هفته گذشته دولت اعلام کرد پول ملی کشور از ریال به تومان تبدیل خواهد شد. اقدامی که در عمل به معنای یک صفر از پول ملی کشور است. البته که بعد از این خبر رئیس کل بانک مرکزی اقدام اخیر هیات دولت در تغییر واحد پول کشور از ریال به تومان را اقدامی غیر از رفرم و اصلاح پولی به معنای حذف چند صفر اعلام کرد.

خارج کردن پول رایج از نظام پولی کشور و جایگزینی آن کاری دشوار و پرهزینه است و در حقیقت در پی این اقدام باید تعداد بیشتری از صفرها مثلا چهار صفر حذف شود تا ارزش پولی ما از لحاظ بین المللی اعتبار پیدا کند. استاد بازنشسته دانشگاه علامه طباطبایی و رئیس سابق پژوهشکده پولی و بانکی در گفتگو با اگزیم نیوز به بررسی مصوبه تغییر واحد پولی از ریال به تومان و همچنین حذف یک صفر در واحد پولی ایران پرداخته است.

دکتر احمد مجتهد به خبرنگار اگزیم نیوز گفت: اقتصاد ایران با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می کند یکی از این مسایل هم که در دولت گذشته نیز مطرح شد حذف تعداد صفرهای پول ملی بود، چرا که  مشکلات متعددی را برای اقتصاد بوجود آورده بود و همچنین هزینه های زیادی برای چاپ اسکناس داشت و از سوی دیگر مردم نیز در محاسبات خود دچار سردرگمی می شدند.

وی ادامه داد: البته هر چند که تومان واحد رسمی نبود ولی عملا مورد استفاده مردم قرار می گرفت.

این استاد بازنشسته دانشگاه علامه طباطبایی افزود: در دولت قبل حذف چهار صفر از پول ملی با توجه به کاهش ارزش ریال در مقابل ارزهای دیگر پس از بررسی های کارشناسان صندوق بین المللی پول و بانک مرکزی مورد تایید قرار گرفت و مقرر شد این امر طی مدت دو سال اجرایی شود.

به گفته مجتهد اجرایی شدن این سیاست نیازمند اقداماتی است که ایتدا باید آنها لحاظ شود سپس این امر تحقق یابد و معتقدم حذف یک صفر در این مرحله به صلاح مملکت نیست. وی اضافه کرد: خارج کردن پول رایج از نظام پولی کشور و جایگزینی آن کاری دشوار و پرهزینه است و در حقیقت در پی این اقدام باید تعداد بیشتری از صفرها مثلا چهار صفر حذف شود تا ارزش پولی ما از لحاظ بین المللی اعتبار پیدا کند.

وی ادامه داد: زمانی که دولت چنین سیاستی را در پیش می گیرد و هزینه های آن را می پذیرد طبیعتا تلاش می کند تعداد صفرهای بیشتری را حذف کند تا محاسبات ساده تر شود و در شرایط کنونی به نظر من حذف چهار صفر ایده کاربردی تری است. به گفته مجتهد در پی این اقدام دولت، یک واحد غیررسمی، به رسمیت شناخته شد. چراکه تومان عملا در محاسبات مردم نقش پررنگ تری داشت تا ریال.

این استاد بازنشسته دانشگاه علامه طباطبایی افزود: برای نمونه می توان کشور ترکیه را در نظر گرفت. این کشور پس از بررسی شش صفر از پول ملی خود حذف کرد بنابراین حذف چهار صفر مشکلی را ایجاد نمی کند بلکه به مراتب مزیت بیشتری نسبت به حذف یک صفر دارد.

رئیس سابق پژوهشکده پولی و بانکی تصریح کرد: معمولا کشورهایی برای حذف صفر از پول ملی خود اقدام می کنند که تورم مزمن و طولانی مدت داشته اند و در این راستا تصمیم گرفته اند سه صفر یا شش صفر را از پول ملی خود حذف کنند. ایران هم شرایط مشابهی را گذرانده است.

وی اظهار کرد: باید به این نکته توجه داشت که سیاست فوق زمان بر و پرهزینه است. به عنوان نمونه در کشور انگلستان واحد پول شیرینگ وجود ندارد اما در میان مردم کاربرد داشته و نام برده می شود. وی ادامه داد: حذف چهار صفر اثر تورمی نداشته و همچنین موجب آشفتگی فضای اقتصادی نیز نمی شود. بنابراین اگر این طرح بر طبق سیاست های کارشناسان بانک مرکزی اجرایی شود منافع فراوانی در بر خواهد داشت.

مجتهد درپاسخ به اینکه مصوبه تغییر واحد پولی به ریال نوعی سرپوش گذاشتن روی وضعیت پول ملی نیست، گفت: این دو موضوع هیچ ربطی به هم ندارند چرا که این طرح چند سال پیش مطرح شده بود و تا حدود زیادی نیز پیش رفت اما به دلیل شرایط تورمی متوقف شد. البته برای من تعجب برانگیز است که چرا یک صفر باید حذف شود در صورتی که باید چهار صفر حذف شود.

وی در خصوص ارزش پول ملی گفت: با توجه به اینکه دولت تقریبا نرخ بازار ارز آزاد را به رسمیت شناخته است و بخش عمده ای از واردات هم از طریق بازار آزاد انجام می شود و قرار بر این شده که به صورت شناور و همچنین توسط عرضه و تقاضا نرخ تعیین شود نمی توان گفت که این مسایل با هم تداخلی دارند.

وی در پایان اظهار کرد: بلکه بحث عمده این است که در همه کشورها یک تورم شدید و لجام گسیخته همچون ایران در طی سالهای مختلف داشته اند و ارزش دولت به شکلی کاهش پیدا کرده است و این سیاست به نوعی تصحیح ارزش پول است.