دو سال از امضای توافق برجام می گذرد و هنوز فعالان حوزه تجاری کشور معتقدند گشایش های بانکی لنگان است و به خوبی پیش نمی رود. فعالان حوزه تجارت می گویند درست است که کشور روابط بانکی و کارگزاری خود را با برخی بانک های جهان بهبود داده اند اما هنوز بانکهای تراز اول دنیا با ما در ارتباط نیستند و ثانیا بانک های موجود نیز با ترس از آمریکا بسیار دست به عصا حرکت می کنند.

محمدرضا نجفی منش در گفت و گو با خبرآنلاین اظهار کرد: بعد از برجام صنعت خودرو روند مناسبی پیدا کرد و خیلی از کارها و قراردادها به شکل مطلوبی پیش رفت. وی با اشاره به قراردادهایی که در طی دو سال گذشته بین ایران و خودروهای سازی های معتبر جهانی بسته شد تصریح کرد: قرارداد با شرکت سیتروئن، شرکت پژو، شرکت رنو بسته و اجرایی شد که همگی قراردادهای مهمی بود. البته ما در داخل برای بعضی قراردادها مشکلاتی داشتیم ولی در مجموع با مشکل جدی مواجه نشدیم.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی عنوان کرد: همچنین در مجموع قطعه سازان تغییرات مثبتی رخ داد و عملی شد. در مجموع می توان گفت استفاده مناسبی از برجام در صعنت خودرو به دست آمد و دستاوردهای خوبی برای خودروسازان داخلی مان داشت. خودروهای جدیدی آمد، خودرو سیتروئن و رنو سال آینده به ایران می آید. این موارد همگی نتیجه برجام است.

نجفی منش درباره تاثیرات برجام در کلیت فضای اقتصادی و انتظارتی که از برجام وجود داشت گفت: اقتصاد دستاوردهای مثبتی در این دو سال داشت البته به هدف صد درصد نرسیدیم که علت هم بیشتر مربوط به سنگ اندازی های آمریکا در مورد مسائل بانکی و مالی بود. اما در مجموع حرکت اقتصاد بعد برجام به سمت جلو بود.

وی درباره مهمترین چالش اقتصادی پس از برجام تصریح کرد: بعد از برجام مهمترین مسئله و چالش روابط بانکی است که هنوز باقی مانده و فعالان اقتصادی با آن مواجه هستند. البته بعضی از بانک های کشورهای مختلف مثل بانک های ایتالیایی، فرانسوی و برخی بانک های دیگر وارد تعامل شده اند ولی هنوز بانک های برزگ به میدان نیامده اند که مهمترین دلیل آن ههم سنگ اندازی های آمریکا بوده است.

به گزارش اگزیم نیوز بر اساس برجام، همه تحریم‌ها و محدودیت‌های ثانویه ایالات متحده آمریکا متوقف می‌شود؛ اما تحریم‌های اولیه که شامل تحریم افراد حقیقی و حقوقی ایالات متحده است، همچنان پابرجاست. اکثر بانک‌های بین‌المللی و اروپایی مراودات و اتصال زیادی با نظام بانکی ایالات متحده داشته یا سهام‌دار آمریکایی دارند. از‌این‌رو این بانک‌ها در صورت تمایل به مراوده با بانک‌های ایرانی نیز از نظر حقوقی و قانونی نمی‌توانند به این امر اقدام کنند.

به‌عنوان مثال بانک‌های بریتانیا، به‌ویژه بانک‌های مهم در لندن، به‌عنوان پایتخت بانکداری جهان، رابطه حقوقی جامعی با بانک‌ها و مؤسسات آمریکایی دارند که باعث می‌شود نتوانند روابط بانکی خود با افراد یا بانک‌های ایرانی را برقرار کنند. صدور جریمه‌های هنگفت از طرف نظام قضائی ایالات متحده برای بانک‌هایی که با ایران به هر نحوی تعامل داشته‌‌اند، نیز باعث شده این بانک‌ها و بانک‌های دیگر تمایلی برای مراوده بانکی با ایران نداشته باشند.

از طرف دیگر استفاده از «دلار» شرایط و الزامات خاصی دارد. وزارت خزانه‌داری آمریکا به صورت آنلاین چرخش دلار در دنیا را زیر نظر دارد. نقل‌و‌انتقال مبالغ بالای دلار از سوی این وزارتخانه اصطلاحا دیسپچ (Dispatch) می‌شود و نقل‌و‌انتقال‌های بالای دلاری حتما باید از گلوگاه وزارت خزانه‌داری آمریکا عبور کند. مشکل سومی که باعث می‌شود نقل‌وانتقالات مبالغ بالا به ایران یا از ایران برای بانک‌های بین‌المللی ریسک زیادی را به همراه داشته باشد، تسعیر ارز است.

زمانی‌ که یک کشور ثالث بخواهد به ایران پول انتقال دهد، برای کاهش هزینه‌های تسعیر، باید پول خود را به دلار تبدیل کرده و بعد مبلغ معادل دلاری را منتقل کند. علت اجبار به تسعیر ارز آن است که «دلار» یک ارز و مرجع بین‌المللی بوده و مبنای تسعیر ارز آن در دسترس است؛ اما برای «ریال» چنین مبنایی وجود ندارد. همین تبدیل ارز خارجی به دلار و بعد تبدیل مجدد آن از دلار به ریال (U-Turn)  باعث می‌شود که اصطلاحا «تماس» با سیستم خزانه‌داری آمریکا برقرار شود و نقل‌و‌انتقالات زیر نظر آن سیستم قرار گیرد.
رئیس کمیسیون تسهیل کسب و کار اتاق بازرگانی تهران و از فعالان صنعت خودرو معتقد است در دوسالگی برجام حرکت اقتصاد رو به جلو است اما به دلیل سنگ اندازی های آمریکا مشکلات در روابط بانکی و مالی برقرار است.