نرخ ارز به عنوان یکی از متغیرهای مهم و کلیدی اقتصاد، نقش تعیین کننده ای در جهت دهی به تصمیم و رفتار فعالان اقتصادی و چگونگی تخصیص منابع اقتصادی ایفا می کند. از منظر کلان اقتصادی نیز نرخ ارز و تغییرات آن نقش مهمی در شکل دهی به انتظارات تورمی داشته و برقراری ثبات در بازار ارز، پیش شرط اساسی برای اطمینان بخشی به فعالان اقتصادی و مهیا سازی شرایط افزایش سرمایه گذاری و رشد اقتصادی به شمار می آید.

وحید شقاقی شهری،  اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی تهران در تحلیل دلایل افزایش نرخ ارز در ماه گذشته به اگزیم نیوز گفت: عوامل متعددی باعث می‌شود تا قیمت دلار افزایش پیدا کند. اولین عامل مهمی که می توان به آن اشاره کرد فشار بالا روی منابع ارزی دولت است که به چند دلیل این فشار امسال بیشتر شده است.

وی ادامه داد: اولین علت آن است که در حال حاضر تراز تجاری غیرنفتی اقتصاد ایران بیش از هفت‌ میلیارد دلار کسری دارد، این در حالی است که سال گذشته این تراز تجاری مثبت بود. منظور از این کسری این است که واردات ما بیش از هفت‌میلیارد دلار از صادرات غیرنفتی بیشتر شده است.

این اقتصاددان افزود: از سوی دیگر در کشور رقم نسبتا بالایی قاچاق کالا داریم که ارز را از اقتصاد ایران خارج می‌کند. همچنین تمام ارز حاصل از صادرات نفت،‌ به‌صورت دلاری به اقتصاد ایران نمی‌آید و برخی کشورها معادل آن را کالا می‌دهند. موارد فوق موجب شده که فشار روی منابع ارزی بانک مرکزی بیشتر باشد.

شقاقی عامل دیگر نوسانات اخیر نرخ ارز را نقدینگی دانست و گفت: به دلیل کاهش نرخ سود بانکی نقدینگی مردم که با عنوان سپرده در اختیار بانک ها بود خارج شد و از آنجاییکه این نقدینگی می تواند وارد هر بازار سوداگری شده و آن را به هم بریزد بازار ارز را تحت تأثیر قرار داد که با تدبیر بانک مرکزی مسیر این نقدینگی تغییر کرد.

وی با اشاره به تاثیر نرخ ارز بر روند صنایع، گفت: در هر اقتصادی صنایعی که ارزبری بالایی دارند و وابستگی زیادی به مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای خارجی دارند بیشترین آسیب را از افزایش نرخ ارز دریافت می کنند و افزایش نرخ ارز تاثیر خود را به‌طور مستقیم بر هزینه‌های تولید آنها خواهد گذاشت.

این عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی تهران با بیان اینکه صنایع متکی به داخل بیشترین منافع را از افزایش نرخ ارز خواهند برد، اظهار کرد: صنایعی که ارز بری بالایی ندارند و از مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای داخلی استفاده می‌کنند بیشترین بهره را از کاهش ارزش پول ملی خواهند برد و هرچه نرخ ارز بالاتر برود قدرت رقابت‌پذیری آنها افزایش پیدا می‌کند و در عرصه صادرات می‌توانند بیشترین سود را کسب کنند.

شقاقی با اشاره به اینکه اگر این نوسانات قیمتی مدیریت نمی شد، می توانست پیامدهای ناگواری در سال آینده داشته باشد، اضافه کرد: 6 کانال خروج ارز در اقتصاد ایران وجود دارد که دولت باید هر چه سریعتر تمهیدات لازم را در این خصوص در نظر بگیرد. به عبارت دیگر لازم است دولت در سال آینده واردات را مدیریت کند، ‌برنامه‌ای برای هدایت درست نقدینگی داشته باشد، کسری تجاری را با بهبود صادرات کاهش دهد، با قاچاق کالا مبارزه کند، گردشگران ایرانی را ساماندهی کند و صادرات غیرنفتی را توسعه دهد تا فشار از روی نرخ ارز به طور کامل برداشته شود.

این اقتصاددان در خصوص تاثیر نوسانات نرخ ارز بر روی بازار مسکن گفت: نوسان ارز حالتی را پدید می آورد که هر کس سرمایه ای داشته باشد قصد دارد تبدیل به سکه، طلا و ارز کند. از سوی دیگر بازار مسکن سالهای اخیر در رکود به سر برده و اکنون با بالا رفتن نرخ ارز می تواند مجددا افت کند.

وی با اشاره به اینکه اقتصاد ایران وابسته به ارز است، گفت: طبیعتا هر گونه نوسان در بازار ارز به ویژه دلار می تواند بازارهای دیگر را تحت تاثیر قرار دهد و موجب متلاطم شدن، افزایش سوداگری و همچنین افزایش قیمت در آن بازارها گردد.