تحریم سیاسی قطر و فرصت افزایش مراودات تجاری این کشور با ایران، یادآور فرصتی که دو سال پیش در بازار روسیه برای کشورمان فراهم شد. هرچند قطر یک بازار دومیلیوننفری است و از این منظر قابلمقایسه با بازار روسیه نیست اما همین بازار کوچک، میتواند نقش مؤثری در بهبود وضعیت بنگاههای داخلی ما ایفا میکند. قطر حتی از شهرهای ایران هم کوچکتر است اما میتوان از زاویه دیگر به این کشور و فرصتهای افزایش تبادلات تجاری با آن نگریست. قطر کشوری مدرن و حاضر به پرداختهای بیشتر است. زمانی که با رکود در بازارهای داخلی مواجه هستیم، فرصت حضور در بازار کشورهایی مثل قطر که ازنظر بعد مسافت و کیفیتِ مورد انتظار بهویژه در مورد محصولاتی مثل لبنیات، میوه و سبزیجات به استانداردهای تجارت و تولید ما نزدیک است، فرصتی مغتنم برشمرده میشود. استانهای مرزی و مرکزی، مثل فارس، خوزستان و حتی بوشهر هرچند در مورد کالاهای صنعتی زمینه رقابت در این بازار را ندارند اما میتوانند در مورد محصولات میوه، سبزی و لبنیات بهطور مؤثر فعالیت کنند. با درک همین نکته مثبت اولین پروازهای ایران ایر برای انتقال محموله غذایی در روزهای گذشته از استان فارس به قطر انجامشده است بااینوجود، چند مشکل اساسی در تجارت با قطریها داریم که باید به آن توجه کرد.
مسئله اول، نقلوانتقال پول و مشکلات بانکی در پرداختهاست. نکته دوم، آمادگی در زمینهٔ بستهبندی است یعنی بستهبندی محصولات بهنحویکه قابلیت عرضه در کشورهای عربی را داشته باشد. ارتباطات تجاری ایران و با کشورهای حاشیه خلیجفارس در سالهای اخیر خوب نبوده است و بیشتر تولیدکنندگان بستهبندی مناسب با بازار مصرف کشور عربی برای شناساندن محصول به زبان عربی را ندارند و زمان میبرد تا این بستهبندیها آماده شود. تراز استاندارد کیفی در کشوری مثل قطر بالاست و فروشگاههای بزرگ در این کشور بیشتر محصولات مشابه را از آمریکا و اروپا تامین میکنند و ممکن است فعالان اقتصادی بهویژه فعالان صنایع تبدیلی به زمان بیشتری برای تأمین محصولات در این تراز نیاز داشته باشند. از همه مهمتر اینکه محصولات صادراتی به کشوری مثل قطر در فروشگاههای معتبر زنجیرهای فروخته میشود که ورود به آن نیازمند سرمایهگذاری اولیه و ایجاد تعهداتی در مورد زمان و قیمت محصول است. ایجاد چنین تعهدات زمانی در اختیار بنگاههای کوچک و متوسط اقتصادی که درزمینهٔ صنایع تبدیلی فعالیت میکنند نیست. در مورد تغییر قیمتها همیشه دچار مشکلاتی بودیم که اجازه خطرپذیری برای حضور در بازارهای مهم خلیجفارس را به ما نداده است. به این دلیل که نمیتوانیم در یک بازه زمانی طولانی ثبات قیمتها را تضمین کنیم، امکان تعهد دادن به فروشگاههای معتبر در کشورهای عربی را نداریم. قیمت محصول ایرانی در بازه زمانی شش ماه تا یک سال به دلیل تورم، تغییر سال و افزایش قیمت مواد اولیه متغیر است بنابراین نمیتوانیم تعهد بلندمدت ریالی بدهیم. این مسئله باعث شده از بازارهای کشورهای عربی همسایه دور بمانیم. نکته آخر به حملونقل مربوط است، بهویژه در مورد محصولاتی مثل لبنیات، میوه و سبزیجات که تازه بودن آن اهمیت دارد. امکان انتقال این مواد باقیمت مناسب برای حضور مؤثر در بازار قطر ضروری است.
امیدواریم فعالان بخش خصوصی بهویژه در استانهای فارس، بوشهر و خوزستان از فرصت بازار قطر استفاده کنند. قطر بازار بزرگی برای ایران نیست، چند استان ایران میتوانند نیازهای این کشور را پوشش دهند و از سوی دیگر همه واردات این کشور از عربستان و امارات متحده عربی انجام نمیشده است. بخشی از نیاز این کشور به محصولات غذایی بهطور مستقیم از آمریکا و اروپا تأمین میشود اما درزمینهٔ میوههای تازه و سبزیجات، پای ایران به میان میآید. امیدواریم با ساماندهی روابط بانکی و استفاده مناسب از ظرفیتهای ترابری هوایی امکان صادرات این محصولات باقیمت مناسب و شرایط خوب به بازار قطر فراهم شود و موقعیت امروز، حضور دائمی فعالان اقتصادی ایران در این کشور را تضمین کند.
نظر شما