مدتی است که زمزمه بخشنامه جدید بانک مرکزی مبنی بر کاهش نرخ سود بانکی در بین مردم شنیده می شد، حدود اواخر مرداد بود که بانک مرکزی موضوع تثبت نرخ سود بانکی را بالاخره طی بخشنامه‌ای به بانک‌ها اعلام کرد؛ براین اساس به بانک ها 12 روز فرصت داده شد تا ابلاغیه را به شعب خود ارسال کرده و زمینه‌سازی‌های لازم را برای آن صورت دهند.

به همین دلیل بود که اجرای آن برای این مدت زمان به تعویق افتاد تا همه زیرساختهای لازم فراهم شود. البته این مهلت دوازده روزه در شرایطی تعیین شده است که یک بار دیگر، کاهش نرخ سود بانکی طی ماههای اخیر در بازار بانکی کشور تجربه شده و البته بعد از گذشت مدتی، عملا به بن‌بست رسید و بانکها رویه خود را در پیش گرفتند؛ به خصوص اینکه به گفته مراجع نظارتی، بسیاری از بانکها با مشکلات جدی مواجه هستند و اگر قرار بر این باشد که سپرده گذاران متاثر از کاهش نرخ سود بانکی، سپرده های خود را جابجا کرده یا احیانا به رقبای قیمت‌شکن بانکهای سالم بسپارند، باز هم این پروژه به شکست می‌انجامد.

در این راستا محسن احتشام، رییس اتاق بازرگانی خراسان جنوبی و رییس شورای ملی زعفران در گفتگو با اگزیم نیوز با انتقاد از دستورالعمل کاهش نرخ سود بانکی گفت: نرخ سود تسهیلات بانکی به عنوان یکی از شاخصه‌های مهم در هزینه‌های تولید و سرمایه‌گذاری، اهمیت زیادی در تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری و تولید دارد‌. از این‌رو، دریافت تسهیلات ارزان و با بهره مناسب یکی از توقعات بحق و منطقی است که همواره از سوی تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی مطرح می‌شود اما برخلاف سایر کشورهای توسعه‌یافته و پیشرفته دنیا، تسهیلات گران‌قیمت و سود بالای بانکی در ایران بیداد می‌کند‌.

رییس شورای ملی زعفران ادامه داد: تا زمانی که فضای کسب وکار تسهیل نشود و در تولید و سرمایه گذاری انگیزه ای ایجاد نشود طرح و اجرای این گونه سیاست های پولی و ارزی در شرایط فعلی بیهوده است و منجر به خروج سرمایه از بانک ها و ورود سرمایه های سرگردان به بازارهای کاذب همچون بازار ارز، سکه وطلا و حتی مسکن می شود.

وی افزود: اگر بخواهیم از نرخ بالای سود بانکی به عنوان معضل بزرگ اقتصادی خارج شویم، باید سیگنال‌های مثبت در تولید و بخش های مولد اقتصادی ایجاد کنیم و همچنین با تسهیل فضای کسب وکار می توانیم مردم را به سمت صنعت و تولید هدایت کنیم.‌

به گفته رییس اتاق بازرگانی خراسان جنوبی در شرایط فعلی با توجه به هزینه بالای سرمایه‌گذاری در کشور، امید به سرمایه‌گذاری وجود ندارد و مردم برای اینکه بازدهی سرمایه داشته باشند، پول‌های خود را به طرف بازارهایی همچون طلا و ارز که سوددهی راحتی دارد، می برند.

احتشام با اشاره به اینکه کاهش نرخ سود بانکی تاثیر بسزایی بر تورم دارد، گفت: اثرات تغییر نرخ سود بر تورم، به دو دیدگاه اشاره می‌کند: دیدگاه نخست به کاهش نرخ سود که منجر به کاهش تورم می شود اشاره دارد و دیدگاه دیگر آن است که کاهش نرخ سود موجب افزایش تورم می شود. البته این استدلال ها به سرعت گردش پول ارتباط پیدا می کند.

وی اضافه کرد: به عبارت دیگر اگر کاهش نرخ سود بتواند سرعت گردش پول را زیاد می‌کند و در نتیجه سطح عمومی قیمت‌ها را بالا ببرد؛ به معنای افزایش تورم است. اما در صورتیکه با کاهش نرخ سود بانکی، کاهش هزینه‌ها و حجم سرمایه‌گذاری افزایش پیدا کند و همچنین با افزایش حجم تولید، منجر به کاهش قیمت تمام شده کالاها شود در این صورت پیامد نامطلوبی برای اقتصاد نخواهد داشت.

رییس شورای ملی زعفران با اشاره به اینکه تولید پتانسیل جذب منابع بانکی را ندارد، گفت: از آنجاییکه تولید با مشکلات عدیده ای در کشور دست و پنجه نرم می کند، بنابراین سوددهی مناسبی ندارد. به عبارت دیگر هزینه تولید در کشور ما بالاست به همین دلیل در بسیاری از بخش ها قیمت تمام شده نیز افزایش پیدا می کند بدین ترتیب محصولات با کیفیت نامطلوبی تولید می شود و قدرت رقابت در بازارهای جهانی را از دست می دهیم.

احتشام درباره تاثیر کاهش سود سپرده در بازار سرمایه نیز گفت: ممکن است در چند روز آینده به طور کوتاه‌مدت شاهد رونق در بازار سرمایه نیز باشیم اما رونق بازار سرمایه به طور کلی از شرایط واقعی اقتصاد تاثیر خواهد گرفت. بنابراین اگر سود بهره بانکی کاهش یابد و جریان سرمایه نیز به سمت تولید حرکت کند در بلند‌مدت نیز می‌توان انتظار رونق در بازار سرمایه را داشت.

رییس اتاق بازرگانی خراسان جنوبی با اشاره به اینکه در شرایط فعلی کاهش نرخ سود نمی تواند به حل مشکلات سیستم بانکی بینجامد، گفت: با توجه به مشکلات بانک ها در خصوص کمبود نقدینگی و اجرای بخشنامه جدید بانک مرکزی مبنی بر کاهش نرخ سود چالش های نظام بانکی متعاقبا بیشتر خواهد شد و با این تفاسیر عده ای ترجیح می دهند بجای سپرده گذاری در بانک ها به سمت بازارهای کاذب روی آورند.