بالا نگه داشتن ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی، از جمله دلار مساله ای است که همواره دغدغه کارشناسان اقتصادی بوده است. طرفداران این طرح با استناد به اینکه «کنترل و حفظ ارزش پول ملی کشور» یکی از وظایف اصلی بانک مرکزی میباشد، به دو مقوله کاملاً متفاوت؛ «حفظ ارزش پول ملی» و «بالا نگه داشتن ارزش پول ملی» یکسان نگریسته و بر اساس همین زاویه دید، اعتقاد دارند و تلاش میکنند تا با استفاده از درآمدهای سرشار ارزی ناشی از صادرات و فروش نفت خام، قیمت ریال را در مقابل ارزهای خارجی، همچنان بالا نگه دارند حال آنکه عوارض ناشی از این اقدام در بلند مدت منجر به ضعف تولید و صادرات می شود.
غلامرضا سلامی رئیس انجمن حسابداران خبره کشور در این باره در گفتگو با اگزیم نیوز گفت: این تصور غلط وجود دارد که پایین نگه داشتن نرخ ارز برای یک اقتصاد همواره یک نکته مثبت محسوب میشود اما در واقع پایین بودن بیش از حد قیمت ارز به قیمت از بین رفتن انگیزه صادرات و تولید تمام می شود این سیاست به منظور کنترل تورم یا هر هدف اقتصادی دیگر تنها در قالب یک سیاست کوتاهمدت میتواند در دستور کار قرار بگیرد، استفاده بلندمدت از این ابزار درصورت ارائه نکردن تسهیلات و کمکهای جبرانی به صنایع میتواند نتیجه نامطلوبی بر تولید و صادرات بر جای بگذارد.
وی افزود: با استفاده از این ابزار در بلندمدت بخش تولید کاهش رقابتپذیری را در بازار داخلی و بینالمللی تجربه خواهد کرد و اگر ارز به مقدار متناسب برای مداخله در بازار به دست نیاید، کشور با کاهش ذخایر ارزی مواجه خواهد بود. از طرف دیگر با تضعیف بخش تولید، تورم داخلی بیش از پیش به نرخ ارز گره می خورد.
سلامی با اشاره به اینکه نرخ پایین ارز واردات را تسهیل می کند افزود: همچنین در صورت بروز نوسانات ارزی، این نوسانات با سرعت بیشتری در قیمتها انعکاس خواهند یافت. از این رو تلاش برای کاهش تدریجی شکاف بین نرخ ارز مبادلهای و بازار کمک شایانی به صنایع محسوب خواهد شد.
سلامی گفت: بالا رفتن نرخ ارزهمواره به نفع صادرات تمام می شود. دولت با وارد کردن ارز نفتی ارز را تعدیل می کند تا بصورت تصنعی قدرت پول ملی را بالا نگه دارد اگر دولت همچنان بر سیاست اشتباه حفظ نرخ ارز پافشاری کند، اثرات سوء در اقتصاد کشور به وجود خواهد آمد.
وی اذعان داشت اگر دولت بدون توجه به تورم داخلی قیمت ارز را تثبیت کند درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت را وارد بازار و تبدیل به ریال کند، نقدینگی افزایش مییابد و معمولا تحت تاثیر افزایش حجم پول و تورم ناشی از آن بنگاههای داخلی به دلیل افزایش بهای تمام شده مجبور به تعدیل قیمتهای خود هستند، این افزایش قیمت صنایع داخلی در حالی که سیاست ارزی بر تثبیت نرخ ارز مبتنی باشد به کاهش رقابت پذیری صنایع داخلی خواهد انجامید، زیرا قیمت کالاهای خارجی در بازار داخل بهطور مصنوعی پایین نگه داشته شده و قیمت کالاهای تولید داخل افزایش پیدا کرده، از سوی دیگر با پایین نگه داشتن نرخ ارز و افزایش قیمت این صنایع، رقابتپذیری آنها در بازارهای بینالمللی هم به دلیل افزایش قیمت کاهش خواهد یافت.
سلامی گفت: پایین آمدن ارزش پول ملی فی نفسه اتفاق خوبی نیست در حقیقت باید اجازه داد تا نرخ دلار و ارز با توجه به نرخ بهره، تورم و دیگر متغیرهای اقتصاد خود به خود تعدیل شود. آنچه که در این سالها ارزش پول ملی ما را پایین آورده تورم است نه چیز دیگر. ما در سالهای اخیر تورم بیش از 100 درصدی را تجربه کرده ایم بنابراین قدرت خرید ما نیز به طور خودکار می بایست به نسبت تفاوت تورم خارجی و داخلی کاهش پیدا می کرد تا توان تعادل در واردات و صادرات حفظ می شد. قیمت ارز باید در بازار تعیین شود دولت اگر ارز تحصیلی خود از نفت را وارد بازار کند، قیمت ارز نه تنها بر اساس تورم داخلی بالا نمیرود که پایین هم میآید.
سلامی اذعان داشت تجربه پایین نگه داشتن ارزش پول ملی در ترکیه و چین منجر به قوی شدن اقتصاد این کشورها شده به صورتی که از سوی اروپا و آمریکا بخاطر این اقدام با اعتراض مواجه شده اند. انتظار میرود که دولت با توجه به تجربیات گذشته به سمت این سیاستها نرود، مگر اینکه دولت از طرق مختلف با اعمال فشار مواجه شود و به ناچار قیمت ارز را در یک دوره زمانی بلندمدت تثبیت کند. بهتر است دولت ارز نفتی را وارد اقتصاد نکند و قیمت ارز را براساس تفاوت تورم داخلی و خارجی در هر ماه تعدیل کند. کاری که نروژ انجام میدهد و ارز اضافی را وارد اقتصاد نمیکند.
نظر شما