بیستمین دوره  روز ملی صادرات در حالی برگزار شد که شرکت های متعددی در حوزه های مختلف صادراتی لایق دریافت نشان صادرکننده برتر شدند. از بخشهای سنتی صادرات تا حوزه های نوین و بخشهایی که نشات گرفته از دانش و پتانسیل نیروی انسانی متخصص است در میان منتخبین روز ملی صادرات به چشم می خورد از جمله حوزه های موفق و نوین صادراتی  خدمات فنی و مهندسی است که یکی از مهمترین حوزه های صادرات محسوب می شود به طوریکه می تواند توانمندی های کشور را در حوزه های مختلف به خصوص در بخش های زیرساختی مورد تأکید قرار دهد. «تانا انرژی بین الملل» شرکتی است که در بیستمین دوره روز ملی صادرات موفق به کسب عنوان صادرکننده نمونه در سال 1395 در حوزه صادرات خدمات فنی و مهندسی بوده است. اگزیم نیوز به منظور آگاهی بیشتر از حوزه فعالیت های این شرکت گفتگویی انجام داده با مهندس بهزاد اصلاح چی رییس هیات مدیره شرکت تانا انرژی بین الملل که در ادامه می خوانید:

مهندس اصلاح چی  در توضیح عملکرد «تانا انرژی» و فعالیت های این شرکت گفت: طی 5 سالی که از تاسیس شرکت تانا انرژی بین الملل می گذرد، عمده تمرکز آن روی پروژه های برون مرزی در حوزه صادرات خدمات فنی مهندسی آب و برق بوده است. تانا انرژی بین الملل نتیجه مشارکت بخش خصوصی و شرکت سرمایه گذاری آرمان ،زیر مجموعه بانک توسعه صادرات ایران است و رویکرد آن  پوشش و نظارت  طرح های بین المللی است که بانک توسعه صادرات تامین مالی آنها را پذیرفته باشد.

مهندس اصلاح چی در ادامه افزود: از شروع فعالیت این شرکت قرارداد پروژه تونل انحراف و سرریز سد راغون که بلندترین سد خاکی در دست ساخت دنیاست منعقد شد. این سد در کشور تاجیکستان روی رودخانه وغش در بالا دست سد سنگ توده 2 ساخته می شود که این سد نیز قبلا توسط بانک توسعه صادرات از محل صندوق ذخیره ارزی سابق انجام شده و اکنون در حال بهره برداری است.

وی در ادامه گفت: پروژه سد راغون از منابع دولت تاجیکستان تامین مالی شد اما به دنبال استفاده از منابع خارجی نیز هست. این پروژه بزرگترین پروژه کشور تاجیکستان محسوب می شود. در حال حاضر کارهای زیربنایی آن انجام می شود و قرار است هفته آینده، مراسم انحراف آب آن انجام شود.این سد 3600 مگا بایت برق تولید می کند و پیمانکاران و مشاوران بین المللی  در آن مشغول به کارند. ما بخشی از طراحی و نظارت بر عملیات اجرای آن را  تونل های انحراف آب را به عهده گرفته ایم.

اصلاح چی گفت: شرکت های روسی و تاجیکی به عهده داشتند که بخشی از آن را طرف تاجیکستانی به عهده ایران گذاشت.ما طراح بخشی از این پروژه محسوب شده و تایید نهایی طراحی خود را به تایید مشاور روس و مشاورین بانک جهانی می رسانیم.

مدیر عامل شرکت تانا بین الملل در ادامه گفت: این قرارداد تا سال آینده ادامه دارد و همزمان در کشورهای دیگر فعالیت دارد. ما در عمان آزمایشگاه مکانیک خاک و سنگ راه اندازی کرده ایم وبه دنبال انجام کارهای آزمایشگاهی پروژه های زیر بنایی آتی در این کشورهستیم. در قرقیزستان نیز در حال مذاکره برای توسعه همکاریها هستیم. 

وی افزود:  بانک توسعه صادرات در پروژه هایی مثل نظارت بر 6 تصفیه خانه در کشور سودان، احداث کارخانه قند مایع در ایران، احداث کارخانه فولاد در بندر عباس و همچنین احداث آب شیرین کن کارخانه فولاد در بندرعباس، بانک بعنوان ناظر بر چگونگی تخصیص منابع در این پروژه ها، نقش نظارتی دارد.

مهندس اصلاح چی وضعیت صادرات کشور در حوزه خدمات فنی مهندسی را بعد از اجرای برجام، به دلیل توانمندی ایران  در دانش مهندسی  و پیمانکاری خوب ارزیابی کرد و گفت: تجارب ارزنده ای در سی  و اندی سال کسب کرده ایم و شرکتهای توانمندی تا کنون در خارج کشور در حوزه های متعدد فعالیت کرده اند. یکی از این حوزه ها صنعت آب و برق است. امسال بیش از 90 درصد صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی در حوزه  پروژه های وزارت نیرو کار کرده اند. و این نشان دهنده این است که پتانسیل خوبی در این زمینه وجود دارد و کشورهای هدف به شرکت ها و پیمانکاران ایرانی  اعتماد دارند.

اصلاح چی گفت: بعد از توافق برجام در این فضا امکان مانور بیشتری وجود دارد اما کماکان مشکلات بانکی برای صدور ضمانت نامه برای شرکت های حاضر در مناقصات بعد از برنده شدن فراهم نشده است. در صورت برداشته شدن موانع این بخش امکان بروز چند برابری برای شرکت های ایرانی وجود دارد .

وی در مجموع توسعه صادرات خدمات فنی مهندسی را در گرو رفع موانع بانکی و ارائه تسهیلات مناسب به صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی دانست و اظهار داشت: در سالهای اخیرتامین مالی پروژه های صادراتی از طریق بانک توسعه صادرات و تضمین صندوق ضمانت به حد اقل رسیده، در حالیکه فرصت عمل در این حوزه وجود دارد منابع در آن محدود است بنا براین شاهد اتفاق خاصی در این زمینه نیستیم. در مجموع اگر عوامل مالی تصمیم به ارائه تسهیلات بهتر در این بخش بگیرند، شرکت های ایرانی ظرفیت رشد در آن را دارند.

اصلاح چی  از دیگر چالشهای فعالیت در حوزه صادرات خدمات فنی و مهندسی نام برد و گفت: عزم و اراده برای رفع موانع و حمایت از صادرات خدمات فنی و مهندسی  در این زمینه وجود دارد اما مشکل در جایی نمود پیدا می کند که  با موانع بانکی برخورد می کنیم. تقریبا تامین مالی و ضمانت در پروژه های خارج از کشو منوط به ارائه پیشنهاد تامین مالی است. معمولا پروژه هایی که به صورت نقد تعریف می شوند، خیلی امکان فعالیت شرکت های ایرانی  در آنها فراهم نیست.

مهندس اصلاح چی شرایط منطقه را در وضعیت صادرات خدمات فنی مهندسی بی تاثیر ندانست و افزود: اثرگذاری و فرصت طلبی بعضی کشورهای منطقه در حوزه بازاریابی ما مشهود است و جا دارد وزارت امور خارجه به نحوی  این موضوع را مدیریت کند تا  پروژه های صادراتی چه در حوزه خدمات فنی و مهندسی چه در حوزه کالا دچار چالش نشود.

وی عراق را بعنوان یکی از کشورهای هدف در این زمینه نام برد و گفت : یکسری از پروژه ها در عراق بخاطر مسائل امنیتی دچار چالش شده است. حمله به نیروگاه دبس و شهادت  چند نفر از نیروهای ایرانی فعال در این نیروگاه از حوادث ناگواری است که شاهد آن بودیم. با این وجود بازار عراق رو به گسترش است و شرکت های ایرانی علاقه مند حضور و توسعه فعالیت های خود در این کشور و نیازمند حمایت دولت از پیمانکاران هستند.

مهندس اصلاح چی گفت: خوشبختانه با توجه به روند رو به افزایش صادرات فنی و مهندسس، احساس نیاز در پیمانکاران و مشاورین و شرکتهای مختلف ایرانی به وجود آمده و پتانسیل بالقوه و انگیزه در شرکت های ایرانی و نیز رغبت و میل کشورهای ایران برای همکاری با ایران دیده می شود.از طرفی پروژه های متعددی به بهره برداری رسیده و این انتظار را از جامعه مهندسین ما بوجود آورده که حضور پررنگ تری در حوزه خدمات فنی و مهندسی داشته باشند.

وی توسعه صادرات خدمات فنی مهندسی را راهکار موثری برای رفع رکود و اشتغالزایی در شرایط فعلی دانست و گفت: اگر پیمانکاران ما در خارج از کشور مشغول کار شوند نیروی کار ما نیز می تواند جذب شود، تولید و ساخت تجهیزات افزایش می یابد وحلقه ای ایجاد خواهد که چرخه تولید را به گردش در خواهد آورد و همه این اتفاقات مثبت منوط به حمایت مالی و ارائه تسهیلات  بیش از پیش به صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی است. یکی از دغدغه های صادرکنندگان این حوزه این است که یک مصوبه و تسهیلات خاص برای آنها با شرایط رقابتی و قابل قبول برای کشورهای هدف، در نظر گرفته شود تا بتوانیم در حوزه صادرات فعال تر عمل کنیم.