روز گذشته گزارشی توسط سایت های خبری منتشر شد که بر اساس آن از 17 هزار فعال صادرکننده در کشور رقمی در حدود 90 درصد کل تجارت بر عهده هزار صادرکننده و 10 درصد دیگر بر عهده سایر صادرکنندگان قرار دارد. به تحلیل پایگاه خبری و تحلیلی اگزیم نیوز این امر از توزیع نامتناسب و نامتوازن  امکانات در کشور در حوزه های تولید و صادرات حکایت دارد و از طرفی نشان می دهد پتانسیل بسیار بالایی در عرصه صادراتی وجود دارد که دولت می تواند با تکیه بر آن اهداف صادراتی خود را محقق سازد.

 عبدالرحمن سلیمانی مقدم، فعال و کارشناس مسایل اقتصادی در این باره در گفتگو با اگزیم نیوز معتقد است: صادرات متاثر از عوامل زیادی است که از جمله این عوامل می توان به قوانین، ضوابط و مقررات بالا دستی، آموزش ها و تبیین مبانی اخلاق تجاری و نهادینه کردن آن در ذهن بخش خصوصی و فضاهای مرتبط با فعالیت های اقتصادی اشاره کرد. به گفته وی متاسفانه در کشور ما به این عوامل توجه ویژه ای نشده است.

وی در ادامه اظهار کرد: ظاهر امر این است که ما دامپینگ را قبول نداریم اما تولید کنندگان ما در عمل در قبال هم بدتر از دامپینگ عمل می کنند. به این معنا که در عالم رقابت نه فقط قیمت را بیش از حد پایین آورده بلکه کیفیت را هم دستکاری می کنند و این است که در شرایط فعلی وقتی بازارهای خارجی محصولات ایرانی را رصد می کنیم می بینیم برند ایرانی به یک برند با کیفیت بد مطرح شده و به این ترتیب به راحتی بازارهای صادراتی خود را از دست می دهیم که نتیجه این موضوع ضرر جدی به منافع کشور و برندهای اصیل ایرانی (برندهایی که سال ها زحمت کشیده شده تا در بازارهای بین المللی شناخته شوند) است و در نهایت بسیاری از صادر کنندگان با این شرایط مجبور به ترک زمین بازی و بازارهای صادراتی می شوند.

به گفته سلیمانی در کنار همه این موضوعات می توان به تخریب های اخلاقی که صادرکنندگان در مقابل هم انجام می دهند اشاره کرد که این موضوع یکی دیگر از آسیب های جدی است که برخی از تولید کنندگان را مجبور به ترک بازارهای صادراتی می کند.

وی افزود: با تشریح این شرایط دور از ذهن نیست که موازنه بین بازارهای صادراتی و تولید کنندگان به طور طبیعی رخ ندهد. به طور مثال کشوری همچون چین را با آن جمعیت در نظر بگیرید که با تعریف اهداف تجاری و بازرگانی والایی که برای خود دارد توانسته گامی درست را در مسیر صادرات بردارد و شاهد رفتارهای این چنینی از این کشور نیستیم، به طوری که تجار در این کشور به یک سری اصول پایبند هستند و آن اصول را رعایت می کنند و در کنار این اصول امتیازتی هم از دولت می گیرند که در نتیجه این امر هم رشد اقتصادی، هم رشد صادرات و هم توسعه پایدار را تجربه می کنند.

این کارشناس اقتصادی در دیدی دیگر از بازارهای اقتصادی اظهار کرد: بازارهای صادراتی در کشور ما موجی است. زمانی به یک بازار هدف همچون عراق بر خورد می کنیم که با تنش های بین المللی مواجه شده و ناگزیر است ما را در بازارهای خود بیشتر راه دهد و تحمل کند. در نتیجه تولید کنندگان بدون اینکه به کیفیت، کمیت، قیمت و ... توجه کنند به این بازارها رهسپار شده و آنچنان شرایطی را برای آن کشور به وجود می آورند که اگر گشایشی برای عراق ایجاد شود ممکن است بسیاری از فعالان اقتصادی هیچ نوع رویکرد مثبتی را نسبت به کشورمان نشان ندهند.

وی در ادامه افزود: اگر مسئولان دستورالعمل ها، قوانین و ضوابط را تببین کنند و در مسیر بهبود، دولت ها آیین نامه هایی را تعریف کنند و بانک ها به کمک بیایند و این موضوع که منفعت پایدار زمانی تحقق پیدا می کند که منافع عمومی کشور رعایت شود در دستور کار قرار گیرد ما میتوانیم انتظار جهش بزرگی در زمینه صادرات را داشته باشیم.

سلیمانی مقدم در خصوص اختصاصی کردن بحث صادرات افزود: این یک واقعیت است که هر فعالیت اقتصادی باید به صورت اختصاصی انجام پذیرد، قطعا تولید کننده ای که تولید کیفی و تولید برتر انجام می دهد خود را درگیر فرآیندهای پیچیده بازرگانی نمی کند و به کار اقتصادی خود می پردازد. به عقیده وی این یکی از ضعف های ماست که تمایل داریم همه کارها را خودمان انجام داده و اینجا باید آفرین گفت بر تولید کننده ای که خودش کار تجاری انجام نمی دهد و از بخشی از منافع خود می گذرد و کار بازرگانی را به واحدهای بازرگانی می سپارد.

وی در نهایت گفت: به عقیده من این تولید کنندگان هوشمندانه تر عمل کرده و باید از چنین تولید کنندگانی درخواست کنیم که به صادرات فکر کنند، اما قسمت بازرگانی کار را به بخش کاردان بسپاریم.