اقتصاد ایران در سال های اخیر به خاطر رشد شدید واردات، با انبوه کالاهای بدون کیفیت مواجه شده است. شکستن قیمت ها، بسته بندی نامناسب، استفاده از برندهای تقلبی و... از جمله مسائل مورد انتقاد شرکت ها، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان داخلی بوده است.

در همین راستا علیرضا مناقبی، رییس مجمع عالی واردات در گفتگو با اگزیم نیوز با اشاره به اینکه واردات قاچاق کالا به دلیل نیاز بازار است، گفت: آنچه بیش از همه موجب ورود کالاهای قاچاق به کشور می شود نیاز بازار است. به طور قطع مردم ما تمایل به مصرف کالاهای با کیفیت دارند، اما از آنجاییکه بسیاری از تاجران به جای اینکه اجناس با کیفیت و مرغوب خریداری کنند برای سود بیشتر و سفارش بی کیفیت ترین کالاها با ارزان ترین قیمت را می دهند.

وی ادامه داد: در بحث ورود کالاهای قاچاق با مشکلات متعددی مواجه هستیم؛ نخست آنکه قاچاق تهدیدی برای تولید ملی است همچنین از حقوق گمرکی که درآمد بسیار موثری برای دولت ما مخصوصا در بحث بودجه ملی دارد، جلوگیری می کند که این نقض قانون است.

مناقبی درخصوص استانداردهای وارداتی اظهار کرد: معمولا خیلی از استانداردهای وارداتی اعم از بهداشت، ضوابط ایمنی و کیفیت کالا در واردات باید اعمال شود اما کالای قاچاق فاقد این گونه استانداردها و دارای نازل ترین قیمت کیفیت است و بدین ترتیب موجب ایجاد خلل در اقتصاد ملی است.

رییس مجمع عالی واردات اضافه کرد: کالاهایی که از مبادی رسمی وارد کشور می شود از زیر نظر و نظارت سازمان های متولی همچون گمرک عبور می کند، از سوی دیگر این کالاها باید دارای استانداردهای اجباری ایران را داشته و یا اینکه تابع یک سری قوانین باشند تا مجوز ورود به داخل را کسب کنند.

وی تصریح کرد: گمرک بر روی اقلام وارداتی نظارت دقیقی دارد اما اگر بازار داخل یک بازار متشنج و نیازمند کالا باشد و یا رقابت شفاف و صحیح چه در بخش واردات و چه در بخش تولید و یا هر قسمت دیگری وجود نداشته باشد، هر اتفاقی رخ پیدا می کند بنابراین ورود کالای بی کیفیت و همچنین قاچاق آن دور از ذهن نخواهد بود.

به گفته رییس مجمع عالی واردات اگرچه حجم کالای قاچاق در طول سالهای اخیر تا حدودی کاهش یافته، اما همچنان اعداد و ارقام مطروحه در خصوص میزان کالای قاچاق، رضایت بخش به نظر نمی رسد. برخی حصول توفیق در این خصوص را صرفا به تشدید نظارت ها یا افزایش تجهیزات رصد(ایکس ری)، خلاصه می کنند و این در شرایطی است که برخی از مشکلات و نارسایی های موجود نیز باعث گرایش فعالان اقتصادی به قاچاق کالا و واردات غیر مجاز می شود.

مناقبی در خصوص تمهیدات لازم برای اینکه قاچاق، واردات قانونی شود، گفت: یکی از معضلاتی که در کشوروجود دارد به قوانین دست و پاگیری معطوف می شود که متاسفانه در طول سالیان گذشته اقدامی جدی و اثرگذار برای تسهیل این امر عملیاتی نشده است.

وی ادامه داد: به واقع، هفت خوان رستمی که در مسیر فعالان اقتصادی برای واردات تعریف شده در برخی مواقع آنچنان سخت و طاقت فرسا به نظر می رسد که عده ای از فعالان اقتصادی تنها ارهکار برون رفت و دور زدن این پیچیدگی ها را در قاچاق کالا جستجو می کنند. به عبارت دیگر متاسفانه تعدد و تکثر نهادها و دستگاه های ذیربط برای صدور و مجوز واردات،بعضا به میزانی مسیر واردات قانونی را پرپیچ و خم و فرسایشی می سازد که بستر قاچاق کالا هموار می شود.

وی با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری درخصوص ممنوعیت واردات مشابه تولید داخل گفت: حمایت از تولید داخل یکی از اصول مهم در اقتصاد کشور است و مقام معظم رهبری بارها برحمایت از تولیدداخلی و استفاده از توانمندی‌های بالقوه داخلی تاکید کرده اند.

به گفته مناقبی تجارت چهار پایه دارد، واردات، تولید، خدمات فنی مهندسی و صادرات این چهار پایه را تشکیل می دهند. اگر واردات با چالش روبه رو شود پس تولید و صادرات و خدمات فنی مهندسی هم با مشکل مواجه خواهند شد.

رییس مجمع عالی واردات در خصوص معضل واردکنندگان در حوزه ارز نیز گفت: چند نرخی بودن ارز یکی از مشکلاتی است که واردکنندگان را درگیر کرده و باعث بروز مشکلات عدیده ای در حوزه واردات و همچنین صادرات شده است. یکی از پیامدهای چند نرخی بودن ارز ایجاد رانت است که رانت نیز همواره قاچاق کالاهای اساسی را به دنبال خواهد داشت از همین رو تک نرخی شدن می تواند در خیلی از موارد قاچاق را کاهش داده و در برخی موارد مانع از آن شود.