زهرا فعله گری- نایب رئیس اتحادیه چای در گفت و گو با خبرنگار اگزیم نیوز در رابطه با تحولات این محصول پر مصرف اعلام کرد: هر ساله حدود 20 هزار کیلو چای ایرانی تولید می شود که این میزان در گذشته رقم بیشتری را به خود اختصاص می داد اما طی چند سال اخیر سیاست چای کاران تغییر کرده و در عوض حجم تولید بر کیفیت محصول تمرکز بیشتری می کنند.

محمدرضا مقدسی ادامه داد: 20 هزار تن تولید داخل چای مرغوب ایرانی است که از چینش 2 برگ و 1 غنچه تهیه شده و چوب یا برگ های پایینی ساقه ها با خود محصول نهایی ترکیب نشده است.

وی اظهار کرد: صادرات چای ایرانی از چند سال گذشته تاکنون متوقف مانده چراکه علاوه بر اینکه توان صادرات نداریم مرزهای صادرات چای هم به روی ما بسته شده و همه میزان تولید کشور صرف مصرف داخلی می شود.

مقدسی علت عدم صادرات چای را علاوه بر بسته بودن مرزهای صادراتی چای اعلام و افزود: صادرات محصول نامرغوب در سال های گذشته باعث شد تا کشورهایی همچون عراق، افغانستان و کشورهای ساکن آسیای میانه که در گذشته از ایران چای خرید می کردند، از ادامه معامله با ایران منصرف شوند و به علت طمع برخی از چای کاران صادرات چای از سال 90 تاکنون متوقف مانده است.

وی خاطرنشان کرد: البته هنوز اندک مشتری هایی از ترکیه و برخی کشورهای آسیای میانه برای چای ایرانی باقی مانده که خرید بسیار ناچیزی دارند و خرید آنها معمولا به شکل مسافرتی و یا قاچاق نفربر ها است.

مقدسی اذعان کرد: چای ایرانی دارای استانداردهای بین المللی نیست زیرا باید فیلتر هایی در مورد خاکستر، رسوبات، مواد شیمیایی افزودنی و چند ملاک دیگر را به خوبی پشت سر بگذارد تا مورد پسند سلیقه های جهانیان واقع شود اما متاسفانه از نظر شاخص های بهداشتی چندان موفق عمل نکرده است.

به گفته این مقام مسئول، افزایش میزان تولید و صادرات انگیزه ای برای طمع چای کاران بود که باعث ترکیب بوته چای با 2 برگ و 1 غنچه شد اما مشکل فقط به این موضوع ختم نمی شود و علاوه بر این مسئله خرید دولت از برگ سبز چای و انباشته شدن ذخایر چای در انبارها وسوسه فروش چای قدیمی و ترکیب آن با محصول به عنوان چای تازه بدنامی ایران را در چای صادراتی تشدید کرد.

نایب رئیس اتحادیه چای اضافه کرد: هم اکنون چای های ذخیره ای از سال 80 به بعد در انبارهای تهران وجود دارد که تبدیل به چای مانده شده و دیگر قابلیت مصرف ندارد، این چای های مانده باید به عنوان مصرف صنعتی خارج و استفاده شود و با توجه به عصاره و رنگ آن در صنعت مورد استقبال قرار می گیرد.

مقدسی تصریح کرد: مشتری های بین المللی سابق چای ایرانی به دلیل این نواقص ترجیح دادند که در عوض پرداخت هزینه 1 دلاری برای خرید چای ایران، از چای هندی با همین قیمت اما کیفیتی بهتر بهره ببرند.

وی با اشاره به تغییر رویکر تولید چای و عبرت گیری چای کاران از نتایج تلخ گذشته، ادامه داد: اکنون چای داخلی با کیفیت مطلوبی تولید می شود، البته در بازار چای هایی با درجه کیفیت 1، 2 و 3 یافت می شود اما ذائقه مردم به سوی تهیه چای با کیفیت تغییر کرده است.

کیفیت تولید چای داخلی در گروی فاکتورهایی همچون فصل چینش، آب و هوا و میزان بارندگی است که خوشبختانه مقدسی اذعان کرد: سال جاری بهار و تابستان خوبی را پشت سر گذاشتیم و در مورد چینش فصل پاییز که در حال حاضر در آن به سر می بریم نسبت به 2 فصل قبلی تولید چای از نظر کیفی و کمی ضعیف تر است و چینش فصل پاییز که در 3 مرحله انجام می شود تا پایان مهر ماه ادامه دارد.

وی در رابطه با چالش قیمت گذاری چای اعم از تولید داخل و خارج در ایران بیان کرد: سازمان حمایت از مصرف کننده در گذشته قیمت پایه ای را با در نظر گیری فاکتورهایی همچون قیمت خالص کالای تولید، هزینه های جانبی تولید، مالیات بر ارزش افزوده و غیره در نظر می گرفت اما حدود 2 سالی است که این رویه تغییر کرده و شرکت ها به طور مستقل برای کالای خود قیمتی را تعیین می کنند.

مقدسی عنوان کرد: حذف قیمت گذاری سازمان حمایت موجب رقابتی شدن محصولات موجود در بازار شد و کیفیت بهتر با قیمتی نازل در عرضه بازار رقابت تنگاتنگی را بین شرکت ها و تولیدکننده ها به وجود آورده و این اقدام مثبت به نفع مصرف کننده تمام شد.

وی با اشاره به صرفه اقتصادی کشت چای ایرانی با توجه به رقبای مطرحی از جمله هند گفت: سازمان چای در شمال کشور استقرار دارد که دولت به دلیل استراتژیک بودن چای وظیفه خرید هر ساله خود را به این سازمان واگذار کرده و سازمان چای برگ سبز چای کاران را به واسطه کارخانه ها خریداری و دپو می کند و این خرید تضمینی دولت سبب صرفه اقتصادی تولید چای ایران با وجود رقبای مطرحی همچون هند شده است.

مقدسی تصریح کرد: نرخ قیمت خرید تضمینی دولت بر اساس فصل چینش و شرایط کشت آن فصل مشخص می شود و چای کاران از این خرید تضمینی دولت راضی و بسیار خرسند هستند زیرا مبلغ مقابل خرید راس زمان موعد به چای کار پرداخت می شود.

وی تشریح کرد: واردات چای مانع ادامه حیات تولید نیست زیرا مصرف سالانه چای کشور حدود 120 هزار تن است و با توجه به تولید 20 هزار تنی چای داخلی با کمبودی حدود صد هزار تن چای مواجه هستیم که باید از طریق واردات جوابگوی نیاز داخلی شویم.

نایب رئیس اتحادیه چای در پایان سخنان خود طی این گفت و گو مطرح کرد: عمده واردات ایران در حال حاضر از  کشور های سریلانکا و هندوستان است و رنج قیمتی واردات عمده آن حدود 2 الی 5.5 دلار است.