاهش پیدا کند.

دبیر سندیکای صنعت برق ایران اظهار داشت: رقبای ما از مشوق های صادراتی استفاده کرده در قیمت دادن نیز با همکاری دولت هایشان، با برخورداری از سوبسید هایی که دریافت می کنند، در قیمت گذاری چند گام جلوتر از ما حرکت می کنند.در صورتی که ما حتی تحت عنوان صادرکننده نمونه از مزیت و امتیاز قابل توجهی برخوردار نیست.

برزی مهر یادآور شد: ایران حتی در شرایط دشوار فعلی به قلب اروپا برق صادر می کند و این توانمندی در صورت حمایت بیشتر می تواند برای کشور ارزش افزوده بسیار بالایی را به همراه داشته باشد.