وحید نیکفر نماینده انجمن خرما در مورد مسائل کاربردی که در بحث تولید و صادرات این محصول وجود دارد، اظهار داشت: محصول خرما خصوصا رطب مضافتی بم مزیت مطلق و نه حتی رقابتی دارد. رطب مضافتی بم هیچ کجای دنیا با این کیفیت تولید نمی شود، ولی متأسفانه نتیجه و خروجی که باید از تولید آن عاید کشور شود در عمل وجود ندارد.

وی افزود: علی رغم کارهای زیادی که مسئولین جهاد کشاورزی خصوصا در بحث صنایع تبدیلی و تکمیلی انجام دادند گله مندی هایی وجود دارد. یکی از این موضوعات صدور مجوزهای بی حساب و کتاب و خارج از ظرفیت تولید است که عملا بخش زیادی از منابع مالی را تبدیل به سوله و مکانهای خالی که در بعضی استان ها بلوکه شده است، کرده و هیچ ارزش افزوده ای هم عاید کشور نمی شود. به طور مثال شهرستان بم در سال هایی که محصول کم بار است حدودا 150 هزار تن تولید خرما دارد. در بهترین شرایط 220 هزار تن که بخشی از آن هم ابتدای فصل برداشت از شهرستان خارج می شود و در حال حاضر بالای 300 هزار تن سردخانه داریم. عملا بخش زیادی از سرمایه گذاری از بین رفته و فعالین گذشته و جدید متضرر می شوند. در عین حال کشاورزان و تولیدکنندگان قدرت مالی شان هم به خاطر درآمد کمی که از این محصول دارند پایین آمده است ضمن اینکه مشکلات مالی شدیدی هم با بانکها دارند و مجموعه این عوامل رسما روی خروجی برای تبدیل محصول تأثیر می گذارد.

نماینده انجمن خرما در مورد سایر مشکلات صادرات خرما گفت: روی این مورد باید به طور جدی مطالعه و کار کارشناسی شود. در حال حاضر همسایه شرقی ما (تجار افغانستانی) شدیدا وارد منطقه شده اند. عملا صادرکنندگان ما تبدیل به تأمین کنندگان تجار افغانستانی شده اند و این پیامد بسیار بدی دارد؛ شاهد هستیم برخی از تجار ما کارت بازرگانی خود را غیر فعال و تقریبا صادرات مستقیم خودشان را تعطیل کرده اند.

به گفته وی در مراجعه به شهرستان جیرفت و کرمان که در جیرفت بیشتر نمود دارد بخش عمده ای از خرمایی که در این شهرستان ها دپو شده مربوط به تجار افغانی است که پول نقد دارند و حتی جلو جلو پیش خرید می کنند و از طریق ایران به سایر کشورهایی مثل روسیه با تعرفه بعضا صفر که این هزینه برای ما صفر نیست صادر می کنند. بنابراین قدرت رقابت را از تجار ما گرفته و ما تبدیل به تأمین کنندگان آنها شده ایم.

نیکفر بر همین اساس ادامه داد: بدتر از همه این است که صادرکنندگان ما به خاطر اینکه قدرت رقابت در آن کشورها را داشته باشند خرماهای ارزان قیمت بسیار بی کیفیتی صادر می کنند که هزینه تمام شده شان پایین بیاید و بتوانند با این صادرکنندگان با محصول خود ما رقابت کنند، حال مسائلی مانند دارایی و ... بماند.

وی گفت: در بحث تنظیم و ثبات بازار مشکل جدی داریم. به طور مثال صادرکنندگان ما علی رغم تلاش بسیار و گذاشتن وقت و هزینه در امر بازاریابی و دست یافتن به کانال های ارتباطی مناسب که به توافق نامه هایی در این زمینه برسیم شاهد تغییر قیمت ناگهانی محصول می شویم که عملا تلاش آنها بی نتیجه می ماند.

 نیکفر تصریح کرد: با وضعیت موجود شاهد این هستیم که تجار ایرانی دارند جایگاه خود را به سایر کشورهای منطقه واگذار می کنند که یکی از معضلات اصلی ما عوامل درونی هستند. به گفته وی در بحث الگوی کشت به علت باغی بودن محصول خیلی نمی توانیم رعایت کنیم تا با کاهش و افزایش مقدار تولید به نقطه سر به سر برسیم. مشکل عمده ما آن طرف مرزهاست. از نکات مهم تفاهم نامه ها یا توافق نامه هایی است که مسئولین ما می توانند در کشورهای هدف در بحث تعرفه داشته باشند.

نماینده انجمن خرما در مورد مسائل مربوط به حمل و نقل در امر صادرات محصول، گفت: هزینه تمام شده حمل و نقل بسیار بالاست. یک کانتینر یخچال دار از ایران تا اروپا بیشتر از 20 میلیون تومان بودجه نیاز دارد در صورتی که تنها صادرکننده این محصول در منطقه ما نیستیم و رقبای ما در آن بازارها با قیمت های ثابت رقابت می کنند. ما در بحث تنظیم قرارداد با کشورهای خریدار با چالش تغییر ناگهانی قیمت مواجهیم که به ناچار باید مذاکرات مان را از نو شروع کنیم که این خود یک مشکل اساسی و زمان بر است.

نیکفر تصریح کرد: در نهایت می توان گفت اگر موتور متحرک بخش خصوصی یک شتاب دهنده خوب داشته باشد مطمئنا می تواند گذرگاه مناسب پیدا کند چون تجربه ها را کسب کرده و متضرر ضرر و زیان ها ی این امر شده و به نوعی می توان گفت که مسیر خود را در این عرصه پیدا کرده است.