کیومرث فتح الله کرمانشاهی در گفت و گو با پایگاه خبری و تحلیلی اگزیم نیوز در خصوص سیاست جایگزینی واردات گفت: ما نباید مرتب به دنبال آزمون و خطا باشیم بلکه باید از گذشته درس بگیریم و از تجارب گذشتگان استفاده کنیم. بعد از انقلاب و همچنین در دوران جنگ استراتژی خودکفایی واردات در کشور به کارگرفته شد، پس از آن در دوران سازندگی به سمت جایگزینی واردات گام برداشته شد. در همین راستا از دهه 60 به بعد بحث توسعه صادرات مطرح شد.

وی افزود: همانطور که ملاحظه می کنید مجدد به سالهای قبل برگشته ایم و موضوع جایگزینی واردات رامطرح می کنیم، در صورتی که زمان زیادی نداریم. ما در سال 1384 افق چشم‌انداز 20 ساله برای خود ترسیم کردیم که براساس آن «ایران کشوری توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه و با تعامل سازنده و مؤثر در روابط بین‌الملل قرار گیرد.»

 نباید از همسایه های اطراف و کشورهای دنیا عقب بمانیم.

وی افزود: بنابراین فرصت آزمون و خطا وجود ندارد و باید با حفظ شرایط موجود و با توجه به الگوی اقتصاد مقاومتی عقب ماندگی هایمان را جبران و حتی پیشرفت چشمگیری داشته باشیم. معتقدم اگر بخواهیم از توسعه صادرات غافل شویم مخصوصا صادرات غیرنفتی یک خطای استراتژیک را مرتکب شده ایم.

کرمانشاهی اضافه کرد: به نظر من سیاست جایگزینی واردات یک مرحله قبل از توسعه صادرات است. به عبارت دیگر ما با استفاده از چارچوب های اقتصاد مقاومتی می توانیم در راستای تقویت بنیان های اقتصادی کشور از جمله سیاست های تقویت تولید ملی گام برداریم.

وی تاکید کرد: طبیعتا در این زمان می توانیم به آینده امیدوار باشیم چرا که صنایع ما به صنایع برون گرا و صادراتی تبدیل شده است. البته مشروط براینکه از استراتژی های مناسب استفاده کرده و سرمایه گذاری ها را در جهت تولید برون نگر و صادراتی تقویت کنیم.

به گفته کرمانشاهی جهت تحقق این امر نخست باید مختصات بازارهای صادراتی را مدنظر قرار داده سپس به دنبال جایگزینی واردات و نهایتا توسعه صادرات باشیم.

رییس کمیسیون توسعه صادرات خانه اقتصاد ایران درخصوص سیاست های تنظیم واردات گفت: نظریات اقتصادی و تجربیات کاربردی حاکی از آن است که بازار آزاد و آزاد سازی تجارت یعنی از بین بردن موانع تعرفه‌ای و غیر تعرفه‌ای تجارت راهی اثبات شده برای رسیدن به تولید و توسعه است. از آن‏جایی که ایران در مسیر پیوستن به سازمان تجارت جهانی قرار دارد، ارزیابی اثرات این موانع بر جریان تجارت کشور ضروری است.

به گفته کرمانشاهی موانع غیرتعرفه‌ای، فعالان اقتصادی را با سردرگمی و غافلگیری بسیاری مواجه می‌سازد که درنهایت به مختل شدن برنامه‌ریزی‌ها و آینده‌نگری‌های فعالان اقتصادی شده و همچنین به صورت رکود و ورشکستگی شرکت‌ها، رونق قاچاق و... خود را نشان می‌دهد.

وی افزود: البته راه حل این مشکل ارتقای صنایع به سمت رقابت پذیری است. در واقع رقابت­پذیری یعنی قابلیت­ها و توانمندی­هایی که صنایع از آن برخوردار شده ومی توانند با مشابه خارجی خود رقابت و همچنین توانایی افزایش سهم بازار و سوددهی بالا در صحنه های بین­المللی را دارند.

کرمانشاهی اضافه کرد: در این بین هم سیاست های حمایتی دولت تا حدودی جوابگو است. از این رو دولت باید به سمت اعمال سیاست گذاری های صحیح گام بردارد و شرایط را به گونه ای فراهم کند تا بخش خصوصی و صنایع مختلف همچون بخش صنعت، کشاورزی، معدن و خدمات توان رقابتی خود را در بازارهای بین المللی ارتقا دهند.

رییس کمیسیون توسعه صادرات خانه اقتصاد ایران تصریح کرد: متاسفانه تولید ماتاکنون تولید رقابت پذیر نبوده وعلتش آن است که اقتصاد ما اقتصاد شفافی نیست به همین دلیل کشور ما از ظرفیت های تولید محدودی برخوردار است و همین امر قدرت رقابت را از تولیدکنندگان داخلی برای حضور در بازارهای جهانی و بین المللی گرفته است.

کرمانشاهی تاکید کرد: دولت باید با مدیریت و برنامه ریزی صنایعی که زمین گیر شده و در شرایط رکود به سر می برد یا نیروهای خود را که بزرگترین سرمایه آن است تعدیل می کند، شناسایی و راه را برای توسعه صنایع رقابت پذیر باز کند؛ به عبارت دیگر باید به گونه ای برنامه ریزی شود تا موافقت های صنعتی (موافقت های کسب و کار) تنها برای واحدهای تولیدی که محصولات آن ها هم قابلیت صادرات دارند و هم نیاز کشور را تامین می کند صادر شوند تا از اتلاف سرمایه ملی نیز جلوگیری شود.

به گفته وی افزایش تولید ملی مشروط به ارتقای کیفیت محصولات تولیدی صنایع، توسعه صادرات، منافع مصرف کننده و کاهش قیمت تمام شده است تا نیاز مردم به استفاده از کالاهای خارجی کاسته و انگیزه مصرف تولیدات داخلی افزایش یابد. کرمانشاهی در خصوص سیاست های مناسب واردات گفت: در شرایط فعلی اقتصاد ایران که بنگاه های اقتصادی از رکود نسبتا طولانی رنج می برند و با توجه به گذشت یک سال از برجام بهترین راه خروج از رکود سرمایه گذاری خارجی در بخش های صنعت، معدن، کشاورزی و خدمات با جهت گیری صدور محصولات و خدمات است.

وی اضافه کرد: در همین راستا تلاش سازمان ها و مسوولان در جلب سرمایه گذاری ها و جهت دهی وتشویق واحدهای تولیدی به سمت تولید برون گرا و صادراتی بسیار تاثیرگذار و موثر است. رییس کمیسیون توسعه صادرات خانه اقتصاد ایران تاکید کرد: سرمایه گذاری خارجی باید در بخش هایی معطوف شود که سرمایه داخلی در آنجا به حد کفایت صورت نگرفته است؛ در این صورت است که موجبات تکامل تکنولوژی فراهم خواهد شد و چنانچه این امر تحقق یابد آن گاه خودمان به سمت تولید تکنولوژی پیش خواهیم رفت.

وی در ادامه افزود: به بیان ساده سرمایه گذاران خارجی با توجه به شرایط خاص کشور همواره به ایران به عنوان یک بازار پرسود با منافع ارزشمند نفتی، گازی، معدنی و... ناه می کنند. بدین ترتیب ضروری است نگاه مسوولان نسبت به سرمایه گذاری تغییر کند.

رییس کمیسیون توسعه صادرات خانه اقتصاد ایران  تصریح کرد: بدون شک رشد و توسعه اقتصادی بدون سرمایه گذاری میسر نخواهد بود. درواقع سرمایه می تواند به تحرک بخش تولید بینجامد و با افزایش تولید موجب بالا رفتن اشتغال، رشد تجارت های بین المللی، بهبود سطح زندگی و در نهایت توسعه اقتصادی شود.

کرمانشاهی اضافه کرد: معتقدم تنها راه خروج و بن بست اقتصادی در گرو توسعه صادرات و همچنین مناسب ترین سیاست جایگزینی واردات جذب سرمایه داخلی و خارجی است. حال نیاز است دولتمردان ذره ای از هزینه ها و زمانی را که صرف مباحث نفتی می کنند به سمت توسعه صادرات غرنفتی سوق دهند و در این مقوله تلاش کنند.

وی عنوان کرد: باید سعی کنیم سرمایه گذاری خارجی و حضور آنها در عرصه اقتصادی کشور به سرمایه گذاری های مشترک و تامین مالی و ارزآوری معطوف شود. همچنین لازمه پیشرفت در نظام اقتصادی کشور وجود برنامه ای مدون با نگرشی بلندمدت و مبتنی بر شناخت منطقی و درست از پتانسیل های داخلی است.

کرمانشاهی بیان کرد: برای بقا در عرصه بین الملل ما ناگزیر از ایجاد تولیدات با محوریت صادرات و دانش بنیان هستیم، همچنین شناخت بازارهای جهانی و مطالعه دقیق ظرفیتهای مغفول مانده این بازارها، زمینه های موفقیت را با شتاب بیشتری فراهم می کند. در این راستا می توان موقعیت صنایع کوچک و متوسط را قابل توجه دانست.

به گفته وی واحدهای کوچک و متوسط پتانسیل خوبی برای جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی دارند. کرمانشاهی معتقد است که دولت باید به صنایع کوچک و متوسط توجه ویژه کند و سیاست گذاری را به سمتی ببرد که این بنگاه ها به تولید با ظرفیت بالا دست یابند و صنعت کشور بتواند با اتکا برتوانایی های خود و امکان ارتباط با دنیا در پساتحریم به افق موردنظر در سند چشم انداز 20 ساله برسد.

وی ادامه داد: همه ی تولیدکنندگان و تجار اهمیت مشتریان و توجه به آنها را درک می کنند چون وجود مشتری برای درآمد زایی لازم است. بر همین اساس نخستین گام تعیین بازار و مشخص نمودن نیازهای مشتریان آن بازار است که در اصطلاح به آن بازاریابی نوین گفته می شود.

رییس کمیسیون توسعه صادرات خانه اقتصاد ایران  اضافه کرد: گام دیگر صادرات است. درصورتی‌که در زمینه‌ی صادرات به عواملی همچون کیفیت و مطلوبیت محصول صادراتی توجه ویژه شود، شاهد حفظ اعتبار برند ایرانی در بازارهای بین‌المللی خواهیم بود. این موضوع اگر چه در کوتاه‌مدت ممکن است اثرات خود را نشان ندهد، اما در بلندمدت باعث می‌شود تا مشتریان ثابتی برای کالاهای ایرانی ایجاد شده و زمینه‌ی کار و تولید را برای تولیدکنندگان ایرانی فراهم بیاورد.

کرمانشاهی در خصوص رابطه اقتصاد مقاومتی با سیاستهای اصطلاح حجم واردات گفت: از جمله راه کارهای تحقق اقتصاد مقاومتی استفاده از طرح آمایش سرزمین است. در همین راستا انجام هر فعالیت اقتصادی بدون توجه به طرح آمایش موفقیت آمیز نخواهد بود.

وی با اشاره به ضرورت توجه به قابلیت ها و طرح آمایش سرزمین اظهار داشت: اقتصاد مقاومتی به معنای توجه به قابلیت ها، منابع طبیعی و خدادای، استفاده بهینه از محیط جغرافیایی و توجه جدی به اجرای طرح آمایش سرزمین است.

وی در پایان عنوان کرد: ظرفیتهای زیادی در کشور داریم که قسمتی از آن بالفعل شده و قسمتی از آن بالقوه است اگر ایران بخواهد جهش داشته باشد باید این ظرفیت ها را در اقتصاد جانمایی کند.