رئیس شورای ملی زعفران با اشاره به معظلات پیش رو برای صادرات زعفران ایرانی گفت: در حال حاضر زعفران ایران از طریق مشهد به افغانستان می رود و از آنجا به اسم افغانستان به هند صادر می شود.

محسن احتشام رئیس شورای ملی زعفران در رابطه با دلایل کاهش قیمت زعفران در بازار یکی از دلایل این کاهش را افزایش میزان تولید و سطح زیر کشت این محصول اعلام کرد و گفت: از سال 90 به دلیل خشکسالی هایی که وجود داشته هر ساله 5 هزار هکتار به سطح زیرکشت اضافه شده و به 105 هزار هکتار رسیده است. یکی دیگر از دلایل کاهش قیمت را می توان به عدم توسعه بازار مرتبط دانست، طی این سالها متاسفانه نه به فکر توسعه بازار بودیم و نه به فکر اینکه سرانه مصرف زعفران در داخل و خارج را افزایش دهیم.

به گفته وی یکی از کارها توسعه فرهنگ استفاده از زعفران است که ما چه در داخل و چه در خارج از کشور آن را توسعه ندادیم و اگر این اتفاق می‌افتاد بالطبع بازارهای صادراتی توسعه پیدا می کرد و هم مصرف زعفران بیشتر می شد، در حال حاضر توازن بین عرضه و تقاضا وجود ندارد به نحوی که در سال 94 و 95 حدود 350 تن زعفران تولید شد اما میزان صادرات 203 تن بود و مصرف داخل کشور نیز در سال بیش از 40 تن نیست.

به گفته احتشام یکی از دلایل این اتفاق تحریم است که طی سال های گذشته با توجه به این موضوع در نقل و انتقال پول و حضور در برخی بازارها با محدودیت مواجه بودیم و از طرفی با رقبای جدیدی از جمله افغانستان و چین هم مواجه شدیم که وارد این بازار شدند اما با توجه به تمام این مشکلات تولیدکنندگان با ایثار بازارهای صادراتی را حفظ کردند از طرفی طی این سالها نه تنها از صادرکنندگان حمایت نشد،بلکه مشکلات نرخ ارز، نرخ سود تسهیلات بانکی و عدم پرداخت مشوق های صادراتی جزو موانع صادرات زعفران بود و صادرکنندگان به تنهایی و بدون حامی در حال فعالیت بودند، از طرفی علی رغم اینکه 10 سال قبل طرح جامع زعفران توسط سازمان های مربوطه نوشته شده است اما اجرایی نشد و به سرانجام نرسید.

احتشام در پاسخ به این سوال که دولت در راستای حمایت از کشت زعفران طرح خرید توافقی را به اجرا درآورده نظر شما در این باره چیست، گفت: در این طرح به هیچ عنوان به بخش خصوصی و صادرکنندگان توجه نشده و هیچ مشورتی از آنها گرفته نشده است و سازمان تعاون روستایی به همراه یک شرکت به عنوان مشاور این خرید را برعهده دارند، با اجرای این طرح یک تفاوت قیمت بوجود آمده است، در حالیکه در بازار قیمت زعفران سه میلیون و 700 هزار تومان است اما سازمان تعاون روستایی آن را به قیمت 4 میلیون و 400 هزار تومان خریداری می کند، دلالان در این بین زعفران را از کشاورز خریداری و بعد به قیمت 4 میلیون و 400 هزار تومان به تعاون روستایی می فروشند و در این میان از همه بیشتر منتفع می شوند.

رئیس شورای ملی زعفران در ادامه درباره عرضه زعفران در بورس کالا گفت: در حالی که قیمت زعفران در بازار حدود سه میلیون 700 تومان است و سازمان تعاون روستایی 700 تا 800 هزار تومان بیشتر از قیمت بازار زعفران را خریداری می کند با چه توجیهی و با چه قیمتی می خواهد آن را در بورس عرضه کند که مشتری آن را خریداری کند.

به گفته وی در حال حاضر فقط 17 تا 18 درصد بازار تحت برندینگ که ارزش افزوده کسب می کند در اختیار ایران است و بیشتر این بازار دست اسپانیا، ایتالیا،سوئیس و امارات است که از قدیم برندهای خود را جا انداختند و لیدر بازار هستند و این موضوع برای ما یک معضل است که نتوانستیم جایگاهی برای زعفران خود ایجاد کنیم که هر زمان اسم زعفران می آید تداعی کننده نام ایران باشد.

وی در رابطه با پایین بودن سهم بازار ایران در بازار زعفران گفت: یکی از دلایل این مساله این است که هنوز پروسه سنتی در صادرات زعفران ما حاکم است و علی رغم اینکه سرمایه گذاری خوبی طی این چند ساله صورت گرفته و بیش از ظرفیت تولید، ظرفیت بسته بندی ایجاد کردیم اما، از بنگاه ها حمایت نشده تا بتوانند با رقبا رقابت و بتوانند زعفران را به نام ایران معرفی کنند، ای کاش سازمان تعاون روستایی به جای ورود به پروسه خرید آن را به صنعت زعفران واگذار می کرد و در مقابل از این صنعت حمایت می کرد تا به سمت برندسازی و بازاریابی رفته و بتوانند این محصول را به نام ایران معرفی کنند.

به عقیده احتشام ایران در تولید زعفران مزیت مطلق دارد که باید آن را به مزیت رقابتی تبدیل می‌کردیم، کاری که اسپانیایی ها 40 سال قبل آن را انجام دادند و آن را به اسم خود معرفی کردند، در حال حاضر سالانه 50 تن زعفران از ایران به این کشور صادر می شود و در آنجا با بسته بندی جدید به بازار و به نام اسپانیا عرضه می شود و اگر ما هم این استراتژی را پیاده می کردیم می‌توانستیم خریدار زعفران سایر کشورها باشیم و از برندمان استفاده کنیم.

به گفته وی در حال حاضر نیز زعفران ایران از طریق مشهد به افغانستان می رود و از آنجا به اسم افغانستان به هند صادر می شود چون تعرفه ترجیحی بین آنها برقرار است و تعرفه صادرات زعفران به هند از افغانستان صفر درصد است در حالیکه صادرات زعفران از ایران به هند 35 درصد است.