قزاقستان از لحاظ جغرافیایی بین روسیه، چین و خاورمیانه قرار دارند و حالا هم در مسیر تجاری آینده قرار گرفته است. نورسلطان نظربایف، رییس جمهوری این کشور مشتاق است که این موقعیت را به نفع قزاقستان بچرخاند، با پیوستن به برنامه «یک کمربند و یک جاده» چین و راه های ارتباطی و حمل و نقلی جدید بین آسیا، اروپا و آفریقا.

طی دو سال گذشته، پول نقد چینی ها یک مرکز حمل و نقل ریلی عظیم در خرگوس ایجاد کرد که پل مرزی میان دو کشور شده است.

با این حال مساله مهم در این میان یک مساله تاریخی است. قزاستان دو گزینه دارد: باز یا بسته بودن. البته این مساله چندان آسان نیست، چرا که این کشور در گذشته از سلطه خارجی ها رنج بسیار دیده است. شوروی، قزاق های عشایر را به زور اسلحه به مزارع اشتراکی می فرستاد و با همین روش ها هم یک چهارم جمعیت را محو کرد. آنها از قلمرو قزاستان برای اردوگاه های کار اجباری (گولاگ) و زمین هایی برای تست سلاح هسته ای استفاده می کردند و عمدا کودکان را در معرض تابش قرار می داند تا اثرات آن را اندازه گیری کنند.

انتظار کمی می رود که قزاستان مستقل رشد کند، اما با این حال بهتر از هریک از همسایگان آسیای مرکزی خود کار کرده است. این اتفاق هم به لطف هیدروکربن ها بوده است. نفت و گاز 58 درصد از صادرات سال گذشته را به خود اختصاص داده بود. میدان نفتی ماموت کاشاگان، یکی از بزرگترین کشف های جهان در دهه های اخیر بوده است. البته دولت هم نقش مهمی ایفا کرده است. تولید واقعی به ازای هر نفر از 1600 دلار در سال 1990 به 14 هزار دلار در سال 2013 رشد کرده است.

در سه سال گذشته، قیمت نفت کاهش پیدا کرد و وضعیت قزاقستان هم بدتر شد. رشد اقتصادی از 6 درصد در سال 2013 به 1.1 درصد در سال گذشته کاهش پیدا کرد. هرچند صندوق بین المللی انتظار دارد این میزان سال جاری و سال آینده بهبود پیدا کند.

به گفته بلجیت گریوال، مدیر سامروک-کازینا، (Samruk-Kazyna)، صندوق دارایی مستقل قزاقستان برنامه دارد تا سهام خود را بفروشد. کزاتومپروم (Kazatomprom) بزرگترین تولیدکننده اورانیم جهان احتمالا تا سال  آینده 25 درصد سهام خود را فروخته است.

او ادامه می دهد: پیشنهاد بزرگ بعدی، ایرآستانا (Air Astana)، شرکت حمل و نقل بین المللی و کازمونایگاز (KazMunaiGas)، غول نفت و گازی دولتی است که شاید تا سال 2019 و 2020 به فروش رود.

 پاکیتژان ساگینتایف، نخست وزیر این کشور به طرز قابل توجهی طرفدار اقتصاد بازار است. او به شرکت های دولتی دایناسور می گوید و از رقابت بیشتر صحبت می کند.

بین سال های 2016 و 2017، قزاقستان در رتبه بندی تسهیل کسب و کار بانک جهانی از جایگاه 51 به 35 رسید. این رشد هم به دلیل پیشرفت های بزرگی در نحوه دسترسی و مجوز ساخت و ساز یا برق آسان ایجاد شد.

یک پورتال دیجیتال برای تعاملات پایه با دولت، فساد را تا سطح پایینی محدود کرده است. مقامات از آن برای درخواست رشوه از متقاضیان برای مجوزهای تجاری استفاده می کنند. یک کارآفرین می گوید که اکنون اوضاع بهتر شده است.

رییس جمهور هم قول داده است تا سال 2050، زبان کشور به الفبای لاتین تغییر کند، چرا که زبان انگلیسی زبان تجارت جهانی است.

همه چیز خوب به نظر می رسد، اما قزاقستان 7 سال است که امیدوار است، خصوصی سازی بزرگی انجام دهد، با این حال تنها محصولات کوچک را تحویل داده است. سیستم بانکی مشکل دارد. الیگارشی به شدت از اصلاحاتی که به منافع آنها آسیب بزند جلوگیری می کند. به همین دلیل هم سرمایه گذاران خارجی ممکن نیست تضمین های حاکمیت را باور کنند.

دولت به افزایش بهره وری امید دارد به همین دلیل هم سال گذشته قانونی را امضا کرد که اجازه می دهد خارجی ها زمین های کشاورزی را تا 25 سال اجاره کنند. البته این ماجرا تظاهرات گسترده ای به همراه داشت، چرا که قزاق ها می ترسند چینی ها این زمین ها را هرگز ترک نکنند. به همین دلیل دولت مجبور شد، این برنامه را به حالت تعویق درآورد. از همین رو هم آنها تمایل دارند که کارگران چینی در ساخت زیرساخت های کمربند و جاده فعالیت کنند. قزاق ها همچنین از روسیه هم عصبانی هستند.

ولادیمیر پوتین ادعا کرده است که حق دخالت در هرجایی که روس ها زندگی می کنند را دارد، مشکل هم این است که یک پنجم جمعیت قزاقستان، روس هستند.