یکی از موضوعات مورد بحثدر همایش روز ملی صادرات که روز گذشته در سالن همایش های صدا و سیما به طور ویژه روی آن تأکید شد مسأله تک نرخی کردن ارز برای رونق صادرات و ایفای تعهدات صادرکنندگان به طور خاص در حوزه هایی مانند تعهد ارزی و ... است.

کارشناسان معتقدند مادامی که شاهد وجود چند نوع نرخ ارز در اقتصاد هستیم مشکلات متعددی گاه و بیگاه دامن فعالان تجاری را خواهد گرفت. یک روز موضوع آربیتراژ ارز در بین بازارهای مختلف است و دولت برای آن که جلوی این امر را بگیرد مجبور به اتخاذ سیاست هایی می شود که دود آن به چشم خود صادرکننده می رود.

به عقیده آنها در شرایط کنونی که نرخ ارز ناگهان سه برابر شده دولت ناچار است تا بازار را در شرایط متعادل نگه دارد و بر همین اساس بازگشت ارز از اهمیت زیادی برخوردار می شود اما کدام ارز؟ با کدام نرخ؟

در این بین بازار ثانویه نیز با آن که یک بازار نوپا محسوب می شود اما تا حدی توانسته بخشی از نیاز تجار را برطرف کند اما بر همگان روشن است که این بازار تا تکمیل همه فرایندها و تبدیل شدن به بازار رسمی ارز کشور راه زیادی در پیش دارد و هنوز از دوام و قوام و عمق کافی برای این امر برخوردار نیست.

از طرفی ارز 4200 تومانی نیز همچنان نقش مهمی را در حوزه تجارت به خصوص واردات ایفا می کند و ارز بازار آزاد را نیز که سهم زیادی در ایجاد شرایط هیجانی در همه حوزه ها ایفا می کند باید به این بازارها افزود.

ارز سنا، ارز نیما، ارز دولتی، ارز آزاد و ... همگی نشان می دهند هنوز اولویت بندی قاطعی برای حوزه اقتصاد تعریف نشده است. به علاوه نرخ ارز آزاد به عنوان یک نرخ تأثیرگذار در مقابله با سایر سیاست های دولتی و بانک مرکزی از خود مقاومت زیادی نشان داده و این در حالی است که یک سیاست باید بتواند این بازار را مهار کند و آن سیاست تلاش برای تک نرخی کردن ارز است.

در این رابطه یک کارشناس مسایل اقتصادی با انتقاد از ارز چندنرخی در کشور خواستار تک نرخی کردن آن شده و می گوید: نرخ ارز به بازارها و بخش های مختلف کشور علامت دهی می کند و اگر ارز را به عده ای ارزان بدهیم، جایی ممکن است هزینه کنند که به مصلحت کل اقتصاد نباشد. این در حالی است که تجربه ماه های اخیر نشان داد این موضوع درست است زیرا عده ای با دریافت ارز دولتی آن را صرف خرید کالاهایی کردند که در بازار هم عرضه نشد و یا با قیمت های آزاد به بازار عرضه شد.

احمد حاتمی یزد در ادامه با اشاره به این که هرچه ارز چند نرخی باشد و واردات بتواند از ارز ارزان قیمت تغذیه شود این موضوع باعث می شود تا منافع ارز ارزان قیمت به جیب خارجی ها برود.

وی در ادامه با اشاره به این که باید کانال بانکی برقرار و نرخ ارز شفاف باشد گفت: تسهیل روابط بانکی با دنیا جزو الزامات برای اجرای این پروژه عظیم اقتصادی است.

طهماسب مظاهری رییس کل اسبق بانک مرکزی نیز در این رابطه با اشاره به سیاسی بودن روش تعیین نرخ ارز یکی از اثرات چند نرخی بودن ارز را به صرفه بودن واردات در برابر تولید دانست و گفت: به هر حال ایجاد موازنه بین رفتار فعالان اقتصادی بسیار مهم است به عنوان مثال اگر ارز خیلی ارزان باشد واردات تقویت می شود که به فلج شدن اقتصاد منجر می گردد و اگر گران باشد قاچاق تقویت خواهد شد بنابراین تعیین نقطه تعادلی در این بازار از اهمیت زیادی برخوردار است.