بازار منطقه اوراسیا و اروپای شرقی هنوز ظرفیت حضور محصولات صادرات ایران را داراست اگر از پتانسیل های موجود برای توسعه مناسبات اقتصادی استفاده کنیم. همچنین به تمامی ویژگی های صادراتی مخصوصاً مباحث مربوط به قیمت تمام شده کالاهای عرضه شده در بازارهای صادراتی همچون هزینه های حمل و نقل ، تعرفه های ترجیحی ، قیمت تمام شده داخلی ، نرخ ارز و ویژگی های فنی و بسته بندی کالاها توجه کنیم. هم اکنون ترکیه و سایر کشورهای غربی رقیبی جدی در این بازار برای ایران به حساب می آید بنابراین باید به حداقل حمایت های تعرفه ای نیز توجه داشت. هم اکنون این امکان وجود دارد که به کمک مناطق صنعتی ارمنستان ، بخشی از فرآیند تولید در این کشور صورت پذیرفته و با تغییراتی جزئی ، بتوان مجوز ورود بدون پرداخت تعرفه را در کشورهای منطقه اوراسیا بدست آورد. از سوی دیگر با ورود کالا به گرجستان ، گویی عرضه های صادراتی ایران حتی به صورت زمینی ، به دروازه اروپا وارد شده است. با توجه به کاهش نسبی ارزش درام ارمنستان ، بالابودن نرخ بیکاری در این کشور و حتی تورم صفر و منفی در ماه های اخیر ، می توان به جایگاه ارمنستان در مناسبات اقتصادی با ایران اهمییت بیشتری قائل شد.

ارمنستان کشوری است با 3 میلیون نفر جمعیت ، تولید ناخالص داخلی 11 میلیارد دلار در سال ، تورم منفی 0.9 درصد ، بیکاری 18.4 درصد ، کسری بودجه 4.8 درصدی و همچنین بدهی این کشور به نسبت تولید ناخالص داخلی آن نیز 42.23 درصد است. این موارد در کنار وسعت محدود این کشور و همچنین کاهش نسبی ارزش درام ( پول ملی ارمنستان ) در برابر دلار امریکا ، نشان می دهد که فضای بسیاری برای نقش آفرینی ارمنستان در مناسبات اقتصادی ایران وجود دارد. این در حالی است که ویژگی های جغرافیایی ارمنستان و هم مرزی این کشور با گرجستان به عنوان دروازه ورود به اروپا ، جایگاه ارمنستان را در بررسی های اقتصادی – ژئوپلتیک ایران باز هم تقویت می کند. با توجه به این موارد در کنار قرابت های فرهنگی بین ایران و ارمنستان ، می توان نگاه ویژه ای به این کشور در مناسبات اقتصادی داشت.

وسعت ارمنستان 1.7 درصد وسعت ایران را شامل می شود. با توجه به نزدیکی ارمنستان و گرجستان در کنار ارتباطات سیاسی و فرهنگی نزدیک ایران و این کشورها ، می توان ارمنستان را به چشم باراندازی برای صادرات محصولات ایرانی به حوزه اقتصادی اورسیا و حتی اروپا به شمار آورد.

در خصوص اقتصاد ارمنستان توجه به این نکته اهمییت دارد که ارزش درام در سال های اخیر کاهش یافته هرچند که تورم این کشور هم اکنون منفی است ولی نرخ بهره 6.5 درصدی ، خود نکته مهمی در اقتصاد این کشور به شمار می آید اگرچه به نظر می رسد نرخ بهره بالای بانکی در این کشور به دلیل مقابله با کاهش ارزش درام ارمنستان اتخاذ شده باشد هرچند که چندان هم موفق نبوده است. به عنوان مثال تراز تجارت خارجی ارمنستان در سپتامبر 2016 برابر با منفی 143 میلیون دلار بوده که در مقایسه با تولید ناخالص داخلی 11 میلیارد دلاری در سال و مخصوصاً صاردات 161 میلیون دلار در ماه سپتامبر، رقم نسبتاً بزرگی به شمار می آید. به عبارت ساده تر و با توجه به بیکاری 18.4 درصدی در این کشور ، باید گفت که اوضاع اقتصادی آن چندان هم مساعد نیست بنابراین فضای بزرگی برای حضور قدرتمند بخش اقتصادی ایران در این کشور فراهم است. شاید ساده ترین مزیت حضور ایران در این بازار را بتوان ورود به بازار کشورهای اوراسیا به شمار آورد که ارمنستان نیز جرئی از آن است. در خصوص بازار اوراسیا تاکنون 8 کالای ایرانی مجوز ورود به این بازار بدون پرداخت تعرفه را بدست آورده اند. صادرات پسته، مغز پسته، گل کلم، کلم بروکلی، خرما، کشمش سیاه، بی هسته و سلطانی و دیگر اقلام کشمش ها از ایران به کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اورآسیا با تعرفه صفر انجام می شود.

آخرین پروژه ایران در ارمنستان را می توان احداث خط سوم انتقال برق این کشور دانست که بانک مرکزی حتی در سخت ترین شرایط مالی در سال های اخیر ، باز هم خط اعتباری این پروژه را فعال کرده و همچنین بانک توسعه صادرات به کمک پیمانکاران ایرانی نیز ، این پروژه را به مرحله اجرا درآورده است. این موارد نشان دهنده اهتمام تصمیم سازان اقتصاد ایران به گسترش مناسبات راهبردی اقتصادی با ارمنستان است. چندی پیش دکتر علی صالح آبادی در این خصوص عنوان کرد: دولت و ملت ایران احترام ویژه ای را برای دولت و ملت ارمنستان قائل است. با توجه به اولویت های این پروژه که مصادف شد با کاهش قیمت نفت و برخی از منابع تأمین مالی دولت، باز هم از طریق بانک مرکزی خط اعتباری ویژه ای به این پروژه اختصاص داده شد تا بتوانیم این پروژه را اجرایی کنیم؛ متعهد هستیم تا کمک کنیم که این پروژه در زمان مقرر خود به اتمام برسد.

ارمنستان یکی از همسایه های شمال غربی کشور به شمار می رود که در منطقه قفقاز جنوبی قرار داشته و پس از ایران با کشورهای گرجستان ، آذربایجان و نخجوان و همچنین کشور ترکیه هم مرز است. با توجه به وجود مناطقی کوهستانی در مرکز و غرب این کشور ، می توان ارمنستان را کشوری بر فراز کوه ها ترسیم و تجسم کرد هرچند که در منطقه غربی آن به آرامی به سمت کاهش ارتفاع به پیش رفته است. این ویژگی های جغرافیایی باعث می شود تا سمت جنوبی این کشور و دقیق تر مرزهای ایران ، اهمییت اقتصادی ، ژئوپلتیک و سیاسی بیشتری پیدا کند. از سوی دیگر حالت کوهستانی این کشور نکته بسیار مهمی است که اهمییت تأمین امن انرژی را چند برابر خواهد کرد. تمامی این موارد مخصوصاً موقعیت استراتژیک ارمنستان برای ایران ، موجب شده است که نگاه تصمیم سازان اقتصادی به این کشور طولانی مدت ، پایدار و همگام با منافع دو جانبه ترسیم شود. صادرات گاز طبیعی به ارمنستان و واردات برق را می توان یکی از این قبیل موارد به شمار آورد که پتانسیل ورود ایران به بازارهای منطقه ای اوراسیا را تقویت خواهد کرد.

با توجه به ویژگی های جغرافیایی ارمنستان شاهد زمستان هایی سرد در این کشور هستیم که اهمیت تأمین امن انرژی را برای این کشور دو چندان ساخته همچنین به بازاری امن برای صادرات انرژی تبدیل شده است. ویژگی های زمین شناسی ارمنستان موجب شده است که این کشور در خصوص معادن و البته با توجه به وسعت محدود آن،  به رتبه های مهمی در این صنعت تبدیل شود. رتبه هفتم تولید مولیبدن در جهان و ذخایر مس ، آهن ، طلا ، نمک ، بازالت ، مرمر و خاک نسوز برخی از ذخایر مهم این کشور به شمار می آید. به عنوان مثال شرکت کرونیمت به عنوان یکی از برجسته ترین شرکت های معدنی در جهان ، مستقلاً اقدام به خرید معدن زنگزور در ارمنستان کرده و از این معدن مس و مولیبدن سال هاست که بهره برداری می کند. همین ویژگی مهمی تواند نگاه بخش معدنی کشور را به واقعیت های ارمنستان تغییر دهد.

وسعت ارمنستان نزدیک به 30 هزار کیلومتر مربع و جمعیت آن نزدیک به 3 میلیون نفر است که در مقایسه با ایران و وسعتی نزدیک به 1 میلیون و 680 هزار کیلومتر مربع ارقام کوچکی به شمار می آید. همین ویژگی را باید بسیار مهم ارزیابی کرد زیرا در صورت توجه به این کشور ، می توان به ارمنستان به چشم پایگاه اقتصادی امنی نگریست که در آینده نیز منافع بسیاری برای ما به همراه خواهد داشت. همچنین ارمنستان پس از دروازه ورود ایران به منطقه اوراسیا، می تواند شبکه گاز و برق ایران به گرجستان را به عنوان ورودی بازار اروپا متصل کند.