تازه‌ترین ارزیابی بانک جهانی از وضعیت لجستیکی 160 کشور نشان می‌دهد که رتبه ایران در سال 2016 نسبت به 2014 معادل 18 پله صعود داشته و از رتبه 114 به 96 رسیده است. ارزیابی بانک جهانی از عملکرد شاخص لجستیک (Logistics Performance Index) که از سوی معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران مورد تحلیل قرارگرفته است، حاکی از آن است که اﻳﺮان در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﻪ، ﻫﻨﺪ، اﻧﺪوﻧﺰي، ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﻋﻤﻠﻜﺮدی ﺿﻌﻴﻒ‌ﺗﺮ و در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ روﺳﻴﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد لجستیکی ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺑﻬﺘﺮي داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. با این همه ایران طی دو سال گذشته رتبه و جایگاه خود را در این فهرست ارتقا داده است در حالی که دو رقیب منطقه‌ای یعنی عربستان و ترکیه روندی نزولی را طی کرده‌اند.
به گزارش معاونت اقتصادی اتاق تهران، بانک جهانی ﻫﺮ دو ﺳﺎل ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه در ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻲ‌ﭘﺮدازد و در ﮔﺰارش اﺧﻴﺮ خود160 ﻛﺸﻮر ﺟﻬﺎن را از اﻳﻦ ﺣﻴﺚ ارزﻳﺎﺑﻲ و رﺗﺒﻪ‌ﺑﻨﺪي ﻛﺮده اﺳﺖ. مولفه‌هایی که عملکرد ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ کشورهای مختلف جهان بر اساس آن مورد ارزیابی قرار گرفته است، شامل ﻛﺎراﻳﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺗﺮﺧﻴﺺ ﻛﺎﻻ از نظر ﺳﺮﻋﺖ، ﺳﺎدﮔﻲ و ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺑﻮدن ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﮔﻤﺮﻛﻲ، ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﺗﺠﺎري و ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ، ﺳﻬﻮﻟﺖ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ رﻗﺎﺑﺘﻲ، ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﻟﺠﺴﺘﻴﻜﻲ، ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ در ﺗﻌﻘﻴﺐ و ردﻳﺎﺑﻲ ﻛﺎﻻﻫﺎي ارﺳﺎﻟﻲ و همچنین ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن زﻣﺎن ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﺤﻤﻮﻟﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي در زﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﺪه ﻳﺎ زﻣﺎن ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر است.
اﻣﺮوزه، ﺑﺨﺶ ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ارﻛﺎن اﺻﻠﻲ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ می‌شود. ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﻛﺸﻮرﻫﺎ، ﻋﺎﻣﻞ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي و رﻗﺎﺑﺖ آﻧﻬﺎ در ﻫﺮ دو زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺠﺎرت ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ و داﺧﻠﻲ است. بر همین اساس سیاستﮔﺬاران نیز ﭘﻴﺎدهﺳﺎزي ﺳﻴﺎﺳﺖ‌ﻫﺎي ﻣﻨﺴﺠﻢ و ﭘﺎﻳﺪار را ﺑﺮاي ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ‌ﺳﺎزي زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي داراي ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد، ﺑﻠﻜﻪ در اﻗﺘﺼﺎدﻫﺎي ﻧﻮﻇﻬﻮر ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻮﺗﻮري ﺑﺮاي رﺷﺪ اقتصادی، ﺿﺮوري ﻣﻲداﻧﻨﺪ. ﻛﺸﻮرﻫﺎی داراي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺿﻌﻴﻒ در ﺑﺨﺶ ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ‌ﻫﺎي ﺑﺎﻻ روﺑﺮو ﻫﺴﺘﻨﺪ. اﻳﻦ اﻣﺮ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ زﻧﺠﻴﺮه‌ﻫﺎي ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﺗﻜﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ اﺻﻠﻲ ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ و رﻗﺎﺑﺖ در زﻧﺠﻴﺮه ارزش ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ‌ﺷﻮد.
ﺑﺮ اﺳﺎس ﮔﺰارش ﺑﺎﻧﻚ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻟﺠﺴﺘﻴﻜﻲ ﻛﺸﻮر اﻳﺮان در ﮔﺰارش ﺳﺎل 2016 ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دورهﻫﺎي ﻗﺒﻞ ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﻬﺒﻮد رﺗﺒﻪ اﻳﺮان در ﺣﻮزه "ﺳﻬﻮﻟﺖ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ رﻗﺎﺑﺘﻲ" ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺗﻨﻬﺎ در ﺣﻮزه "ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﻟﺠﺴﺘﻴﻜﻲ" ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺘﺼﺪﻳﺎن ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ، ﻛﺎرﮔﺰاران ﻳﺎ واﺳﻄﻪﻫﺎي ﮔﻤﺮك ﻣﻲ‌ﺷﻮد، ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭼﻨﺪاﻧﻲ در ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺟﻬﺎﻧﻲ اﻳﺮان ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﻲ‌ﺷﻮد.
 در تحلیلی که معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران از گزارش بانک جهان ارائه کرده، این گمانه مطرح شده است که اﻳﺮان ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺳﺎل‌ﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﻣﺤﻤﻮﻟﻪ‌ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺣﻮزهﻫﺎ ﺿﻌﻴﻒﺗﺮ ﻋﻤﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ. چه آنکه، اﻳﺮان در ﺣﻮزه "زﻣﺎن ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﺤﻤﻮﻟﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي در زﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﺪه ﻳﺎ زﻣﺎن ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر" در ﻣﻴﺎن 160 ﻛﺸﻮر ﺟﻬﺎن در ﺟﺎﻳﮕﺎه 116ام ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. با این همه ایران در تمامی مولفه‌های مورد ارزیابی روندی مثبت و رو به جلو داشته است.
 ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺮرﺳﻲ‌ﻫﺎ ﺣﺎﻛﻲ از اﻳﻦ اﺳﺖ آﻟﻤﺎن از نظر شاخص عملکرد لجستیک ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﺸﻮر داراي ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺎ ﻧﻤﺮه 4.23 در ﺟﺎﻳﮕﺎه اول ﻗﺮار دارد و ﺳﻮرﻳﻪ ﻛﺸﻮري ﺑﺎ ﺿﻌﻴﻒ‌ﺗﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﻧﻤﺮه 1.6 (ﻣﻌﺎدل 19 درﺻﺪ ﻧﻤﺮه آﻟﻤﺎن) ﭘﺎﻳﻴﻦ‌ﺗﺮﻳﻦ رﺗﺒﻪ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ. در این میان، ﻛﺸﻮر ﺗﺮﻛﻴﻪ از ﻧﻈﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن در ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺑﺎﻻﺗﺮي ﻗﺮار دارد، اﻣﺎ ﻫﻤﺎﻧ‌‌‌ﻄﻮر ﻛﻪ اشاره شد؛ رﺗﺒﻪ اﻳﻦ ﻛﺸﻮر در ﺗﻤﺎم ﺣﻮزهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎل 2014 ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻮزه "ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﺗﺠﺎري و ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ" اﺳﺖ.
ایران در حوزه کیفیت زیرساخت‌های تجاری و جابجایی (مثل مبادی ورودی، راه‌آهن، جاده‌ها و فناوری اطلاعات) بهترین رتبه خود را کسب کرده است. در جدول زیر می‌توانید مقایسه جایگاه ایران، ترکیه و عربستان را در دو سال 2014 و 2016 مشاهده کنید.

هم‌چنین متن کامل گزارش معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران در لینک (بخش گزارش‌ها و مطالعات اقتصادی) در سایت اتاق تهران قابل دسترسی و مطالعه است.