روند مبادلات بین بانکی ایران و بانک های بزرگ خارجی در شرایطی همچنان به کندی پیش می رود که رییس جمهور در آخرین گزارش خود به مردم از طریق رسانه ملی از آغاز روابط بانکی با 400 بانک خارجی خبر داد. دکتر روحانی در این زمینه اعلام کرد: امروز بیش از حدود 400 بانک خارجی با ما در ارتباط هستند که آمار آن روز به روز بالاتر می رود و ما پول نفتمان را می توانیم در شعبات خودمان که در خارج داریم و در زمان تحریم فعال نبودند، جابجا کنیم.

روز گذشته نیز وزیر اقتصاد کشورمان در حاشیه نشست هیأت دولت اعلام کرد: متاسفانه برای ارتباط با بانک های بزرگ جهانی دچار مشکل هستیم و به دلایلی مختلف هنوز با ما کار جدی نمی کنند که همکاران ما و بانک مرکزی در حال پیگری این موضوع هستند. طیب نیا در این رابطه اظهار کرد: انتظار ما این بود که بعد از برجام بتوانیم با بانک های بزرگ دنیا کار کنیم دلایل مختلف برای این مشکل اعلام می شود، از جمله در مورد صورت های مالی بانک های ما، بهانه پولشویی و تامین مالی تروریسم مطرح می کردند که خوشبختانه با اقدامات موثری که در ماه های اخیر انجام شد برخی محدودیت ها رفع شد.
وزیر اقتصاد گفت: به طور مثال ما پیش از این جزء لیست سیاه عدم مبارزه با پولشویی بودیم که از این لیست خارج شدیم. طیب نیا درباره منابع نفتی نیز تصریح کرد: ما اکنون برای وصول پول نفت مشکلی نداریم. پیش از این هزینه بسیاری برای پول نفت پرداخت می کردیم اما اکنون بدون هزینه اضافی از منابع حاصل از فروش نفت بهره می بریم.

به این ترتیب با جمع بندی این دو موضوع باید گفت اگرچه در وضعیت کلی تغییر شکلی حاصل شده اما همچنان مشکلاتی وجود دارند. در این رابطه اخیرا شریعتمداری معاون رییس جمهور نیز اعلام کرده است روابط بین بانکی که نقش مهمی در تجارت خارجی، جذب سرمایه گذاری و امنیت اقتصادی دارد، در راستای سیاست های اقتصاد مقاومتی در حال گسترش است و انتظار می رود به تدریج بانک های بزرگ دنیا نیز وارد رابطه شوند. برقراری دوباره رابطه بین بانکی، جابجایی حواله ها و اسناد و مبادله ریال به دیگر ارزها از طریق نظام بانکی جهانی نیازمند زمان است و همکاری همه مجموعه ها می تواند موجب برداشته شدن گام های مستحکم تر برای جامه عمل پوشاندن به سیاست های اقتصاد مقاومتی ابلاغی مقام معظم رهبری شود.

این در حالی است که مشکلات بانکی در مورد بسیاری از کشورهای مهم دنیا تا حدی برطرف شده است. به عنوان نمونه بانک های چینی از رفع محدودیت ها استقبال کرده اند تاجایی که سفیر چین در تهران با تاکید بر این ‌که همه محدودیت‌هایی که در برجام علیه ایران درج شده است، باید برداشته شوند گفت: چین از برداشته شدن تحریم‌ها و محدودیت‌های مالی و انرژی علیه ایران حمایت می‌کند و بانک‌های زیادی در دنیا برای تعامل مالی با تهران منتظر اجازه خزانه‌داری آمریکا هستند.

به تحلیل اگزیم نیوز کشور ما در دوره اعمال تحریم‌ها بالاجبار تمامی منابع را از کشورهای اروپایی به کشورهای آسیایی منتقل کرده و بخش زیادی از این منابع تبدیل به ارزهایی شدند که مرجعیت بین‌المللی ندارند و ارزهای محلی محسوب می‌شوند. حال در دوره پسا برجام، راهبرد روابط بانکی ایران در حال پوست‌اندازی است و ایران قصد دارد روابط بانکی و کارگزاری را گسترده‌تر کند.

در این رابطه مسوولان و فعالان اقتصادی معتقدند بانک مرکزی باید تلاش کند ضمن حفظ شریک‌های سنتی آسیایی مثل ژاپن، چین و کره، توسعه ارتباط بانکی با اروپا را به‌عنوان یکی از اولویت‌های مهم در دستور کار قرار دهد. به گفته او، در آینده نزدیک سبد ارزی بانک مرکزی متنوع و متناسب با توزیع جغرافیایی روابط تجاری خواهد شد.
این در حالی است که پیش از اجرایی شدن برجام تعداد روابط کارگزاری بسیار محدود و کمتر از انگشتان یک دست بود. در جریان تحریم هم روابط کارگزاری به‌صورت محدود وجود داشت و پول نفت وصول می‌شد اما هم‌اکنون که تحریم ها برطرف شده است انتظارات از روابط بانکی نیز افزایش یافته است و دولت و سیستم بانکی باید قدرت ایجاد روابط جدید کارگزاری را داشته باشد.